Yaqinda eshitgan boʻlsangiz kerak, AQSh hukumati Qirgʻiziston fuqarolari uchun sayyohlik va ishbilarmonlik
vizalari muddatini 10 yilgacha uzaytirdi. Tabiiy savol boʻlishi mumkin, nima uchun Oʻzbekistonliklarga bu vizalar bir yil muddati bilan beriladi, lekin qoʻshni Qozogʻiston mana endi esa Qirgʻiziston fuqarolariga — oʻn barobar uzunroq muddat bilan beriladi? Farq nimada?
Xuddi shunday, AQShga talaba boʻlib kelgan Oʻzbekistonliklarga ham AQSh 1 yillik muddat bilan viza bersa, Qozogʻistonliklarga 10 yillik muddatli viza beradi. Oʻsha oʻsha universitet va oʻsha oʻsha programma uchun. Deylik bakalavrga kirgan Oʻzbekistonlik toʻrt yil ichida 4 marta navbatga turib, toʻrt marta pul toʻlab, viza suhbatidan oʻtishi kerak boʻlsa, uning Qozogʻistonlik kursdoshi bir marta viza olib, bakalavr, kerak boʻlsa magistrni va aspiranturani ham bitirgunicha bir martagina pul toʻlab vizaga navbatga yoziladi.
Bu narsada AQSh hukumatini Oʻzbekistonliklarga nisbatan adolatsizlikda ayblashimiz mumkin. Lekin gap shundaki, AQShni qonunchiligida “oʻzaro mutanosiblik” (reciprocity) talablari mavjud va oʻsha talablar barcha mamlakatlarga birdek tegishli. Bu degani agar bir mamlakat AQSh fuqarolari uchun viza muddatini 10 yil qilmasa, AQSh ham oʻsha mamlakatga oʻn yillik viza muddatini qila olmaydi.
Lekin AQSh hozirda masalan turistik vizani Oʻzbekistonliklarga bir yillik muddat, xohlaganicha marta kirib chiqish va kirganda 180 kungacha turishga imkon beradi. Lekin Oʻzbekiston AQSh fuqarolariga turistik vizani atigi
30 kunlik muddat bilan beradi. Yaʼni Oʻzbekistonning AQShliklarga boʻlgan talablari, AQShnikidan ancha kuchliroq.
AQShlik talablar Oʻzbekistonda oʻqimoqchi boʻlishsa (juda kam boʻlsa kerak bundaylar), Oʻzbekiston
faqat bir yillik muddat bilan viza beradi. Xuddi shu sababdan, qonunchilikka koʻra, AQSh Oʻzbekistonlik talabalarga bir yillik viza berishiga toʻgʻri keladi. Yaʼni AQShda hozir Umid fondi orqali oʻqiyotgan talabalar toʻrt yillik programmada oʻqishsa ham, yoki besh yillik doktoranturada oʻqishsa ham, AQSh ularga bir yillik viza berishini sababi — Oʻzbekiston AQShlik talabalarga shunday qilgani uchun.
Xuddi shunday, AQShlik tadbirkorlarga ham Oʻzbekiston bir yillik viza bergani uchun, Oʻzbekistonlik tadbirkorlar ham AQShga bir yilgacha muddatli viza ola oladilar xolos.
Qoʻshni mamlakatlardagi Tashqi Ishlar siyosatiga masʼullar AQSh bilan munosabatlar, birinchi oʻrinda, akademik, talaba, biznes va sayohat uchun AQShliklarga talablarni osonlashtirgani uchun, ularni fuqarolari AQShga kelib ketishlari ham ancha osonlashgan.
Oddiy narsadan boshlasak boʻladi, AQShliklarga Qozogʻiston turistik vizani umuman bekor qilgan, lekin agar oʻqish yoki biznes bilan kelmoqchi boʻlganlarga
10 yillik viza beradi.
Biz ham AQShlik sayyohlarga, talabalarga va tadbirkorlarga viza muddatini 10 yil amal qiladiganini bersak — bundan faqat va faqat bizni iqtisodiyotimiz va bizni fuqarolarimiz yutadi. AQSh elchixonasiga ortiqcha minglab dollar toʻlashmaydi vatandoshlarimiz va eng muhimi vaqtni tejaydi bu chora.
Hozir minglab Oʻzbekistonlik talabalar bor, koʻplari davlat byudjetidan moliyalashtiriladi, ularni ogʻirini yengil qilish uchun, AQShlik talabalarga Oʻzbekiston vizani muddatini choʻzib berishi mantiqiy yechim. Xuddi shunday, oʻnlab Oʻzbekistonlik tadbirkorlarni bilaman, ular AQShdan investitsiya olishadi, texnologiya va ilm olishadi, AQSh bilan iqtisodiy munosabatlar qilishadi, ular ham bemalol oʻn yillik AQSh vizasini olishlari uchun, oddiy narsa, AQShlik tadbirkorlarga vizani oʻn yillik qilib qoʻyishni hech qanday yomon tarafi yoʻq deb oʻylayman. AQShlik tadbirkorlarga vizalar boʻlgani uchun, bir xil payt, oʻzlarini oʻzbek hamkorlari bilan viza talab qilinmaydigan Qozogʻistonda uchrashishadigan holatlar haqida ham bilaman.
