#mantiq | Mahbuslar dilemmasi
Bozorda bir xil mahsulot sotayotgan ikki kompaniya bor. Agar ular narxlarni pastlatmasa, ikkalasi ham uzoq muddatda yaxshi foyda ko‘radi. Lekin ulardan biri narxni tushirsa, xaridorlar ko‘proq o‘sha tomonga o‘tadi.
Natijada, ikkinchi raqobatchi ham narxni pasaytirishga majbur bo‘ladi va oxir-oqibat ikkalasi ham zarar ko‘radi.
Reklamada ham huddi shunday. Har bir kompaniya qisqa muddatli yutuqni ko‘zlab reklamaga haddan tashqari ko‘p resurs sarflashi mumkin, lekin uzoq muddatda ikkisi ham yutqazadi.
Bu fanda “Prisoners’ dilemma” - mahbuslar dilemmasi deyilar ekan.
Agar hamma shaxsiy manfaatini ko’zlasa, tanlasa bu umumiy hammaga zarar keltiradi.
@zaydzu
Bozorda bir xil mahsulot sotayotgan ikki kompaniya bor. Agar ular narxlarni pastlatmasa, ikkalasi ham uzoq muddatda yaxshi foyda ko‘radi. Lekin ulardan biri narxni tushirsa, xaridorlar ko‘proq o‘sha tomonga o‘tadi.
Natijada, ikkinchi raqobatchi ham narxni pasaytirishga majbur bo‘ladi va oxir-oqibat ikkalasi ham zarar ko‘radi.
Reklamada ham huddi shunday. Har bir kompaniya qisqa muddatli yutuqni ko‘zlab reklamaga haddan tashqari ko‘p resurs sarflashi mumkin, lekin uzoq muddatda ikkisi ham yutqazadi.
Bu fanda “Prisoners’ dilemma” - mahbuslar dilemmasi deyilar ekan.
Ikki nafar mahbus jinoyatda gumon qilinadi va ular alohida xonalarda so‘roq qilinadi.
Ularning har birida ikkita tanlov bor: hamkorlik qilish (jim turish) yoki xiyonat qilish (boshqasini sotib qo‘yish).
Natijalar ularning qaysi qarorni tanlashiga bog‘liq:
1. Ikkalasi ham jim tursa (hamkorlik qilsa): har biri eng kichik jazo oladi, masalan, 1 yil.
2. Biri jim tursa, ikkinchisi xiyonat qilsa: xiyonat qilgan ozodlikka chiqadi, jim turgan esa eng og‘ir jazo oladi, masalan, 10 yil.
3. Ikkalasi ham bir-biriga xiyonat qilsa: har biri o‘rtacha jazo oladi, masalan, 5 yil.
Odatda ikkisi ham shaxsiy manfaatini o’ylaydi va umumiy zarar ko’radi…
Agar hamma shaxsiy manfaatini ko’zlasa, tanlasa bu umumiy hammaga zarar keltiradi.
@zaydzu