Qur'onda ro‘za tutish barcha musulmonlarga farz qilingan bo‘lsa ham, ba'zi kishilarga yengillik berilgan va ro‘za tutish ularga tavsiya etilmagan yoki boshqa imkoniyatlar berilgan. Bu haqida Baqara surasi 184-185-oyatlarida aytilgan:
1. Safarda bo‘lganlar va bemorlar
🔖 "Sizlardan kim kasal bo‘lsa yoki safarda bo‘lsa, boshqa kunlarda (tutmagan kunlarini) to‘ldirsin."
(Baqara surasi, 184-oyat)
Bu oyatdan tushunish mumkinki, kasal yoki safarda bo‘lgan odam ro‘za tutmasligi mumkin, lekin keyinroq sog‘aygach yoki safardan qaytgach, tutmagan ro‘zalarini to‘ldirishi kerak.
2. Ro‘za tuta olmaydigan qarilar va boshqa og‘ir holatdagilar
🔖 "Ro‘za tutishga bardoshi yetmaydigan kishilar uchun esa (har bir ro‘za tutmagan kuni uchun) bir miskinni to‘ydirish fidya berish (lozim)."
(Baqara surasi, 184-oyat)
Bu oyat o‘ta keksa yoki uzoq muddatli kasallik sababli ro‘za tuta olmaydigan kishilar uchun. Ular ro‘za o‘rniga fidya berishlari lozim, ya’ni har bir tutmagan ro‘za uchun bir miskinni to‘ydirishlari kerak.
3. Hayz yoki nifos (tug‘ruqdan keyingi qon) ko‘rayotgan ayollar
Hadislarga ko‘ra, hayz yoki nifos holatidagi ayollar ro‘za tutishlari harom qilingan. Payg‘ambarimiz ﷺ ayollarga bu kunlarda ro‘za tutmaslikni, keyinchalik qazosini tutishlarini buyurganlar:
🔖 "Hayz ko‘rgan ayol namozlarini qazo qilmaydi, lekin ro‘zalarini qazo qiladi."
(Muslim, 335; Buxoriy, 321)
Bu ayollar Ramazonda hayz yoki nifos davrida ro‘za tutmaydi, lekin keyinchalik qazosini ado etishi shart.
Xulosa: Qur’onda kimlarga ro‘za tutish tavsiya etilmaydi?
Kasal bo‘lganlar (keyin qazosini tutishi kerak).
Safarda bo‘lganlar (keyin qazosini tutishi kerak).
Keksalik yoki doimiy kasallik sababli ro‘za tuta olmaydiganlar (fidya berish kerak).
Hayz yoki nifos holatidagi ayollar (keyinchalik qazosini tutishlari kerak).
Bular Qur’on va hadis asosida ro‘za tutishi tavsiya etilmaydigan holatlar hisoblanadi. Agar bu holatlardan birortasi sizga tegishli bo‘lsa, diniy ulamolar bilan maslahat qilish tavsiya etiladi.
Alloh hammamizga ibodatlarni mukammal ado etishimizni nasib qilsin. 🤲
AYOLLAR UCHUN ENG YAQIN KANAL
1. Safarda bo‘lganlar va bemorlar
🔖 "Sizlardan kim kasal bo‘lsa yoki safarda bo‘lsa, boshqa kunlarda (tutmagan kunlarini) to‘ldirsin."
(Baqara surasi, 184-oyat)
Bu oyatdan tushunish mumkinki, kasal yoki safarda bo‘lgan odam ro‘za tutmasligi mumkin, lekin keyinroq sog‘aygach yoki safardan qaytgach, tutmagan ro‘zalarini to‘ldirishi kerak.
2. Ro‘za tuta olmaydigan qarilar va boshqa og‘ir holatdagilar
🔖 "Ro‘za tutishga bardoshi yetmaydigan kishilar uchun esa (har bir ro‘za tutmagan kuni uchun) bir miskinni to‘ydirish fidya berish (lozim)."
(Baqara surasi, 184-oyat)
Bu oyat o‘ta keksa yoki uzoq muddatli kasallik sababli ro‘za tuta olmaydigan kishilar uchun. Ular ro‘za o‘rniga fidya berishlari lozim, ya’ni har bir tutmagan ro‘za uchun bir miskinni to‘ydirishlari kerak.
3. Hayz yoki nifos (tug‘ruqdan keyingi qon) ko‘rayotgan ayollar
Hadislarga ko‘ra, hayz yoki nifos holatidagi ayollar ro‘za tutishlari harom qilingan. Payg‘ambarimiz ﷺ ayollarga bu kunlarda ro‘za tutmaslikni, keyinchalik qazosini tutishlarini buyurganlar:
🔖 "Hayz ko‘rgan ayol namozlarini qazo qilmaydi, lekin ro‘zalarini qazo qiladi."
(Muslim, 335; Buxoriy, 321)
Bu ayollar Ramazonda hayz yoki nifos davrida ro‘za tutmaydi, lekin keyinchalik qazosini ado etishi shart.
Xulosa: Qur’onda kimlarga ro‘za tutish tavsiya etilmaydi?
Kasal bo‘lganlar (keyin qazosini tutishi kerak).
Safarda bo‘lganlar (keyin qazosini tutishi kerak).
Keksalik yoki doimiy kasallik sababli ro‘za tuta olmaydiganlar (fidya berish kerak).
Hayz yoki nifos holatidagi ayollar (keyinchalik qazosini tutishlari kerak).
Bular Qur’on va hadis asosida ro‘za tutishi tavsiya etilmaydigan holatlar hisoblanadi. Agar bu holatlardan birortasi sizga tegishli bo‘lsa, diniy ulamolar bilan maslahat qilish tavsiya etiladi.
Alloh hammamizga ibodatlarni mukammal ado etishimizni nasib qilsin. 🤲
AYOLLAR UCHUN ENG YAQIN KANAL