Yozdimda...

"One million uzbek coders" yoki "Bir million o'zbek dasturchisi" loyihasi 2019-yilda tashkil etilgan edi. Bu loyiha hammaga tanish bo'lsa kerak. Men maktabda o'qib yurgan paytlarim telekanallarda reklama ham qilina boshladi. 2022-yilda edi adashmasam. Dasturlashni o'rganish uchun bepul resurs beradigan platforma Coursera bilan hamkorlikda ishlaydi. Uzbek codersdan ro'yxatdan o'tib courseradagi ba'zi bir kurslarni bepulga qo'lga kiritish mumkin. Lekin tekin kursdan arzirli natija kutish qiyin. Ammo buning plyus tomonidan foydalanib qoldim. AT(ingl. IT) ni rivojlantirish uchun ko'tarilgan ushbu loyiha bo'yicha courserada o'qib, sertifikat olgan yoshlarga kompyuter xarid qilishlari uchun chegirma bor edi, ya'ni 2 yilgacha foizsiz kompyuter uchun kredit ajratib berilardi. Shuni orqasidan kompyuterlik bo'lib qolganman ))

Endi minus tomoniga keladigan bo'lsak. Ko'rsatkichlarning hammasi ko'zbo'yamachilik, qog'ozbozlikdan boshqa narsa emas. 2022-2023 yillarda, ayni peak'ka chiqqan vaqtida, maktablarga, universitetlarga, litseylarga shunday buyruq keldi - hamma o'quvchi/studentlar uzbek codersdan sertifikat olishi kerak. Bu narsani tuman hokimiyati nazorat qilardi. Maktablar ularga hisobot topshirib turardi olingan sertifikatlar soni bo'yicha. Shaxsan o'zim ham bir necha o'nlab o'quvchilarga sertifikat olib berganman. Direktorning o'zi aytib turgandan keyin qanday rad etasan kishi? Xuddi shunday boshqa maktablarda ham majburlab olingan. Bunda o'quvchilarning o'zlari olmagan hech birini. Kompyuterni tushunadigan, saytlar bilan ishlashni biladigan bir ikkitasini olib keladida informatika xonasida o'tqizib sertifikat oldiradi o'quvchilar nomiga. Anavi bola darslaridan qolib sertifikat oladi kuni bilan. Universitetlarda esa shu sertifikat bo'lmasa bahosini qo'yib bermayman deganlarigacha bo'lgan. Domlalarga ham zaril emas, avval ham qo'yib kelgan bahosini, lekin ulardan ham sertifikatni oldirasan o'quvchilaringga deyishganda. Yuqoridagi sonlar xuddi mana shu yo'sinda vujudga kelgan.

Endi yana orqaroqqa qaytamiz. Banklar kompyuter uchun foizsiz kredit ajratishni boshlaganini bilgach, odamlar bolalarining nomlariga sertifikat oldirib pulga (vaqtida bir dona sertifikatni 100 ming so'mga ham olib berishdi) kompyuter olib berishdi, ba'zilari esa bir nechta sertifikatlar olib tanishlari nomiga, yana tanish do'konga borib, pulni kompyuter xaridi uchun deb ko'chirtirib, o'z kartalariga chiqarib ham olishdi(ko'zbo'yamachilikdan boshqasimas). Axir kompyuterga 2 yillik kredit 30% atrofida edi, Yoshlar ishlari agentligi esa shu summani qoplab berardi. Ammo banklarga kelgan odamlar orasida umrida kompyuter ushlamagan, uni qanday bo'lishi haqida tasavvurga ham ega emaslari uchrab turardi. Qanaqa qilib beradi unga kreditni? Lekin qog'oz bu qog'oz. Mana isboti borku deb muvaffaqiyatli topshirilganlik haqidagi sertifikatni ko'tarib kelishardi. Mana shu yerida yeb qo'ygach, banklarga yana qaror berildi uzbekcoders bo'yicha kredit ajratilmasin deb. Aslida qonuniy tomondan mavjud, lekin bankka borsa kredit ajratilmaydi deb turishadi. Bir tomondan to'g'ri ham qilindi. Uzbek codersni ochib ko'rmaganlar borib davlat byujetini talon taroj qilishyotuvdida. Do'konlar ham soliqdan qochib, kompyuter uchun o'tkazilgan summaning 15% qismini o'zlarida ushlab qolishardi ( balki hammasi ham qilmagandir ). Maksimal 7.5 mln so'm chiqqan bo'lsa, sizga 6.5 mln so'mlik kompyuter yig'ib berishardi.

Eeeeh, shu ochko'zlarni deb, qoidalarni buzadiganlarni deb yelkasiga shamol tegib endi komyuter olish imkoniga ega bo'lgan qora xalq ham umididan ayrildi. Hozir veb-saytda texnik nosozliklar bormi yoki atayin uzib qo'yishganmi bilmadim-u lekin coursera platformasiga 100% chegirmali referral link bormayapti pochtaga. Bu degani anavi kurslarni tekinga o'qiy olmaydi ham, sertifikatini ham ololmaydi uzbekcoders shtampi boridan. Borib borib yo'q bo'lib ham ketsa kerak shu platforma.

Bu haqidayam ozgina yozaman. Keyinroq.

Butun bir millatga bo'lgan nafrat nimadan kelib chiqadi? O'sha millatdan bo'lgan odam yomon ish qilsa o'sha odamning o'ziga nisbatan nafrat uyg'onadi, lekin butun bir millatga nisbatan vujudga keladigan nafratning sababchisi nima? Balki o'sha millatning aksar aholisining sizni g'azabga keltiradigan ishlaridir yoki biror boshqa narsami? Ba'zi birlarni deb butun bir millat yomonotliqqa chiqib ketmaydimi?

Tan olish kerak, odamzot - yer yuzidagi eng vahshiy jonzot.

Ko'chadan uyga kirmaydigan boladan uydan ko'chaga chiqmaydigan bolagacha.
Esimni taniganimda ko'chib ketganmiz. Ko'chib ketgan joyimizdagi bolalar bog'chasiga, undan so'ng o'sha yoqdagi IDUMI da o'qiganman. Maktabdan keldim deguncha darslarni 1-2 soat ichida tugatib tashlab(iloji bo'lsa maktabni o'zidayoq bajarib kelardim), ko'chaga jo'ralarim bilan o'ynashga chiqib ketardim. Velopoyga, futbol, basketbol, volleybol, har xil ko'cha o'yinlari... Uyga kechasi 8 dan erta qaytmasdim yozda. Hamma jo'ralarim ham tengqurlarim emas edi, ba'zilari mendan kichikroq bo'lsa, qolganlari, hatto, 4-5 yoshgacha kattaroq edi, tengqurlarim ham bo'lgan albatta. Uyda noutbukim bo'lsa-da, uni jo'ralarimdan ustun ko'rmasdim, chaqirdi deguncha ko'chaga yugurardim.
Lekin 6-sinf vaqtimda yana yashash joyi o'zgardi. Tug'ilgan manzilimga qaytgan bo'lsak-da, ayni do'st orttirib, esni tanigan vaqtlarim boshqa joyda o'tgandi. Shu uchun aytarli jo'ralarim bo'lmagan amakimni o'g'lidan boshqa. Hatto qo'shnilar, ularning bolalari ham begona edi men uchun. Keyin nima bo'lgan? Atrofimda hech kim bo'lmagach uyda kompyuter titib o'tirganman. Shu-shu o'yinlar ortidan dasturlashga, dasturlash ortidan kod yozishdan bo'shamaydigan bir kishiga aylanib qolganman. Endi esa ko'chadagi jo'ralardan ko'ra onlayn tanishlar ko'proq. Shu muhitga o'rganib bo'ldim.
Nimaga bu narsani yozganimni boisi shuki, bolalari bo'lgan ota-onalar yashash joyini o'zgartirishda faqatgina o'zlaridagi muammolarni emas bolani ham o'ylashlari kerak. Bola yolg'izlanib qolmasligi uchun sabr qilish kerak yoki balog'at yoshiga yaqinlashgan, yetgandan keyin almashtirish kerak yashayotgan joyini. Shaxsiy fikrim.

... Головоломка multfilmida ham shunaqaroq voqea bo'ladi.

— Assalomu alaykum! Sizlarga kiberxavfsizlik xodimi kerakmi?

— Ha, kerak edi, resume va qilgan ishlaringizni tashlab qo'ying.

— Tashlab qo'ydim! Rabochiy stolingizga "resume" degan papkani joylab qo'ydim. HR menejeringiz ortiqcha qiynalmasin deb, uni ham kompyuteriga yuklab qo'ydim. Ishonchli bo‘lishi uchun, HR menejerning telefoniga ham yubordim. Hali ham topa olmasa, printerdan chiqarib qo'ydim

© Xusanboy Dev. 🪓

Your 9 to 5 Pays the Bills, But It’s Costing You Your Dreams.

Ba’zi insonlar bor. Ular aslida yaxshi odam. Shunchaki qandaydur noto’g’ri qilgan ishi uchun bizga yomon ko’rinib qolishadi.

Yillar o’tib biz ularni kechiramiz, tushunamiz, sog’inamiz… Lekin…

Kim birinchi bo’lib aloqaga chiqishini kutamiz. Jamiyat shunday tarbiyalagan 🤷🏻

© Kunduziy

O'tgan kuni avtomobil guvohnomasiga test topshiriladigan joy, imtihon markaziga borgandik. Instruktorlarimiz bilan. Maqsad A toifa uchun shartlar, jarima ballari va shu kabilarni o'rganish edi. Ichkariga kiritishdi, lekin muomala yo'q. Toifa uchun beriladigan jarima ballari va hokazolar bilan tanishtirishini so'raganda "faqat imtihon topshiruvchi, to'lov qilgan shaxsga ko'rsatiladi" deb javob berishdi. Toshkentga aloqaga chiqib "mana shunaqa vaziyat bo'lyapti, B toifaniki ochiq, youtubeda ham bor videolari, nimaga A toifanikini yashiryapsizlar" deb so'radi. Ular esa qancha so'raganiga qaramay "berilmaydi" deb javob berishdi.
Tasavvur qilyapsizmi? O'quvchiga o'rgatadigan kishiga ko'rsatmasdan, kursant imtihon topshirishga borganda bir martagina ko'rsatib birdan imtihonga kirgizvoryapti. Ochiqcha yiqitishga harakatda bu.

Inglizcha, ruscha kitoblarning bepul variantlarini topish uchun yaxshi manba: pdfdrive.com

Odamlarda bir biriga bo'lgan iliqlik kamayib boryapti nazarimda. O'zbekchilikdan chiqib, g'arbliklarga o'xshab boryapmiz. Har holda menga shunday tuyulyapti.
Avvalgiday bir biridan hol-ahvol so'rash yo'q, yosh avlodda tarbiya yaxshi emas, odamlar qo'pollashib qolgandek.

Kun bo'yi yaxshi kayfiyatda yurish siri judayam oddiy — ertalab uydan chiqib ketyotganda yaxshi kayfiyatda bo'lish. Yaxshi kayfiyatda bo'lgan kishi boshqalarga ham yumshoqlik bilan muomala qiladi. Aksincha, ertalabdan qo'rs gap eshitib, asablari buzilib chiqqan kishi kuni bilan o'zi-ku mayli, hammaga negativ energiya tarqatadi.