Rossiya va Moldova: Dnestrbo’yida urush bo’ladimi?
S.Pinxasova, mustaqil tadqiqotchi
Kremlning Moldovaga qarshi so‘nggi ayblovlari Dnestrbo’yida mojarolarning kuchayishi xavotirini kuchaytirmoqda. Kishinyovning mintaqada harbiy operatsiya rejalashtirayotgani haqidagi da’volar va g‘arb qurollarining yetkazib berilishiga oid gap-so’zlar Rossiyaning o‘z agressiv harakatlarini oqlash uchun axborot maydonini shakllantirishga urinishi sifatida talqin qilinmoqda.
“Soxta bayroq” operatsiyasi
Mutaxassislar Rossiyaning Ukrainada sinovdan o‘tkazilgan ssenariydan foydalanishi mumkinligi haqida ogohlantirmoqda: provokatsiyalar yoki “soxta bayroq” operatsiyalari orqali aralashuv uchun bahona yaratish. Xususan, Rossiya qo‘shinlari yoki fuqarolariga qarshi hujumlar sahnalashtirilishi mumkin. Moskva bunday voqealarni mintaqadagi pozitsiyalarini mustahkamlash va Moldovadagi vaziyatni beqarorlashtirish uchun ishlatishi mumkin.
Dnestrbo’yining strategik ahamiyati
Dnestrbo’yi Rossiya uchun nafaqat geosiyosiy, balki katta harbiy ahamiyatga ega. Kobasneda joylashgan qurol-yarog’ omborlari va 1500 nafar askardan iborat kontingent ushbu hududni Rossiyaning Moldova va Ukrainaga bosim o‘tkazish uchun strategik nuqtasiga aylantiradi. Shuningdek, mintaqani beqarorlashtirish Kremlning Kishinyovning Yevropa Ittifoqiga integratsiyasi yo‘lidagi maqsadlarini buzishga qaratilgan strategiyasining bir qismi bo‘lishi mumkin.
Moldova va G‘arbning reaksiyasi
Prezident Mayya Sandu Moldovaning Ukrainadan keyingi Rossiyaning navbatdagi nishoniga aylanishi mumkinligini bir necha bor ta’kidlagan. Ammo Kishinyov Dnestrbo’yining mustaqilligini tan olmaganiga qaramay, harbiy operatsiya rejalashtirayotgani haqidagi ayblovlarni rad etmoqda. Sanduning g‘arbga yo‘naltirilgan siyosati Kremlning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda va bu Moskvaning tajovuzkor ritorikasini tavsiflashga yordam bermoqda.
Prognozlar va tahdidlar
Rossiyaning Ukrainadagi urush tufayli ichki beqarorligi fonida Moldovaga to‘g‘ridan-to‘g‘ri harbiy aralashuvi ehtimoldan yiroq. Ammo Sandu pozitsiyalarini zaiflashtirish va Rossiyaparast kuchlarni mustahkamlashga qaratilgan provokatsiyalar ehtimoldan xoli emas. YI va NATO davlatlari bu tahdidni hisobga olgan holda, Kishinyovga siyosiy va iqtisodiy yordamni kuchaytirishi taxmin qilinmoqda.
Xulosa qilib aytganda, Dnestrbo’yi inqirozi Kremlning postsovet makonidagi ta’sirini saqlab qolish vositasi bo‘lib qolmoqda. Ammo “soxta bayroq” ssenariysining amalga oshirilishi nafaqat mintaqani beqarorlashtiradi, balki Moskva ustiga G‘arb bosimini yanada kuchaytiradi, bu esa Rossiya uchun yana bir strategik xatoga aylanishi mumkin.
Strategic Focus: Central Asia
S.Pinxasova, mustaqil tadqiqotchi
Kremlning Moldovaga qarshi so‘nggi ayblovlari Dnestrbo’yida mojarolarning kuchayishi xavotirini kuchaytirmoqda. Kishinyovning mintaqada harbiy operatsiya rejalashtirayotgani haqidagi da’volar va g‘arb qurollarining yetkazib berilishiga oid gap-so’zlar Rossiyaning o‘z agressiv harakatlarini oqlash uchun axborot maydonini shakllantirishga urinishi sifatida talqin qilinmoqda.
“Soxta bayroq” operatsiyasi
Mutaxassislar Rossiyaning Ukrainada sinovdan o‘tkazilgan ssenariydan foydalanishi mumkinligi haqida ogohlantirmoqda: provokatsiyalar yoki “soxta bayroq” operatsiyalari orqali aralashuv uchun bahona yaratish. Xususan, Rossiya qo‘shinlari yoki fuqarolariga qarshi hujumlar sahnalashtirilishi mumkin. Moskva bunday voqealarni mintaqadagi pozitsiyalarini mustahkamlash va Moldovadagi vaziyatni beqarorlashtirish uchun ishlatishi mumkin.
Dnestrbo’yining strategik ahamiyati
Dnestrbo’yi Rossiya uchun nafaqat geosiyosiy, balki katta harbiy ahamiyatga ega. Kobasneda joylashgan qurol-yarog’ omborlari va 1500 nafar askardan iborat kontingent ushbu hududni Rossiyaning Moldova va Ukrainaga bosim o‘tkazish uchun strategik nuqtasiga aylantiradi. Shuningdek, mintaqani beqarorlashtirish Kremlning Kishinyovning Yevropa Ittifoqiga integratsiyasi yo‘lidagi maqsadlarini buzishga qaratilgan strategiyasining bir qismi bo‘lishi mumkin.
Moldova va G‘arbning reaksiyasi
Prezident Mayya Sandu Moldovaning Ukrainadan keyingi Rossiyaning navbatdagi nishoniga aylanishi mumkinligini bir necha bor ta’kidlagan. Ammo Kishinyov Dnestrbo’yining mustaqilligini tan olmaganiga qaramay, harbiy operatsiya rejalashtirayotgani haqidagi ayblovlarni rad etmoqda. Sanduning g‘arbga yo‘naltirilgan siyosati Kremlning jiddiy qarshiligiga duch kelmoqda va bu Moskvaning tajovuzkor ritorikasini tavsiflashga yordam bermoqda.
Prognozlar va tahdidlar
Rossiyaning Ukrainadagi urush tufayli ichki beqarorligi fonida Moldovaga to‘g‘ridan-to‘g‘ri harbiy aralashuvi ehtimoldan yiroq. Ammo Sandu pozitsiyalarini zaiflashtirish va Rossiyaparast kuchlarni mustahkamlashga qaratilgan provokatsiyalar ehtimoldan xoli emas. YI va NATO davlatlari bu tahdidni hisobga olgan holda, Kishinyovga siyosiy va iqtisodiy yordamni kuchaytirishi taxmin qilinmoqda.
Xulosa qilib aytganda, Dnestrbo’yi inqirozi Kremlning postsovet makonidagi ta’sirini saqlab qolish vositasi bo‘lib qolmoqda. Ammo “soxta bayroq” ssenariysining amalga oshirilishi nafaqat mintaqani beqarorlashtiradi, balki Moskva ustiga G‘arb bosimini yanada kuchaytiradi, bu esa Rossiya uchun yana bir strategik xatoga aylanishi mumkin.
Strategic Focus: Central Asia