Abdulaziz Sharifov

ChatGPT’dan foydalanadiganlar quyidagi soʻrovni yuboring, bir chimchilab beradi sizni.

“Roast me as hard as you can based on everything you know about me. Don’t hold back even a little bit. I can take it all.”

Agar oʻzbekcha javob qaytarishini xohlasangiz, soʻrov soʻnggida “in uzbek” qoʻshib qoʻying.

Kuninggiz xayrli oʻtsin.

©️manba

Baxtsizlik formulasi: O’z ichki holatimizni boshqalarning tashqi holati bilan solishtirish.

Odamzod tabiatida bir narsa bor – o’zini boshqalar bilan solishtirish. Bu esa ko’pincha yashirin, lekin kuchli baxtsizlik asosi hisoblanadi. O’zingizning ichki holatingizni boshqalarning tashqi yutuqlari bilan qiyoslash – bu xuddi oynaga qarab, faqat yuzaki narsalarni ko’rishdek gap. Biz ko’rgan narsalar – faqat tashqi ko’rinish, lekin insonning ichki kechinmalari, qiyinchiliklari haqida hech narsa bilmaymiz.

Kimdir tashqi tomondan baxtli ko’rinadi, ammo ichida kurash olib borayotgan bo’lishi mumkin. Ammo biz bunga e’tibor qaratmay, “Nega men ulardek bo’lolmayapman?” deb o’zimizni qiynaymiz. Aslida, o’z yo’limizda ekanligimizni unutib qo’yamiz. Har bir insonning yo’li turlicha. Kimdir tezroq manzilga yetadi, kimdir sekinroq. Lekin manzil – har kimning o’zida yashirin.

Boshqalarning hayotini kuzatib, o’zimizga baho berish aslida o’z ichki dunyomizni kamsitish bilan barobar. Biz bilmaymiz, boshqalar qanday kurashlar olib borayotganini. Ulardan ko’rinadigan faqat muvaffaqiyatning yorqin tomoni, biz esa o’z xatolarimiz va kamchiliklarimizni ular bilan solishtiramiz. Shunda ichimizda “qoloq” degan bir hissiyot uyg’onadi.

Boshqalarning tashqi holati bilan emas, balki o’z kechayotgan hayotingiz, qadamingiz, rivojlanishingiz bilan band bo’ling. Baxt – tashqarida emas, ichingizda yashaydi. O’zingizni chin dildan sevganingizda, boshqalarning muvaffaqiyatlari sizni xavotirga solmaydi. Chunki siz o’zingizning yo’lingizni bilasiz, o’z rivojlanishingizni qadrlaysiz.

@abdulaziz_sharifov

Ichki kurashni yenggan insonni – tashqaridan hech kim yuta olmaydi

Hayotda ko‘p insonlar tashqi to‘siqlar va muammolar bilan kurashish haqida o‘ylaydi.Har birimizning ichimizda o‘zimizga zarar yetkazuvchi tuyg‘ular yashaydi: dangasalik, shubha, qo‘rquv, o‘ziga ishonchsizlik – bularning barchasi nafsimizning bir qismidir. Nafs bizni oson yo‘llarni tanlashga, qiyinchiliklardan qochishga majbur qiladi. Shunday paytlarda inson o‘z nafsi bilan kurashib, uni yengishi kerak bo‘ladi. Chunki nafsga berilgan odam har qanday sinov oldida zaif bo‘ladi, hayotning qiyinchiliklariga bardosh bera olmaydi.

Agar inson o‘z ichidagi bu kurashda g‘alaba qozonsa, ya’ni o‘z nafsi ustidan hukmronlikni qo‘lga olsa, tashqaridan keladigan har qanday sinov va to‘siqlar uni yenga olmaydi. Chunki u ichki jangda o‘z ustidan g‘alaba qozongan va endi tashqi muammolar uni sindira olmaydi.

Har qanday katta yutuqqa erishgan insonlar ichki kurashlarda g’alaba qozonishgan. Mashhur sportchilar, tadbirkorlar yoki olimlar muvaffaqiyatga erishishining asosiy sababi, nafslari, ularning o‘z ichki qo‘rquvlari va shubhalarini yengib, to’xtamay harakat qilganidir. Tashqaridan qaraganda, ularning muvaffaqiyati faqat ko‘p mehnat qilish yoki iste’dod natijasidek ko‘rinishi mumkin, lekin aslida ularning asosiy g‘alabasi – o‘zlariga bo‘lgan ishonch, qat’iyat va ichki kuch orqali qozonilgan g‘alabadir.

Haqiqiy kuch – bu tashqaridan emas, ichimizdan keladi. O‘z nafsi ustidan g‘alaba qozongan odam hayotning eng katta jangida g‘olib bo‘lgan hisoblanadi. Bu inson ichki xotirjamlikka erishadi. Tashqi olamning ta’siriga berilmasdan, ichki xotirjamlik bilan yashash – bu haqiqiy g‘alaba.

@abdulaziz_sharifov

Kitob bilim bermaydi, bilimga yo’l ko’rsatadi

Ko‘pincha biz kitob o‘qisak, bilim olishimizni o‘ylaymiz. Haqiqatan ham, kitoblar bizga ko‘p narsa o‘rgatadi, lekin ular faqat yo‘lni ko‘rsatib beradi. Asl bilim esa tajribadan keladi. Kitob faqat biror mavzuni tushuntiradi, unga ta’rif beradi, lekin o‘sha bilimni haqiqiy anglash — faqat uni amalda qo‘llab ko‘rganingizda yuz beradi.

Misol uchun, siz “velosipedni qanday haydash kerak” degan kitob o‘qisangiz, undagi har bir qadamni yodlashingiz mumkin. Lekin o‘zingiz amalda pedalni bosib, rulni ushlab, muvozanatni saqlab haydashni boshlamaguningizcha bu faqat nazariy bilim bo‘lib qolaveradi. Haqiqiy bilim esa aynan siz velosiped minishni o‘rganayotganda keladi.

Shuning uchun, kitoblardan bilim olish yaxshi, lekin haqiqiy o‘sish uchun o‘sha bilimni hayotda qo‘llab ko‘rish kerak. Kitoblar bizga nazariyani o‘rgatadi, lekin hayotning o‘zi bizga amaliyotni o‘rgatadi. Tajriba sizni o‘stiradi, bilim esa yo‘l ko‘rsatadi.

@abdulaziz_sharifov

Tanqidiy fikrlash: Zamonaviy dunyoda yashash san’ati

Tanqidiy fikrlash hozirgi zamonning eng muhim ko‘nikmalaridan biridir. Bu ko‘nikma har qanday sohada muvaffaqiyatga erishish, to‘g‘ri qarorlar qabul qilish va manipulyatsiyalardan himoyalanishda yordam beradi. Statistika shuni ko‘rsatadiki,83% insonlar o‘z hayotida tanqidiy fikrlashga yetarlicha e’tibor bermaydi.Faqat 17% odamlar tanqidiy fikrlashni o‘zlashtirgan. Bu odatda muvaffaqiyatli va faol odamlardir.

Ish jarayonida yoki shaxsiy hayotda bizga berilgan ma’lumotlar har doim ham to‘g‘ri bo‘lavermaydi. Tanqidiy fikrlash esa xatolarni kamaytirish, o‘z fikrimizni mustahkamlash va to‘g‘ri qaror qabul qilishga yordam beradi. U bizni manipulatsiyadan, yolg‘on xabarlardan va noto‘g‘ri tushunchalardan himoya qiladi. Hozirda ma’lumotlar oqimi haddan tashqari ko‘p, har kuni yangiliklar,kurslar, reklama va ijtimoiy tarmoqlar orqali miyamizga turli fikrlar va xabarlar oqib keladi. Ular orasidan haqiqatni ajratish va to‘g‘ri xulosalar chiqarish uchun tanqidiy fikrlash juda muhim. Agar siz bu ko‘nikmaga ega bo‘lsangiz, siz o‘zingizni yolg‘on va firibdan himoya qilishingiz mumkin.

Tanqidiy fikrlashni rivojlantirish uchun maslahatlar

1. Ma’lumotni har doim shubha bilan tekshiring.Hech bir xabarni yoki fikrni dalilsiz qabul qilmang. Bizning miyamiz ko‘pincha tayyor javoblarni qabul qilishni afzal ko‘radi, ammo tanqidiy fikrlovchi odam ma’lumotning ishonchliligini tekshiradi, so‘ngra xulosa qiladi.

2. Har doim qo‘shimcha savollar bering.Agar sizga ko‘rsatilgan dalillar to‘liq ishonch uyg‘otmasa, qo‘shimcha savollar berishdan tortinmang. Har qanday axborotni chuqurroq o‘rganib, asl manbalarga murojaat qiling. Bu sizni ko‘proq bilishga va mantiqiy xulosalar qilishga undaydi.

3. Manbalarni solishtiring va tahlil qiling.Bir ma’lumotga boshqa tomonlardan qarab fikrlang.Uning plyus va minus tomonlari haqida o’ylang.Axborotni faqat bitta manbadan qabul qilish xatoga olib kelishi mumkin. Bir xil mavzuni turli manbalar orqali o‘rganib chiqing va ularni solishtiring. Masalan, biror mahsulot,kurs,xizmat reklamasiga ishonmasdan, u haqidagi sharhlar va ekspertlarning fikrlarini o‘qib chiqing.

4. Emotsiyalarga berilmang. Ko‘pincha manipulyatorlar sizning hissiyotlaringizga ta’sir o‘tkazishga harakat qiladi. Sizni o‘zingizni qulay his qilishga majbur qiladigan, yoki qo‘rquvga soladigan xabarlar tanqidiy fikrlashni cheklab qo‘yishi mumkin. Shuning uchun, hissiyotlardan uzoqlashib, voqealarga mantiqiy yondashing.

5. O‘z fikringizni o‘zgartirishdan qo‘rqmang.Tanqidiy fikrlovchi odam o‘z xatolarini tan olishdan va fikrini o‘zgartirishdan qo‘rqmaydi. Yangi dalillar paydo bo‘lsa, eski fikrlarimizni qayta ko‘rib chiqishdan hech qanday zarar yo‘q, aksincha bu intellektual rivojlanishga olib keladi.

6. O‘qishni va o‘rganishni to‘xtatmang.Tanqidiy fikrlash doimiy o‘rganish va tajriba talab qiladi. Yangi bilimlarni o‘zlashtirish, kitoblar o‘qish va muloqot qilish orqali siz miyangizni doimiy ravishda rivojlantirasiz.

Tanqidiy fikrlash – bu zamon talabi, u sizni ma’lumotning to‘g‘riligini anglash, to‘g‘ri qarorlar qabul qilish va hayotdagi ko‘plab xatolardan himoyalaydi. Shuning uchun har doim o‘z ustingizda ishlang, shubhalaning, izlaning va o‘rganing. Shu yo‘lda davom etib, siz o‘zingizni bilimdon, aqlli va muvaffaqiyatli shaxs sifatida shakllantirasiz.

P/s:Tanqidiy fikrlash katta mavzu bo’lganligi sababli imkon qadar yoritishga harakat qildim.

@abdulaziz_sharifov

Olayotgan narsalaringiz tirik qolishingiz uchun, berayotganingiz esa yashashingiz uchun yordam beradi

Hayotda ko‘pincha olgan narsalarimiz bilan tirikmiz – bu zaruratdir. Ovqat, kiyim, uy-joy kabi moddiy ehtiyojlar bizning jismoniy mavjudligimizni davom ettiradi. Lekin hayotning haqiqiy ma’nosi faqat olishdan iborat emas. Haqiqiy yashash, olganimizdan ko‘ra, berganimizda.

Berish – bu faqat moddiy narsa emas. Bu mehr berish, bilim ulashish, vaqt va diqqatni boshqa insonlar bilan o‘rtoqlashishdir. Haqiqiy yashash o‘zini emas, boshqalarni ham o‘ylashdan boshlanadi. Hayotimizni boyitish uchun faqat olish yetarli emas, balki boshqalar uchun nimadir berish, ularga foyda keltirish orqali biz o‘zimizni to‘liq his qilamiz.

Ko‘p odamlar hayotda ko‘proq olishni orzu qilishadi – boylik, qulaylik, kuch. Ammo bu yo‘l ko‘pincha hayotning haqiqiy ma’nosini yashiradi. Chunki faqat oluvchi bo‘lib qolgan inson ichki boylik va ruhiy yuksaklikni his qila olmaydi. Biz hayotimizni mazmunli qilish uchun olamiz, ammo haqiqiy yashash hissi, mazmun va qoniqish berishda yashiringan.

Xuddi tabiat kabi biz ham faqat oluvchi emas, beruvchi bo‘lishimiz kerak. Daryolar suvni to‘ldirib, dengizlarga berib turadi, daraxtlar suvni shimib meva beradi, quyosh esa hamma narsaga nur ulashadi. Hayot ham xuddi shunday muvozanatdir – olish va berish birga bo‘lishi kerak.

@abdulaziz_sharifov

Insonlarga xatolarni tushuntirishdan, to’g’ri yo’lni ko’rsatish muhim.

Har bir inson hayotda yoki ishda xatolarga yo‘l qo‘yishi tabiiy. Lekin, xato qilganimizda uni qanday tuzatishni bilmasak, o‘sha xatolarni qayta-qayta takrorlashga moyil bo‘lamiz. Ko‘pchilik o‘zining xato qilayotganini his qiladi yoki tanqid qilinganida anglaydi, lekin bu yetarli emas. Xatoni ko‘rsatishdan ham muhimrog‘i – to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatishdir.

Masalan, o‘qituvchi talabaning xatolarini topib, “bu noto‘g‘ri” desa, talaba nima qilishni bilmay qolishi mumkin. Talaba xatosini tushunishi uchun unga bu ishni qanday to‘g‘ri qilish kerakligini tushuntirish kerak. Shunda u xatosidan saboq olib, kelajakda buni qaytarmaydi. Aks holda, u yana o‘sha xatoga yo‘l qo‘yaveradi.

Odamlar odatda noto‘g‘ri yo‘lda ekanligini biladi, lekin keyingi qadamni qanday tashlash kerakligini bilmaydi. Ular uchun eng qimmatli narsa – bu to‘g‘ri yo‘nalish ko‘rsatadigan maslahat yoki yo‘l-yo‘riqdir. Agar ularga qaysi yo‘l to‘g‘ri ekanligini tushuntirib bersangiz, ular nafaqat o‘z xatolarini to‘g‘rilaydi, balki muvaffaqiyat sari qadam tashlaydi.

Maslahatlar 2 turga bo’linadi: What to va How to maslahatlar. Nima qilishni bilishni o’zi yetarli emas nima qilishni bilishni o’zi hech narsani hal qilmaydi, insonlar uchun qanday qilish muhim. Shuning uchun doim How to maslahatlar qadrli. Odamlar o‘z xatolarini ko‘pincha bilishadi, lekin nima qilish kerakligini tushunishmaydi. Faqat “bu xato” deb aytish yetarli emas, unga to‘g‘ri yo‘lni ko‘rsatmasak, bu xatodan saboq olish qiyin bo‘ladi.

@abdulaziz_sharifov

Jarrohning achinishi bemorni o’limiga olib keladi

Hayotda ko’pincha odamlarni yaxshi ko’rganimiz uchun ularga yordam berishga harakat qilamiz. Biz ularga achinamiz va ularning qiyin ahvolda ekanligini ko’rib, ularni qo’llab-quvvatlaymiz. Lekin hamma ham yordam berishning foydali tomonlarini tushunavermaydi. Ba’zida, achinish orqali qilgan yordamimiz ularga zarar yetkazishi yoki ularni noto’g’ri yo’lga boshlashi mumkin.

Masalan bir do’stingiz har safar sizdan qarz so’raydi. Siz unga achinasiz va mablag’ingiz yetmasa ham, unga yordam berishni o’zingizga burch deb bilasiz. Har safar yordam berganingizda, do’stingiz o’z muammolarini o’zi hal qilishni o’rganmaydi. Qarzini qaytarish o’rniga, yana sizdan yordam so’raydi va o’zi hech qanday o’zgarishga harakat qilmaydi. Oxir-oqibat, do’stingiz sizning yordamlaringiz sababli o’z mas’uliyatidan qochib, vaziyatni yanada yomonlashtiradi. Qo’pol qilib aytganda siz uni boqimanda qilib qo’yishingiz mumkin.

Bu xuddi shifokor yoki jarrohning vazifasiga o’xshaydi. Agar jarroh bemorning ahvoliga achinib, to’g’ri davolash jarayonini bajarish o’rniga, oson yo’lni tanlasa, bu bemorning hayotiga xavf tug’dirishi mumkin. Shifokorning vazifasi bemorni achinish bilan emas, balki qat’iy qarorlar bilan qutqarishdir. Hayotda ham shunday: ba’zida achinish yoki yumshoqlik o’rniga, insonlarga yordam berishning to’g’ri yo’lini topish kerak.

Demak, hayotda hamma narsani achinish bilan emas, ba’zida qiyin bo’lsa ham, insonlarning o’zini o’zgartirishga majbur qiladigan to’g’ri yo’lni tanlashimiz kerak. Shundagina, ular haqiqiy o’sishni va o’z mas’uliyatini to’liq anglashni o’rganadi.

@abdulaziz_sharifov

Hissiy qaramlik

Hissiyotlar agar to'g'ri boshqarilmasa, inson ruhini zalolatga, jismini xastalikka olib boradi.

Bunda:
— g'iybat, behuda muhokamalar
— o'yin-kulgu, ziyofatlar
— dunyoga o'chlik, "yebto'ymas"liklar

kabi ma'naviy buzg'unchiliklarga qaramlikni tushunsak bo'ladi.

Masalan, hissiyotimiz miyaga g'iybat qilingan paytda huzur olayotgani, o'zini yaxshi his qilayotgani haqida signal jo'natar ekan, buni miya normal qabul qiladi.

Natijada g'iybat boshlanishi bilanoq domafin ishlab chiqarib, "yoqimli mashg'ulot bilan shug'ullanyapman" degan rejimni yoqib oladi.

Endi g'iybatni faqat hislar emas, aql ham xohlay boshlaydi, qo'llab-quvvatlaydi.

Demak, boshqa zararli odatlar ham shu tarzda shakllanaveradi.

Har qanday xayrli, foydali ishni zavq bilan qilish kerak deyilganidan maqsad ham shu.

His-tuyg'ular yuborgan signal miyaga "foyda-befoyda"ga emas, "yoqimli-yoqimsiz"ga ajralgan holda yetib boradi va shunga ko'ra butun tanani kuchli xohish, energiya bilan ta'minlaydi yoki shijoatsizlik, holsizlik bilan.

Xullas, qalbga — hissiyotlar markaziga dori achchiq, ammo foydali ekanini, zahar shirin, ammo zararli ekanini anglatish kerak. Og'iz (miya) nimani solsangiz, shuni chaynab beraveradi.

@abdulaziz_sharifov

Bir ishni odatga aylantirish uchun xohishni majburiyatga aylantirish kerak.

Bir ishni davomiy qilishning eng samarali usuli – o‘zingizni unga majbur qilish. Aslida ko‘pchilik o‘z ustida ishlashni, kitob o‘qishni, sport bilan shug‘ullanishni, yoki ishlarini vaqtida va sifatli bajarishni xohlaydi. Lekin bunga erishish oson emas, chunki odatda xohish yetarli bo‘lmaydi.

Muvaffaqiyatga erishayotganlar va qiyinchilikka duch kelayotganlar orasidagi asosiy farq shundaki, muvaffaqiyatli insonlar xohishni majburiyatga aylantirganlar. Ular o‘zlari uchun atrof-muhitda cheklovlar va tizimli usullarni joriy qilishgan.

Masalan, kitob o‘qishni odat qilish uchun ular telefondagi ijtimoiy tarmoqlarni sun’iy ravishda cheklashgan – screen time limit parolini boshqa odam belgilagan. Sport bilan shug‘ullanish uchun doimo zalga chiqadigan do‘sti bilan shug‘ullanishga kelishishgan. Ishlarni o‘z vaqtida sifatli bajarish uchun esa har bir vazifaga qisqa muddatli deadline o‘rnatib, agar sifatli bajarmasa, daromadining bir qismini yo‘qotish xavfini qabul qilishgan.

Xohish bu tanlovdir, lekin tanlov imkoniyatlari ko‘p bo‘lgan muhitda xohishni amalga oshirish qiyinlashadi. Kayfiyat, qisqa muddatli motivatsiya yoki boshqalarga yaxshi ko‘rinishga urinish sizni bir necha qadam oldinga olib borishi mumkin, lekin uzoq muddatda yetarli bo‘lmaydi.

Tanlov imkoniyatini olib tashlasak, ya’ni o‘zimizni majbur qilib, tizimli yondashsak, xohishni majburiyatga aylantiramiz va natijada o‘z ustimizda tabiiy ravishda ishlashni davom ettiramiz. Shu orqali muvaffaqiyatga erishish ancha osonlashadi.

@abdulaziz_sharifov

Moslashuvchan bo’lsangiz, mutaxassis bo’lasiz.

Muvaffaqiyat deganda biz ko’pincha bir xil qoidalar yoki aniq yo’nalishlar orqali erishiladigan natijani tasavvur qilamiz, ammo bu to’g’ri emas. Muvaffaqiyatning o’zi juda kontekstual bo’lib, zamon va makonga qarab o’zgaradi. Bir davrda noto’g’ri deb hisoblangan narsalar keyingi davrda muhim bo’lib qolishi mumkin. Shuning uchun, muvaffaqiyatga erishishda eng muhim sifatlardan biri bu moslashuvchanlikdir.

Masalan, O’zbekiston endi mustaqillikka erishgan davrlarda chaqqonlik va networking asosiy omillar bo’lgan bo’lsa, hozirgi kunda bozor ochiq va raqobat yuqori bo’lib, muvaffaqiyat uchun texnologiyalarga moslashish, yangi ko’nikmalarni o’rganish va o’z ustida ishlash zarur bo’lib qoldi. Yaqin kelajakda bu tendensiya yana o’zgarishi mumkin.

Muvaffaqiyatga qanday erishish mumkin degan savolga to’g’ri javob berish uchun o’sha paytdagi shart-sharoitlarni, ya’ni kontekstni hisobga olish kerak. Har qanday davrda muvaffaqiyatga erishishda insonning moslashuvchanligi, o’zgarishlarga qanchalik tez va samarali javob bera olishi hal qiluvchi omil hisoblanadi.

Biror kishini mutaxassis yoki mutaxassis emasligini u insonning sohadagi bilimidan tashqari, uning yangilanishga, moslashishga qanchalik tayyorligidan bilsangiz bo’ladi. Moslashuvchanlik – har qanday holatda muvaffaqiyatga erishishning eng muhim xususiyatidir.

@abdulaziz_sharifov

Odamning odatlari ilm bilan emas, muhit bilan tezroq o’zgaradi.

Ko’pchilik odatlarni o’zgartirish uchun ko’proq ilm olish, kitob o’qish kerak deb o’ylaydi.Ilm olish muhim, lekin insonning odatlari ilm bilan emas, balki uning atrof-muhiti bilan tezroq o’zgaradi. Muhit bizning fikrlashimizga, harakatlarimizga, hatto hayotga bo’lgan qarashlarimizga ham kuchli ta’sir ko’rsatadi.

Misol uchun, sog’lom turmush tarziga o’tmoqchisiz deylik. Atrofingizdagi odamlar kuni bo’yi nosog’lom ovqat iste’mol qilsa, sportga qiziqmasa, sizning bu odatlarni o’zgartirib sog’lom turmush tarziga o’tishingiz juda qiyin bo’ladi. Siz qancha sog’lom turmush haqida kitob o’qimang, amalda bu odatni shakllantirish qiyin bo’ladi. Ammo, agar atrofingizdagi odamlar sport bilan shug’ullanayotgan, sog’lom ovqatlanayotgan bo’lsa, siz ham beixtiyor bu jarayonga qo’shilasiz. To’g’ri muhit sizni tortib ketadi, sizga ijobiy ta’sir qiladi.

Biz ko’pincha atrofimizdagilarning odatlarini qabul qilamiz. Odamlar doimo bir-birlariga taqlid qilishadi. Agar siz maqsadlaringizga mos bo’lgan, sizni rivojlantiradigan odamlar bilan bo’lsangiz o’zingizni tezroq o’zgartira olasiz. Sizni atrofingizdagi insonlar qanday odatlarga ega bo’lsa, tabiiy ravishda siz ham shunday odatlarga ega bo’lasiz.

Yangi maqsadlar qo’yganingizda yoki yomon odatlarni tark etishni xohlaganingizda, birinchi qadam — to’g’ri muhitda bo’lish. Sizni ilhomlantiradigan, yaxshi odatlar singdiradigan, rivojlanishingizga yordam beradigan odamlar bilan yaqin bo’ling. Yaxshi muhitda nafaqat odatlar oson o’zgaradi, balki sizning dunyoqarashingiz ham kengayadi.

@abdulaziz_sharifov

O’zingizni o’zgartirmoqchi bo’lsangiz, avval o’z fikrlaringizni o’zgartiring.

Ko’pincha biz hammamiz tashqi muhitni o’zgartirishga harakat qilamiz: yangi ish, yangi odamlar, yangi joylar. Lekin aslida hayotimizni butunlay o’zgartirish uchun eng birinchi o’zgartirish kerak bo’lgan narsa – bu o’zimizning fikrlash tarzimiz.Agar doimo hamma narsani tashqi omillar bilan bog’lab, o’zgarishni ular orqali izlasangiz, hayotingizda ko’zlangan o’zgarishlar hech qachon bo’lmasligi mumkin. Sababi, biz atrof-muhitni to’liq nazorat qila olmaymiz, lekin o’z fikrlarimiz ustidan nazoratga egamiz.

Masalan, kimdir o’zini rivojlantirmoqchi bo’lsa, avvalo “Men buni eplayman” degan fikrni shakllantirishi kerak. Chunki fikrlarimiz bizni boshqaradi, qanday qarorlar qabul qilishimizni belgilaydi. O’ziga ishonch, imkoniyatlarni ko’rish va ulardan foydalanishning birinchi sharti — ijobiy va to’g’ri fikrlash.

Shu sabab, nimani o’zgartirishni xohlayotganingizdan qat’i nazar, avvalo o’zingizning ichki dunyoyingiz, fikrlash usulingiz bilan shug’ullaning. Fikringiz o’zgarsa, hayotingiz ham o’zgaradi.

Fikrlash — bu bizning dunyoga bo’lgan munosabatimiz, ko’z qarashimiz. Agar doim salbiy fikrlasak, har qanday imkoniyatni xavf sifatida ko’ramiz. Ijobiy fikrlay boshlasak esa, qiyinchiliklarni yangi imkoniyatlar deb qabul qilamiz. Bu juda katta kuch.

Tushunishingiz kerak: dunyoni boshqacha(optimist) ko’rishni o’rganmaguncha, hech narsa haqiqiy o’zgarishga olib kelmaydi. Hamma narsaning boshi va oxiri — sizning fikringizda.O’zgarish – bu ichkaridan boshlanadigan jarayon. Eng katta jangni tashqaridan emas, ichimizda yutamiz.

@abdulaziz_sharifov

Dinini tuzatgan insonning dunyosini Allohning o’zi tuzatib qo’yadi.

Din faqat namoz o‘qish yoki ro‘za tutish bilan cheklanib qolmaydi. Alloh uchun haqiqiy din – bu insonlarga, jamiyatga foyda keltiradigan, ularni rivojlantiradigan ishlar qilish hamdir. Dinini to‘g‘ri tushungan musulmon o‘z jamiyatini, oila a’zolarini, atrofidagi insonlarni yaxshilik va adolat bilan boyitishi va rivojlanishiga hissa qo’shishi kerak. Alloh uchun har bir insoniyatga foyda keltiruvchi amal – dinning bir qismi sanaladi.

Alloh taolo insonni bu dunyoda o‘z vakili – xalifa qilib yaratdi. Bu degani, har bir musulmon inson nafaqat o‘zining, balki butun jamiyatning ravnaqiga javobgar. Musulmonlar Allohning xalifasi bo‘lgani uchun ular dunyoda o‘z vazifasini ado etib, faqat shaxsiy foyda yoki o‘z hayotini o‘ylamasligi lozim. Dinimiz bizni ilm olishga, dunyoni kashf etishga, insoniyatni taraqqiy ettirishga da’vat etadi. Musulmon inson o‘z bilim va qobiliyatlarini Allohning roziligi uchun ishlatib, faqat ibodat bilan cheklanmasdan, jamiyatga ham foyda keltiradigan ishlarga bel bog‘lashi lozim. Afsuski ko’pchilik dinni noto’g’ri talqin qilib, rivojlanishdan to’xtab qoldi. Lekin shunga yarasha ibodatlarni ham yetarlicha bajarmaydi.

Dinda sobit bo‘lgan, o‘z mas’uliyatini his qilgan inson, bu dunyoda Allohning ishonchiga loyiq bo‘lib, ham dinini to‘g‘ri tutadi, ham dunyo ishlarini muvaffaqiyat bilan ado etadi. U har bir qadamini Allohning roziligi uchun tashlab, dunyoda halol, adolatli va foydali ishlar qiladi.

Dinini to‘g‘ri tushungan inson faqat o‘z manfaatini o‘ylab qolmaydi, balki Allohning roziligini izlaydi. Har qanday qiyinchilik va sinovlar ham unga Allohning rahmati bo‘lgan sabr-toqat orqali oson bo‘lib, oxirida dunyo va oxiratda muvaffaqiyatga erishadi. Alloh taolo o‘zining xalifasiga bu dunyoda ham, oxiratda ham baraka beradi.Dinini tuzatgan, Alloh uchun harakat qilgan insonning dunyo ishlarini Allohning o‘zi osonlashtiradi, unga rizqini keng qiladi va hayotiga baraka kiritadi.

Dinni tuzatish Qur’on va sunnatga amal qilish, insoniyatga foyda keltiradigan ishlar qilish, musulmonlarni qo’llab-quvvatlash va Allohni yerdagi Xalifasi nomini oqlaydigan buyuk ishlar qilish!
Qur’on yodlagan injener bo’laylik, Qur’on yodlagan shifokor bo’laylik. Qur’on yodlash uchun emas uni hayotga tatbiq qilish uchun! Ayol ginekologlar yo’q, kuchli injener mutaxassislar yo’q chunki biz dinni faqat namoz va ro’zadan iborat deb o’ylaymiz. Biz o’rganmayapmiz, dinsizlar chetdan kelib o’zini maqsadlari yo’lida o’rganib musulmonlarni qaram qilib qo’yayapti. Iltimos rivojlanaylik!

@abdulaziz_sharifov

Mukammallik degani - qo’shish emas, ortiqcha narsalarni olib tashlash.

Mukammallik haqida o’ylaganimizda, yangi nimadirlar qo’shish yoki uni yanada boyitish kerakdek tuyuladi. Lekin aslida, mukammallik qo’shishda emas ortiqcha narsalarni olib tashlashda.

Haykaltarosh bir haykal yaratishi uchun katta tosh bo’lagidan faqat ortiqcha tosh bo’laklarini olib tashlash orqali shakl yaratadi. Haykal allaqachon toshning ichida yashiringan, haykaltaroshni vazifasi uni “ochib berish”.

Ko’proq vaqtga ega bo’lish uchun time management haqida yuzlab ma’lumot olamiz, ilovalar yuklab olamiz, jadvallar tuzishga harakat qilamiz. Lekin aslida ko’proq vaqtga ega bo’lish uchun shunchaki, keraksiz ishlarni hayotimizdan chiqarib tashlashimizni o’zi kifoya.

Nafs tarbiyasi haqida kitoblar o’qiymiz, ma’ruzalar eshitamiz, podcastlar ko’ramiz lekin deyarli o’zgarmaymiz. Lekin aslida atrofimizdagi “viruslardan, virusli odamlardan” voz kechsak va o’rgangan bittagina narsamizga amal qilib, uni hayotimizga tatbiq qilsak shuni o’zi yetarli.

O’ylab ko’rish kerak haqiqiy mukammallikka erishish uchun ortiqcha tashvishlardan, keraksiz odamlardan, vaqtni isrof qiladigan behuda ishlardan voz kechish kerakdir?

Mukammallik - hamma narsaga ega bo’lish emas, balki aynan kerakli narsaga ega bo’lishdir. Bu o’zingizga kerak bo’lmagan narsalarni hayotingizdan chiqarish, energiya va vaqtingizni faqat haqiqatdan muhim bo’lgan narsalarga sarflash. Qachonki hayotingizdan ortiqcha narsalarni chiqarib tashlasangiz, o’zingizni yengilroq va aniqroq his qilib mukammallikka erishasiz.

@abdulaziz_sharifov

Muammolarni ularni yaratgan fikrlash darajasida hal qilishni imkoni yo’q.

Har bir muammo, o’zining kelib chiqishiga sabab bo’lgan fikrlash darajasida yotadi. Tasavvur qiling, muammo oldida turibsiz, lekin u muammoni yaratgan fikrlar va xulq-atvor darajasida fikrlayapsiz. Natija? Hech narsaga erisha olmaysiz.

Bizning ichki ovozimiz, his-tuyg’ularimiz va shaxsiy tajribalarimiz muammolarimizni yanada murakkablashtiradi. Buning o’rniga, o’z fikrlarimizni va tushunchalarimizni yangilashga harakat qilaylik. Boshqa ko’z bilan qarash, yangi imkoniyatlar va yechimlarni kashf etishga yordam beradi.

O’zgarish uchun kuchli ichki motivatsiya kerak. Boshqalar bizga muammolarimizni hal qilishda yordam berishi mumkin, lekin haqiqiy o’zgarish bizning o’z fikrlash tarzimizni qayta ko’rib chiqishimizda yotadi. Shu bois, har bir muammoga yondashganda, avvalo, o’z fikrlashimizni o’zgartirishga harakat qilaylik. Fikrlarimiz o’zgarishi bilan, muammolar ham o’zgaradi.

@abdulaziz_sharifov

Dunyo sizdan kimligingizni so’raydi. Agar bilmasangiz, kimligingizni o’zi aytadi.

Hayotda ko’pchiligimiz o’zimizni bilmaganimiz, qaysi yo’ldan borishni tanlamaganimiz yoki ichki ovozimizni eshitmaganimiz uchun dunyo bizga “o’z qoidalarini” o’rgatadi. Agar biz o’zimizni bilmasak, jamiyat, atrof-muhit va boshqalar kim bo’lishimiz kerakligini belgilab beradi.

Dunyo sizga o’zingizni tanishtiradi: qanday kiyinishingiz kerak, qanday gapirishingiz kerak, qanday fikrlash kerak. O’zingizni topmasangiz, bu qoidalar sizga yot bo’lsa ham, ular bilan yashashga majbur bo’lasiz. Chunki bo’shliqni kimdir to’ldiradi, va bu bo’shliq sizning o’zingiz bo’lishingiz uchun imkon bermaydi.

Shuning uchun, o’z hayotingizning boshqaruvini qo’lga olish juda muhim. O’zingizni, kimligingizni anglamasangiz, hayot sizni tasodifiy sharoitlar va odamlarga bog’lab qo’yadi. Chunki siz kimsiz, nimani istaysiz, qanday yashashingiz kerakligini faqat o’zingiz belgilashingiz kerak.

O’z qadriyat va tamoyil(prinsip)laringizni yaratmas ekansiz, jamiyatdagi saviyasizlik va xarom ishlar siz uchun tabiiy hol(norma)ga aylanib boraveradi.

@abdulaziz_sharifov