Volt Olam

Sim yoki kabelning kesimini hisoblashda nimalar inobatga olinadi?

Kabel kesimini tanlashga ta'sir qiluvchi ko'plab omillar mavjud bo'lib, ular PUEda to'liq tavsiflangan. Bunda barcha turdagi o'tkazgichlarning kesimini hisoblash nazarda tutilgan.

Ushbu maqolada PVX markali mis o'tkazgichlar uchun quvvat sarfi bo'yicha simning kesimini hisoblash ko'rib chiqiladi. Bugungi kunda bunday simlar asosan uy va ofislarda elektromontaj ishlari uchun ishlatiladi.

Kabelning kesimini hisoblashning asosiy omili tarmoqdagi  yuklamaning qiymatidir. Elektr jihozining quvvatini aniqalab, biz quyidagi formulalar yordamida oddiy hisoblash natijasida nominal tokni topamiz. Shundan kelib chiqqan holda, simlarning kesimi aniqlash to'g'ridan-to'g'ri elektr jihozining hisoblangan quvvatiga bog'liq ekanligi ayon bo'ladi.

Kabelning kesimini hisoblashda o'tkazgich materialini tanlash ham muhimdir. Har bir kishi maktabdagi fizika darslaridan mis alyuminiyga qaraganda ancha yuqori o'tkazuvchanlikka ega ekanligini bilsa kerak. Agar bir xil kesimdagi mis va alyuminiy simlarni solishtirsak, unda mis yuqori ko'rsatkichlarga ega bo'ladi.

Kabelning kesimini hisoblashda kabeldagi simlar soni ham muhimdir. Ko'p sonli simlar bittalik simga qaraganda ancha yuqori qiziydi.

Kabel tanlashda simlarni yotqizish usuli katta ahamiyatga ega. Ma'lumki, yer havodan farqli o'laroq, yaxshi issiqlik o'tkazuvchisi hisoblanadi. Shunga asoslanib, yer ostidan o'tkazilgan kabel havodan o'tkazilganga qaraganda ko'proq elektr yukiga bardosh bera oladi.

Kabel kesimini hisoblashda, simlar bir to'plamda yonma-yon joylashtirilganda, ular bir-biriga qarshi qizib ketishi mumkinligini unutmang. Shuning uchun hisob-kitoblarni amalga oshirishda ushbu momentni hisobga olish va kerak bo'lganda tegishli tuzatishlarni kiritish juda muhimdir. Qoida tariqasida, sim kesimini to'g'ri tanlashga, sim montaj qilingan havo harorati ham ta'sir qiladi. Ko'p hollarda, hisoblash + 25 daraja bo'lganda amalga oshiriladi.

Kuchlanishning pasayishi sim kesimini hisoblashga ham ta'sir qiladi. Agar yotqizilgan kabel liniyasida kuchlanishning 5% dan ortiq pasayishi kuzatilsa, u holda hisob-kitoblarda bu ko'rsatkichlarni hisobga olish kerak.

https://t.me/volt_olam

Elektro montaj uchun, qanday o'tkazgich yaxshi mis yoki alyumin?
Bu savol ko'pincha elektrik va oddiy uyni montaj qilmoqchi bo'lgan odamlar orasida ko'tariladi.

Alyumin kabel quyidagi afzalliklarga ega:
1. Massasi yengilligi, asosan bu elektr uzatish liniyalar montajida muhim.
2. Narhi arzonligi. Ko'pchilik montaj vaqtida umumiy summa necha pulga tushishi bilan qiziqadi.
3. Barqarorligi. Ochiq havoda ham oksidlanib qolmaydi.
4. Ximoya qatlami. Foydalanish jarayonida altumin o'tkazgich tashqi sirtini, ocsidlanmaydigan yupqa qatlam qoplab oladi.

Alyumin ham ko'pgina bilushimiz kerak bo'lgan kamchiliklari bor.
1. Solishtirma qarshiligi yuqoriligi sababli tez qiziydi.
2. Ulangan kontaktlaridan katta tok oqib o'tganidan  qizib sovugandan keyin bo'shab qoladi.
3. Ochiq havoda alyuminni qoplab olgan yupqa qatlam, tok oqib o'tishini qiyinladhtiradi, bu qo'shimcha muammo keltiradi.
4. Mo'rtligi. Alyumin o'tkazgich oson uziladi, ayniqsa qiziganda. Shuning uchun ishlash muddati 30 yil qilib olingan, undan keyin almashtirish kerak.

Mis o'tkazgich alyuminga qaraganda ancha afzalliklarga ega
1. Yaxshi o'tkazuvchanligi. Deyarli oksidlanib qolganda ham bemalol tokni o'tkazib turaveradi.
2. Ishlash muddati 50 yilgacha boradi.
3. Yuqori mexanik mustaxkamligi. Mus tola vemalol 10-15 buralib egilushni ushlay oladi.
4. Montaj qulayligi. Sanoatda ko'plab turdagi mayda, ko'p tolali va bir tokali har hil mis o'tkazgichlar chiqariladi.
Mis o'tkazgichni faqat bitta minusi bor u ham bo'lsa unu narhi.

https://t.me/volt_olam

📌 Elektr sohasi xodimlarining tarkibi.

✅ Ma'muriy-texnik xodimlar - texnik va ekspluatatsion xizmat ko'rsatishni tashkil etish, elektr inshootlarida ta'mirlash, montaj qilish va ishga tushirish ishlarini bajarish uchun mas'ul bo'lgan rahbarlar va mutaxassislar

✅ Tezkor xodimlar - elektr qurilmalarini tezkor boshqarish va texnik xizmat ko'rsatishni amalga oshiradigan xodimlar (tekshirish, tezkor almashlab ulash, ish joyini tayyorlash, ishchilarni qabul qilish va nazorat qilish, joriy foydalanish tartibida ishlarni bajarish)

✅ Ta'mirlash xodimlari - elektr jihozlariga texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlash, o'rnatish, sozlash va sinovdan o'tkazish bilan shug'ullanadigan xodimlar.

✅ Tezkor tamirlovchi xodimlar - bu maxsus o'qitilgan va elektr inshootlarining tasdiqlangan hajmida tayinlangan tezkor xizmat ko'rsatish uchun tayyorlangan tamirlovchi xodimlar.

https://t.me/volt_olam

Uyda nechta rozetka bo'lishi kerak

Uyini ta'mirlashni boshlagan deyarli barcha kishida "har bir xonada qancha rozetka va viklyuchatel bo'lishi kerak va ularni joylashtirish uchun eng yaxshi joy qayerda" degan savol tug'ilishi tabiiy.

Aslida bu ishlar loyihachi tomonidan belgilanib,📝 loyiha tayyorlanishi kerak. Hozirgi kunda loyihasiz hatto ishni boshlamasligingiz kerak❗️

Biroq ko'pchilik avvalgi tajribaga yoki o'zi bilgan elektriklarning maslahatlariga asoslanib, eski uslubda ishlaydi.

Natijada kimdir bu ishni haddan tashqari oshirib yuboradi, shundan so'ng elektr shiti transformator punktiga o'xshab qoladi.
Yoki kimdir minimal sonni tanlaydi. Keyin esa butun hayotini udlinitellarni ulash bilan o'tkazadi.

Keling, har bir xonani alohida hisobga olgan holda, kichkina ikki xonali kvartira uchun rozetkalar va viklyuchatellarning ideal sonini topishga harakat qilaylik. Shuningdek ushbu joylarda ular bajarishi kerak bo'lgan vazifalarga qisqacha to'xtalib o'tamiz.

https://t.me/volt_olam