Forward from: Zarvaraq
📌Islom renesansi va unga qogʻozning taʼsiri.
751-yilda Talos vodiysida Abu Muslim qoʻmondonligi ostidagi Islom lashkari va Xitoy-Tan imperiyasi oʻrtasida jang boʻlib oʻtadi. Jang Islom lashkari gʻalabasi bilan yakunlandi. Ayrimlar jang odatiy kechgan deb hisoblaydi ammo ushbu jangda gʻalabadan ham buyukroq bir yutuq bor edi bu 3 nafar Xitoy qoʻshinidagi Qogʻoz yasovchi ustalarning asir olinganida edi. Ular dastlab Samarqandga olib kelinadi va shu yerda qogʻoz ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyishadi (bugungi kunda ham Samarqandning Konigil turistik qishlogʻida qoʻl mehnatida qogʻoz ishlab chiqariladi). Keyinchalik bu ustalar Bagʻdodga olib ketiladi u yerda Xalifa Mansur ular uchun ustaxona qurib beradi. Shu davrdan boshlab xalifalikda qogʻoz ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyildi va natijada kitoblar soni keskin oshib ketdi.Bu davrgacha yozilgan kitoblar teriga yozilgan boʻlib (misol uchun imom Molikning "Muvatto" asari) yaxshi saqlanib qolmas, kitob holida deyarli tarqalmas edi.Musulmonlar xitoyliklardan (ular buddaviylik dinida edi ) ilmni ajratmay, yaniki bu "kofirlar" texnologiyasi deya koʻrmay balki uni oʻzlashtirishdi va dunyodagi eng buyuk Renesansni shu orqali qurishdi. Qogʻoz bunga bir sababchi oʻlaroq xizmat qildi. Qogʻoz orqali millionlab nusxadagi noyob kitoblar yozildi.
1440-yil Yevropada Iogann Guttenberg Yozuv mashinkasini ixtiro qildi va bu mashinka 1-2 kunda oʻrta bir qalinlikdagi kitobni bosib chiqara boshladi. Bungacha kitob nusxasini koʻchirish uchun oʻrtacha 2-5 oy oraligʻida vaqt ketgan. Yevropada bu mashinka orqali butun islom olimlari Xorazmiy, Beruniy, Gardiziy, Roziy, Ibn Sino, Farobiy, Fargʻoniy va h.k larning asarlari bosib chiqarildi va xatto Qurʼoni Karim ham bosib chiqarildi. Yevropada 50-60 yil ichida 20 mlndan oshiq kitob bosib chiqarildi. Lekin musulmonlar uchun Boyazid II bu mashinkani harom deya amr berdi sabab sifatida esa u mashinka kofirlar tomonidan ishlab chiqarilgani boʻldi va bunga shayxulislom ham fatvo berdi. Xattoki undan foydalangan mamlakat hududiga olib kirganlar ham oʻlim jazosiga hukm qilinishi belgilab qoʻyildi. Bu faqatgina Johillik edi.
Bizni yaniki musulmonlarni dunyoda ustun qilgan Ilm edi dunyoda orqada qilgan esa Johillik boʻldi.....
ibnul_zohid
@zarvaraqq
751-yilda Talos vodiysida Abu Muslim qoʻmondonligi ostidagi Islom lashkari va Xitoy-Tan imperiyasi oʻrtasida jang boʻlib oʻtadi. Jang Islom lashkari gʻalabasi bilan yakunlandi. Ayrimlar jang odatiy kechgan deb hisoblaydi ammo ushbu jangda gʻalabadan ham buyukroq bir yutuq bor edi bu 3 nafar Xitoy qoʻshinidagi Qogʻoz yasovchi ustalarning asir olinganida edi. Ular dastlab Samarqandga olib kelinadi va shu yerda qogʻoz ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyishadi (bugungi kunda ham Samarqandning Konigil turistik qishlogʻida qoʻl mehnatida qogʻoz ishlab chiqariladi). Keyinchalik bu ustalar Bagʻdodga olib ketiladi u yerda Xalifa Mansur ular uchun ustaxona qurib beradi. Shu davrdan boshlab xalifalikda qogʻoz ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyildi va natijada kitoblar soni keskin oshib ketdi.Bu davrgacha yozilgan kitoblar teriga yozilgan boʻlib (misol uchun imom Molikning "Muvatto" asari) yaxshi saqlanib qolmas, kitob holida deyarli tarqalmas edi.Musulmonlar xitoyliklardan (ular buddaviylik dinida edi ) ilmni ajratmay, yaniki bu "kofirlar" texnologiyasi deya koʻrmay balki uni oʻzlashtirishdi va dunyodagi eng buyuk Renesansni shu orqali qurishdi. Qogʻoz bunga bir sababchi oʻlaroq xizmat qildi. Qogʻoz orqali millionlab nusxadagi noyob kitoblar yozildi.
1440-yil Yevropada Iogann Guttenberg Yozuv mashinkasini ixtiro qildi va bu mashinka 1-2 kunda oʻrta bir qalinlikdagi kitobni bosib chiqara boshladi. Bungacha kitob nusxasini koʻchirish uchun oʻrtacha 2-5 oy oraligʻida vaqt ketgan. Yevropada bu mashinka orqali butun islom olimlari Xorazmiy, Beruniy, Gardiziy, Roziy, Ibn Sino, Farobiy, Fargʻoniy va h.k larning asarlari bosib chiqarildi va xatto Qurʼoni Karim ham bosib chiqarildi. Yevropada 50-60 yil ichida 20 mlndan oshiq kitob bosib chiqarildi. Lekin musulmonlar uchun Boyazid II bu mashinkani harom deya amr berdi sabab sifatida esa u mashinka kofirlar tomonidan ishlab chiqarilgani boʻldi va bunga shayxulislom ham fatvo berdi. Xattoki undan foydalangan mamlakat hududiga olib kirganlar ham oʻlim jazosiga hukm qilinishi belgilab qoʻyildi. Bu faqatgina Johillik edi.
Bizni yaniki musulmonlarni dunyoda ustun qilgan Ilm edi dunyoda orqada qilgan esa Johillik boʻldi.....
ibnul_zohid
@zarvaraqq