🩷🩷🩷
#Ma'lumot
⭐️Biogen elementlar va ularning tirik organizmdagi ahamiyati.💧
⚠️Yer po’stlog’ining 98 % ni 8 ta element O, Si, Al, Fe, Na, I va Mn tashkil etadi. O’simliklarning 99,1 % to’qimalarini O, C, H, K, Ca, Si elementlari tashkiletadi. Inson tanasining 99,4 % ni H, O, C, N, Ca tashkil etadi. Ularning barchasi makrobiogen elementlar deb ataladi. Tirik organizmda 0,01 % dank am miqdorda uchraydigan 10 ta element Fe, Mn, Co, Cu, Mo, Zn, F, Br, J, B kabi elementlar mikrobiogen elementlar deb ataladi.
⚠️Mn, Cu, Mo, B kabi elementlar fotosintez jarayonini borishiga, o’simliklarni o’sishi va urug’lanishining yetilishida muhim ahamiyatga ega. Ular yana tashqi muhitning zararli tasirlariga (tuproqda namlikning yetishmasligi, haroratning ortib ketishi yoki pasayib ketishi) chidamliligini oshiradi, bir qator bakteriya va zamburug’ kasalliklariga (kanop bakterioz, lavlagi o’zagining chirishi, donli o’simliklardagi kulrang dog;lar) nisbatan barqarorligini taminlaydi.
⚠️Ca – odam organizmida muhimahamiyatga ega bo’lgan biogen element bo’lib, organizmdagi barcha kalsiyning 99 % suyakda, 1 % esa qon va limfada uchraydi. Askalsiy oziq-ovqat qo’shilmasidan suyak,qon, o’sma kabi boshqa xastaliklar bilan og’rigan bemorlar organizmining himoya quvvatini oshirishda samarali foydalaniladi.
⚠️Cu – quritilgan botqoq yerlar, qumoq va misga kambag’al yerlarda don hosildorligini ko’paytirishda ishlatiladi.
⚠️Mo – dukkaklilar va yem hashak ekinlari samaradorligini oshirishda muhim ahamiyatga ega. Azotning o’zlashtirilishida va organizmdagi oksidlanish-qaytarilish jarayonlarida o’z o’rniga ega. Molibdenli mikro o’g’itlar qandlavlagi hosildorligini 20 % ga, zig’irning hosildorligini 25 % ga oshiradi. Lampochka ishlab chiqaruvchi korxonalarning chiqindisi qimmatbaho molibdenli o’g’it hisoblanadi. Bu chiqindi mineral o’g’itlar bilan tegishli miqdorda qo’shib ishlatilgan kuzgi bug’doy hosildorligi 37 % ga,paxta hosildorligi esa gektariga 7 sentnerga oshadi.
⚠️Mn – qandlavlagi va bug’doy yetishtirishda, tirikorganizmda siydik hosil bo’lishda asosiy element. C vitaminining hosil bo’lishida katta ahamiyatga ega. Marganes rezavor mevalar va g’alladoshlar hosildorligini sezilarli darajada oshiradi. Masalan; qulupnayning hosildorligini gektariga 30 sentnergacha, bug’doyning hosildorligini 3-4 sentnergacha ortadi. Paxta chigiti ekishdan avval marganes tuzlari bilan namlansa, hosildorlik 2 sentnergacha ortadi. G’o’za, tamaki, qandlavlagining o’sishini tezlashtiradi.
⚠️Zn – makkajo’xoridan yuqor hosil olishni taminlashda katta ahamaiyatga ega
⚠️Co va J2 – hayvonlardan yuqori hosil olishda muhim omil hisoblanadi
Co – gemoglabin sintezida katta ahamiyatga ega, DNK va aminokislotalar almashinuvida muhim element hisoblanadi. Co uzum hosildorligini oshirish bilan birga mevasi tarkibida qand moddalarni ko’payishiga yordam beradi.
⚠️Cu – teri pigmentatsiyada, temirning o’zlashtirilishida katta ro’l o’ynaydi.
⚠️Zn – organizmda CO2 hosil bo’lishi va oqsillarni o’zlashtirilishida muhim ahamiyatga ega. Rux yetishmasligi oqibatida g’alladoshlar, sabzavotlar va makkajo’hori kasalliklariga tez chalinadi. Poyasining uchlari oqarib, o’simlik zaiflashadi, natijada hosildorlik keskin kamayib ketadi. Sitrus mevalarda jiddiy kasallikni yani burglar oqarib o’simlikning qurib qolishiga sabab bo’ladi. Shaftoli, o’rik, yong’oq daraxtlari uchun Zn ning ahamiyati katta.
⚠️F2 – tirik organizmlar suyak to’qimalarning hosil bo’lishi va o’sishida juda zrur elementlardan biri hisoblanadi. Tishlar ularda ftor miqdori kamayganda nuray boshlaydi.
⚠️Br2 – oliy nerf faoliyatining normal kechishi uchun javob beradigan elementlardan biri.
⚠️J2 – organizmlarning normal o’sishi, jinsiy yetilishi uchun zarur element
✨ATTESTATSIYAGA_TAYYORLANISH_UCHUN✔️
✉️Kanaldan ma'lumot olib tarqatganingizda link bilan tarqating⭐
👨🔬👨🔬🧪🧪🧪👨🔬🧪🧑🔬
https://t.me/Al_kimyogar1
