Xushnudbek Xolmuhammad

Hanafiy fiqhiga oid eng mashhur va keng tarqalgan matnlardan biri bu “Nurul iyzoh va najotul arvoh” asaridir. Ushbu kitob hanafiy mazhabi asosida yozilgan va besh ibodat: tahorat, namoz, zakot, ro‘za va nikohga oid masalalarni jamlagan muxtasar fiqhiy qo‘llanmadir. Ulamolar "Kitobdagi 30 ta masaladan boshqa barchasi mo'tamad qovllardir",- degan xulosani berishgan.

🟤Muallifi haqida:
Kitob muallifi Shayx Hasan ibn Ammor Shurunbuloliy (tug'ilishi:994-hijriy, vafoti: hijriy 1069 / milodiy 1659). U misrlik hanafiy faqihlardan bo‘lib, o‘z davrida mashhur muallim, muftiy va fiqh ilmining yetuk ulamolaridan bo'lgan. Ushbu kitob muqaddimasida u kishiga tegishli bo'lgan 60 ta kitobning nomi keltiriladi.

🟤“Nurul iyzoh”ning o‘ziga xos jihatlari:
-Matn sodda va yod olishga qulay tarzda yozilgan;
-Hukmlar faqatgina Qur'on, sunnat va ijmo asosida bayon qilingan;
-Boshlang'ich talabalarga fiqh asoslarini o‘rgatish uchun juda mos;
-Kitobda hanafiy mazhabining mashhur qavllari jamlangan;

🟤Matnga yozilgan mashhur sharhlar:
1. “Imdadul fattoh” — bu sharh muallifning o'ziga tegishli sharhi bo‘lib, biroz katta va kengroq tarzda bitilgan.
2. “Maroqiyul falah” — bu sharh ham muallifning o‘zi tomonidan yozilgan bo‘lib, “Nurul iyzoh”ning eng mashhur va asosiy sharharidan sanaladi. Sharhda matnning izohi bilan birga dalillar, nahviy izohlar, qo‘shimcha masalalar va ba’zan boshqa mazhab nuqtai nazarlari ham keltirilgan.
3. “Hoshiyati Tahtoviy ala maroqiyul falah” — Shayx Ahmad Tahtoviyning “Maroqiyul falah” ga yozgan izohlari bo‘lib, u hanafiy fiqhi tafsilotlarini chuqurroq ochadi va zamonaviy masalalarga tegishli kengroq izohlarni zikr qiladi.

✅Kitob kimlar uchun mos?
-Hanafiy fiqhini tartib va manhaj asosida o'rganuvchi barcha;
-Fiqh asoslarini o‘rganayotgan boshlang‘ich va o‘rta darajadagi tolibi ilmlar;
-Imomlar, mudarrislar va fiqhga chuqurroq kirishga qiziqqan o‘quvchilar uchun qulay manba;
-Matn yodlashni reja qilgan toliblar uchun.