Dilnur A'zamov

Loyiha 2025-yil 22-yanvarga qadar keng jamoatchilik va ekspertlik muhokamalaridan oʻtkaziladi.

1000KITOB loyihasining birinchi (2024) yili uchun 20 mlrd so‘m ajratilgan edi. Nazarimda, bu davlatimizning so‘nggi yillarda ma’rifiy sohaga qilgan eng yaxshi, eng mazmunli, eng samarali investitsiyalardan biri bo‘ldi. Chunki bu loyiha bir yilda shunchaki 50 ta yangi kitobni tarjima qilib qo‘ygani yo‘q (menimcha, tariximizda hech qachon bir yilda shuncha ilmiy-ommabop kitob original tilidan o‘zbekchaga o‘girilmagan bo‘lsa kerak), balki o‘zbek tarjima maktabini qayta tiklayapti, tarjimon va muharrirlarning yangi avlodi va qatlamini shakllantiryapti, qotib qolgan ilmiy-ommabop o‘zbek tilini harakatga keltiryapti, katta buyurtma bilan chalajon noshirlik bozorimizni jonlantiryapti. Bu hali "qo‘l bilan ushlab ko‘rsa bo‘ladigan" samaralar. "Mayda-chuyda", lekin aslida katta ahamiyatga ega bo‘lgan boshqa samaralari bundan ham ko‘p. Eng qizig‘i, bu samaralarning birortasiga ma’muriy yo‘l bilan erishilgani yo‘q, hammasi tabiiy (shunday bo‘lishi ham kerak asli). Oddiy qilib aytganda, 1000KITOB loyihasining keltirayotgan va keltiradigan nafi unga bir yilda sarflanishi mumkin bo‘lgan 20 mlrd so‘mdan ancha ko‘p; 1000KITOB hozirgi O‘zbekiston uchun eng kerakli loyihalardan biri.

2023-yili birinchi qaror chiqqanida, men bu loyihaga endi har yili kamida 20 mlrd so‘mdan ajratilar ekan, deb tushungandim. Xuddi "Zakovat" loyihasiga har yili kafolatlangan 50 mlrd so‘m berilganidek. Lekin 2025-yilgi Davlat byudjetidan 1000KITOB uchun 12 mlrd ajratilibdi. Umuman pul ajratilmay, loyiha to‘xtab qolganidan ko‘ra shu ham yaxshi, albatta. Lekin men shu loyihani ozmi-ko‘pmi bilgan, uning samaralarini o‘z ko‘zi bilan ko‘rgan va ulardan foydalangan, shuningdek, o‘zbek tilida o‘n yillar osha yashaydigan va kelgusida boshqa yangi kitoblarga asos, boshlang‘ich nuqta bo‘la oladigan sifatli adabiyotlar yanada ko‘payishini chin ko‘ngildan xohlagan bir o‘zbekistonlik sifatida, xususan, mening ham juda kichik bo‘lsa-da hissam qo‘shilgan Davlat byudjetidan 1000KITOB kabi chinakamiga foydali ma’rifiy loyihalarga har yili kafolatlangan, o‘tgan yilgisidan kam bo‘lmagan mablag‘ ajratilishini xohlardim (har safar inflyatsiya darajasidan kelib chiqib indeksatsiya qilib berilsa, yana yaxshi).

Toki, loyiha tashabbuskorlarida ham, qatnashchilarida ham, uning samaralaridan foydalanadigan o‘zbekistonliklarda ham "bu loyiha kelasi yili ham ko‘ngildagidek, sifatli davom etadimi?" degan xavotir, mavhumlik bo‘lmasin. Xavotirsiz ijod samarali va ta’sirli bo‘ladi.

Bugungi zamonaviy davlatchilikning konseptual asoslarini qo'yib bergan fundamental asar.

Bugungi oʻzbek jamiyati – talaba-yoshlar, professor-oʻqituvchilar, tadqiqotchilar, davlat xizmatchilari, jamoat tashkilotlari vakillari, umuman barchaning oʻqishi zarur boʻlgan kitob.