✒️АЯ.
Қўни - қўшнилари ичида каттаси шу бўлган аёлнинг улар ая деб аташар эди . Ая ҳам кимнинг кўрпаси борми , қийиғи борми , эски -тускиси борми қилиб берар , шунга яраша қўл учи ҳақ олар , хўжайинга кўмак деб кулиб қўяр эди Қиш чилласи тугаб , совуқ тафти бироз босилган палла . Дарахтларга жон кириб , куртак туга бошлашди . Ҳатто баъзи бодомлар гуллаш арафасида туришипти . Бошқа уйлардан фарқ қиладиган бир ҳовлида тўрт нафар ёш болалар овози эшитилади .
Эшик очилиб , ичкари уйдан бошига жун рўмол ўраган , ёши элликлар атрофидаги ая чиқади . У ҳовлидаги қий - чув кўтариб ўйнаётган болалари ҳаракатини кузатдими , бироз авзойи ўзгарди . Кейин эса : - Ҳой Каримберди томга кул сепдингми чакка томар жойларга ? Ҳой Салима уканг билан тенг бўлмай , ўчоққа таппи ёқиб , қозон осиб сув иситсанг , кир ювсанг қўлинг йўқми ? Акбарали ҳозир даданг келса уришади , дарсингни қилсанг-чи , агроном бўлиш учун ҳам ўқиш керак ! -дея аёл ҳамма боласини ишга солди жавраб юриб
Фақат у кенжасига индамади . Кенжаси бундан фойдаландими ёки ғайрати жўш урдими , ака - опадан қолган калтак - ёғочларни йиғиштириб тахлаб қўйди
- Ўзимми ақллигим мени , ҳаммангдан бу бошқача . Биров айтса - айтмаса билиб ишини қилади . Мана сенлар ташлаб кетишдинг , бу йиғиштирди . Қўйларга қарайди , ўшалар олдидан келмайди ! -кулди она бошқа болаларига қараб
- Ўзи сизга қарайдиган , сизни боқадиган шуда ойи . Бизлар чиқиб - чиқиб кетамиз , бу уйда шу қолади ! -деди Салима онасига қараб
- Осон қутилиш йўлини излайсанлареей . Куёвга берсам сени ўйлаб борарман , аммо укаларингни уйига ўйнаб бораман . Агар келинлар нон берадиган чиқсалар , ўзлари ҳам нон емас бўлсалар унда пешонамдан кўраман ! -деди она
- Ойи улар чиқиб кетурсин , ҳозир чиқиб кетишсин , мен сиззи боқаман . Дадам ҳали тирикларку !
- Ҳой тирмизак бор кўчага чиқ , ўйнаб кел , жимитқидек бўлиб гапирма , йўқол , орқангга ураман ҳозир ! - кенжани қувлади опаси ёлғондан
Кенжа қочиб кўчага чиқиб кетди . - Яқинда далада иш ҳам бошланади . Дадамга кетмон айтсам бўлар экан . Мтсдан қилдириб келарди . Темирчи усталар борку ! -деди онасига қараб Салима
- Ҳа битта - битта кетмон айтишимиз керак ўзи , укаларингга ҳам керак !
Бахор келиб далада иш қизийди . Мактабдан қайтган Салима кийимларини алмаштириб , қўлига кетмонини олиб далага кетади . Ая уй ичида катта бир матони қийиб яна қаричлаб ўлчаб яна қияди . Мағизлик дея ном олган қора матони қийишни ҳам унутмайди .
- Қолганидан битта камзул чиқаркан . Саодатхон унаса камзул тикиб берар эдим ўзига ! - дея ая дилидаги ташида айтди
Салима далада .....- Салима томинглар қачон шифер кўради ? Бунақада кейинги қишда қор босиб қоладику уйларингни ! -деди ҳамроҳи Зуҳра унга қараб
- Янгамулло бой бўлганимизда қилармиз . Битта дадам ишлагани қай бирига етсин . Насиб этар , лекин томга чиқсак бутун дала кўринади . Шифер устига чиқиб бўлмаса ...! - кулди у
Салимага узоқдан бир йигит кўз ташлайди . Уни қадди - қомати , узун сочлари , нозик ниҳоллигига ошиқ йигитлар кўп . Аммо бу йигит унга шунчаки эмас бир ҳавас билан қарайди
- Усмон кўзини ололмай қолди сендан , нима бало жигаридан урганмисан ?! - хандон отди ёнидаги Шарифа унга қараб
- Қарайверсин , кўзи бор уни , мени эса ойим бор истаганига беради . Бировни ёқтирмайман мен !
- Ҳа бизнинг дардимиз билан кимни иши бор қизлар . У деймиз бу деймиз ота - энамиз истаганига узатишади . Дала учун яралганмиз биз қизлар . Эрга тексак ҳам борган жойимизда кетмон абадий ҳамроҳ . Тунда телевизорда шаҳарни , Тошкандни кўрамиз ,шунга ҳам шукр ! -деди Зухра кулиб
- Гапирма ўртоқ , Хадича опа Олим акага турмушга чиқди , мана барибир ёнимизда . Ортиқ бобо ишла деганмиш !
- Салима опа ойингиз менга камзул тикиб берармикан , нимчамни рангги унуқди шу кунларда ! - деди ўзидан кичикроқ бир қиз
- Феруза ойимга келин бўламан десанг , ҳақ олмай тикиб беради , келин бўласанми ?! -деди ерга кетмон уриб у
Қўни - қўшнилари ичида каттаси шу бўлган аёлнинг улар ая деб аташар эди . Ая ҳам кимнинг кўрпаси борми , қийиғи борми , эски -тускиси борми қилиб берар , шунга яраша қўл учи ҳақ олар , хўжайинга кўмак деб кулиб қўяр эди Қиш чилласи тугаб , совуқ тафти бироз босилган палла . Дарахтларга жон кириб , куртак туга бошлашди . Ҳатто баъзи бодомлар гуллаш арафасида туришипти . Бошқа уйлардан фарқ қиладиган бир ҳовлида тўрт нафар ёш болалар овози эшитилади .
Эшик очилиб , ичкари уйдан бошига жун рўмол ўраган , ёши элликлар атрофидаги ая чиқади . У ҳовлидаги қий - чув кўтариб ўйнаётган болалари ҳаракатини кузатдими , бироз авзойи ўзгарди . Кейин эса : - Ҳой Каримберди томга кул сепдингми чакка томар жойларга ? Ҳой Салима уканг билан тенг бўлмай , ўчоққа таппи ёқиб , қозон осиб сув иситсанг , кир ювсанг қўлинг йўқми ? Акбарали ҳозир даданг келса уришади , дарсингни қилсанг-чи , агроном бўлиш учун ҳам ўқиш керак ! -дея аёл ҳамма боласини ишга солди жавраб юриб
Фақат у кенжасига индамади . Кенжаси бундан фойдаландими ёки ғайрати жўш урдими , ака - опадан қолган калтак - ёғочларни йиғиштириб тахлаб қўйди
- Ўзимми ақллигим мени , ҳаммангдан бу бошқача . Биров айтса - айтмаса билиб ишини қилади . Мана сенлар ташлаб кетишдинг , бу йиғиштирди . Қўйларга қарайди , ўшалар олдидан келмайди ! -кулди она бошқа болаларига қараб
- Ўзи сизга қарайдиган , сизни боқадиган шуда ойи . Бизлар чиқиб - чиқиб кетамиз , бу уйда шу қолади ! -деди Салима онасига қараб
- Осон қутилиш йўлини излайсанлареей . Куёвга берсам сени ўйлаб борарман , аммо укаларингни уйига ўйнаб бораман . Агар келинлар нон берадиган чиқсалар , ўзлари ҳам нон емас бўлсалар унда пешонамдан кўраман ! -деди она
- Ойи улар чиқиб кетурсин , ҳозир чиқиб кетишсин , мен сиззи боқаман . Дадам ҳали тирикларку !
- Ҳой тирмизак бор кўчага чиқ , ўйнаб кел , жимитқидек бўлиб гапирма , йўқол , орқангга ураман ҳозир ! - кенжани қувлади опаси ёлғондан
Кенжа қочиб кўчага чиқиб кетди . - Яқинда далада иш ҳам бошланади . Дадамга кетмон айтсам бўлар экан . Мтсдан қилдириб келарди . Темирчи усталар борку ! -деди онасига қараб Салима
- Ҳа битта - битта кетмон айтишимиз керак ўзи , укаларингга ҳам керак !
Бахор келиб далада иш қизийди . Мактабдан қайтган Салима кийимларини алмаштириб , қўлига кетмонини олиб далага кетади . Ая уй ичида катта бир матони қийиб яна қаричлаб ўлчаб яна қияди . Мағизлик дея ном олган қора матони қийишни ҳам унутмайди .
- Қолганидан битта камзул чиқаркан . Саодатхон унаса камзул тикиб берар эдим ўзига ! - дея ая дилидаги ташида айтди
Салима далада .....- Салима томинглар қачон шифер кўради ? Бунақада кейинги қишда қор босиб қоладику уйларингни ! -деди ҳамроҳи Зуҳра унга қараб
- Янгамулло бой бўлганимизда қилармиз . Битта дадам ишлагани қай бирига етсин . Насиб этар , лекин томга чиқсак бутун дала кўринади . Шифер устига чиқиб бўлмаса ...! - кулди у
Салимага узоқдан бир йигит кўз ташлайди . Уни қадди - қомати , узун сочлари , нозик ниҳоллигига ошиқ йигитлар кўп . Аммо бу йигит унга шунчаки эмас бир ҳавас билан қарайди
- Усмон кўзини ололмай қолди сендан , нима бало жигаридан урганмисан ?! - хандон отди ёнидаги Шарифа унга қараб
- Қарайверсин , кўзи бор уни , мени эса ойим бор истаганига беради . Бировни ёқтирмайман мен !
- Ҳа бизнинг дардимиз билан кимни иши бор қизлар . У деймиз бу деймиз ота - энамиз истаганига узатишади . Дала учун яралганмиз биз қизлар . Эрга тексак ҳам борган жойимизда кетмон абадий ҳамроҳ . Тунда телевизорда шаҳарни , Тошкандни кўрамиз ,шунга ҳам шукр ! -деди Зухра кулиб
- Гапирма ўртоқ , Хадича опа Олим акага турмушга чиқди , мана барибир ёнимизда . Ортиқ бобо ишла деганмиш !
- Салима опа ойингиз менга камзул тикиб берармикан , нимчамни рангги унуқди шу кунларда ! - деди ўзидан кичикроқ бир қиз
- Феруза ойимга келин бўламан десанг , ҳақ олмай тикиб беради , келин бўласанми ?! -деди ерга кетмон уриб у