2024-yilda Markaziy Osiyoda kuzatilgan TOP-10 siyosiy voqealar
1. 9-avgust – Ostona shahrida Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining 6-Maslahat uchrashuvi. Unda “Markaziy Osiyo-2040” mintaqaviy hamkorlikni rivojlantirish strategiyasi qabul qilindi. Ushbu hujjat besh tomonlama hamkorlikni kuchaytirish va mintaqaning xalqaro subyektligni oshirishga qaratilgan. Shuningdek, transport-logistika loyihalari bo‘yicha kelishuvlar imzolandi. Keyingi sammit O‘zbekistonda o‘tishi rejalashtirilgan.
2. 18-aprel – O‘zbekiston va Tojikiston Ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi shartnomaning imzolanishi.
3. 22-avgust – Qozog‘iston va Tojikiston Ittifoqchilik shartnomasining imzolanishi Markaziy Osiyodagi integratsiya jarayonlarini tasdiqladi.
4. 27-dekabr – Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘li qurilishi boshlandi. Ushbu loyiha mintaqaning transport tarmog‘idagi muhim bo‘g‘in bo‘lib, yangi savdo yo‘llarini ochib beradi. Aksariyat tahlilchilar buni yilning eng katta tarixiy voqeasi deb tan olishmoqda.
5. 8-avgust – Ostona shahrida O‘zbekiston va Qozog‘iston prezidentlari rahbarligida Oliy davlatlararo kengashning birinchi majlisi bo‘lib o‘tdi. Ushbu format ikki tomonlama hamkorlik uchun yangi platformaga aylandi. Keyingi yig‘ilish katta ehtimol bilan O‘zbekistonda o‘tadi.
6. 4-dekabr – Qirg‘iziston va Tojikiston hukumatlari umumiy davlat chegarasini to‘liq tavsiflashni yakunladilar. Delimitatsiya va demarkatsiya jarayoni nihoyasiga yetmoqda, bu ikki davlat uchun tarixiy lahzaga aylandi.
7. 15-aprel – Toshkent shahrida mintaqani arab davlatlari bilan bog‘lashga yordam bergan “Markaziy Osiyo – Ko‘rfaz arab davlatlari hamkorlik kengashi” tashqi ishlar vazirlari formati uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Uchrashuvda “Markaziy Osiyo – Ko‘rfaz arab davlatlari hamkorlik kengashi”ning oliy darajadagi ikkinchi sammiti 2025-yilda Samarqandda o‘tkazilishiga kelishildi.
8. 29-avgust – Termiz shahrida Xalqaro savdo markazi ochilishi. Ushbu loyiha Afg‘oniston bilan savdo qilish mumkinligini isbotladi hamda qo‘shni davlatdagi ijtimoiy-siyosiy vaziyatining yaxshilanishiga ulkan hissa qo‘shmoqda.
9. Avgust – Tojikiston va Afg‘oniston yuqori martabali vakillarining tashriflari. Kobul va Dushanbe o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirishga qaratilgan ijobiy harakatlar kuzatildi.
10. 12-sentabr – Qirg‘iziston va O‘zbekiston ikki yangi chegara o‘tkazish punktlarini ochdilar.
Xulosa qilib aytganda, 2024-yil Markaziy Osiyo mintaqasida mintaqaviy hamkorlikni kuchaytirish, strategik infratuzilma loyihalarini ishga tushirish va davlatlar o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirishda muhim bosqich bo‘ldi.
Voqealar ketma-ketligi muhimligi bo’yicha joylashtirilgan.
Strategic Focus: Central Asia
1. 9-avgust – Ostona shahrida Markaziy Osiyo davlatlari rahbarlarining 6-Maslahat uchrashuvi. Unda “Markaziy Osiyo-2040” mintaqaviy hamkorlikni rivojlantirish strategiyasi qabul qilindi. Ushbu hujjat besh tomonlama hamkorlikni kuchaytirish va mintaqaning xalqaro subyektligni oshirishga qaratilgan. Shuningdek, transport-logistika loyihalari bo‘yicha kelishuvlar imzolandi. Keyingi sammit O‘zbekistonda o‘tishi rejalashtirilgan.
2. 18-aprel – O‘zbekiston va Tojikiston Ittifoqchilik munosabatlari to‘g‘risidagi shartnomaning imzolanishi.
3. 22-avgust – Qozog‘iston va Tojikiston Ittifoqchilik shartnomasining imzolanishi Markaziy Osiyodagi integratsiya jarayonlarini tasdiqladi.
4. 27-dekabr – Xitoy-Qirg‘iziston-O‘zbekiston temir yo‘li qurilishi boshlandi. Ushbu loyiha mintaqaning transport tarmog‘idagi muhim bo‘g‘in bo‘lib, yangi savdo yo‘llarini ochib beradi. Aksariyat tahlilchilar buni yilning eng katta tarixiy voqeasi deb tan olishmoqda.
5. 8-avgust – Ostona shahrida O‘zbekiston va Qozog‘iston prezidentlari rahbarligida Oliy davlatlararo kengashning birinchi majlisi bo‘lib o‘tdi. Ushbu format ikki tomonlama hamkorlik uchun yangi platformaga aylandi. Keyingi yig‘ilish katta ehtimol bilan O‘zbekistonda o‘tadi.
6. 4-dekabr – Qirg‘iziston va Tojikiston hukumatlari umumiy davlat chegarasini to‘liq tavsiflashni yakunladilar. Delimitatsiya va demarkatsiya jarayoni nihoyasiga yetmoqda, bu ikki davlat uchun tarixiy lahzaga aylandi.
7. 15-aprel – Toshkent shahrida mintaqani arab davlatlari bilan bog‘lashga yordam bergan “Markaziy Osiyo – Ko‘rfaz arab davlatlari hamkorlik kengashi” tashqi ishlar vazirlari formati uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Uchrashuvda “Markaziy Osiyo – Ko‘rfaz arab davlatlari hamkorlik kengashi”ning oliy darajadagi ikkinchi sammiti 2025-yilda Samarqandda o‘tkazilishiga kelishildi.
8. 29-avgust – Termiz shahrida Xalqaro savdo markazi ochilishi. Ushbu loyiha Afg‘oniston bilan savdo qilish mumkinligini isbotladi hamda qo‘shni davlatdagi ijtimoiy-siyosiy vaziyatining yaxshilanishiga ulkan hissa qo‘shmoqda.
9. Avgust – Tojikiston va Afg‘oniston yuqori martabali vakillarining tashriflari. Kobul va Dushanbe o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirishga qaratilgan ijobiy harakatlar kuzatildi.
10. 12-sentabr – Qirg‘iziston va O‘zbekiston ikki yangi chegara o‘tkazish punktlarini ochdilar.
Xulosa qilib aytganda, 2024-yil Markaziy Osiyo mintaqasida mintaqaviy hamkorlikni kuchaytirish, strategik infratuzilma loyihalarini ishga tushirish va davlatlar o‘rtasidagi munosabatlarni normallashtirishda muhim bosqich bo‘ldi.
Voqealar ketma-ketligi muhimligi bo’yicha joylashtirilgan.
Strategic Focus: Central Asia