Tanqid
“Abu Bakra roziyallohu anhu bir kuni Rasululloh sallallohu alayhi vasallamning orqalarida namoz o‘qish uchun masjidga keldi. Kelganida Rasululloh sallallohu alayhi vasallam rukudan ko‘tarilayotgan edilar. Abu Bakra masjidga kiriboq safga qo‘shilmasdan, rukuga yetish uchun orqaroqda turib iqtido qilib qo‘ya qoldi. Namoz tugagach, Abu Bakra roziyallohu anhu Rasululloh sallallohu alayhi vasallamning oldlariga kelib holatni aytib berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga:
زادك الله حرصًا، ولا تعد
“Alloh (ibodatga bo‘lgan) shavqingni ziyoda aylasin. Ammo qaytib bunday qilma!” (Imom Buxoriy rivoyati, “Namozning sifati” kitobi, 1/271).
Nasihatdagi adobga boqing. Nabiy sallallohu alayhi vasallam unga “safda turmasdan ruk‘u qilishing joiz emas edi”, demadilar, “sen shoshqaloqsan”, ham demadilar”.
Nabaviy tarbiya
Barcha o’qituvchilarda bo’lishi kerak bo’lgan odob.
Hozirgina onlayn darsim tugadi. Darsdagi bosim va negativ atmosfera sababli ertalabdan guruhimizdagi barchani kayfiyati tushib, dars tugashini kuta boshladi.
Biror o’quvchi oldingizga keldimi, u sizdan o’rgangani, xatolarini anglagani keladi. Agarda unda yetarli bilim va ko’nikma bo’lsa, sizning oldingizga kelib, vaqtini bekorga o’tkazmasdi.
Xato qilish bu tabiiy holat. Bu o’rganish jarayonining muhim qismi. Ammo ayni o’quvchining xato qilishiga ustozning qanday yondashishi, o’quvchi fanni sevishi yoki mutloq sovishiga olib keladi.
Xo’mraygan yuz, ensa qotirish, har 4ta gapdan tinmay xato topib tanqid qilish hech qachon o’quvchida ijobiy taassurot qoldirmaydi.
Inson yaxshi so’z gadosi. Tepadagi holatga boqing. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Abu Bakra roziyallohu anhuga nasihatni avval tanqiddan boshlamadi. Chunki tanqiddan avval aytilgan yaxshi so’z sababli inson tanqidni yengilroq qabul qiladi.
O’quvchingiz xato qildimi, avval qilgan harakatiga urg’u bering. Keyin to’g’irlanishi kerak bo’lgan joylarni ko’rsating.
Tanqidning ham tili bor.
“Yo’q, seniki aniq xato, meniki aniq to’g‘ri” emas
“Fikringiz yaxshi, lekin o’ylashimcha ….. bunday qilsak yaxshiroq chunki ….”
“Yaxshi harakat qilgansiz. Ammo menimcha, siz …. ga e’tibor bermagansiz. Keling, yana ko’rib chiqamiz.”
O’quvchilaringizga xatolarini go’zal tarzda ko’rsatib ularni o’rganishga bo’lgan ishtiyoqi va o’ziga bo’lgan ishonchini oshiring. Faqat tanqidiy ohangda gapirib, keyingi safar gapirgani ham qo’rqadigan qilib qo’ymang
“Abu Bakra roziyallohu anhu bir kuni Rasululloh sallallohu alayhi vasallamning orqalarida namoz o‘qish uchun masjidga keldi. Kelganida Rasululloh sallallohu alayhi vasallam rukudan ko‘tarilayotgan edilar. Abu Bakra masjidga kiriboq safga qo‘shilmasdan, rukuga yetish uchun orqaroqda turib iqtido qilib qo‘ya qoldi. Namoz tugagach, Abu Bakra roziyallohu anhu Rasululloh sallallohu alayhi vasallamning oldlariga kelib holatni aytib berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam unga:
زادك الله حرصًا، ولا تعد
“Alloh (ibodatga bo‘lgan) shavqingni ziyoda aylasin. Ammo qaytib bunday qilma!” (Imom Buxoriy rivoyati, “Namozning sifati” kitobi, 1/271).
Nasihatdagi adobga boqing. Nabiy sallallohu alayhi vasallam unga “safda turmasdan ruk‘u qilishing joiz emas edi”, demadilar, “sen shoshqaloqsan”, ham demadilar”.
Nabaviy tarbiya
Barcha o’qituvchilarda bo’lishi kerak bo’lgan odob.
Hozirgina onlayn darsim tugadi. Darsdagi bosim va negativ atmosfera sababli ertalabdan guruhimizdagi barchani kayfiyati tushib, dars tugashini kuta boshladi.
Biror o’quvchi oldingizga keldimi, u sizdan o’rgangani, xatolarini anglagani keladi. Agarda unda yetarli bilim va ko’nikma bo’lsa, sizning oldingizga kelib, vaqtini bekorga o’tkazmasdi.
Xato qilish bu tabiiy holat. Bu o’rganish jarayonining muhim qismi. Ammo ayni o’quvchining xato qilishiga ustozning qanday yondashishi, o’quvchi fanni sevishi yoki mutloq sovishiga olib keladi.
Xo’mraygan yuz, ensa qotirish, har 4ta gapdan tinmay xato topib tanqid qilish hech qachon o’quvchida ijobiy taassurot qoldirmaydi.
Inson yaxshi so’z gadosi. Tepadagi holatga boqing. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Abu Bakra roziyallohu anhuga nasihatni avval tanqiddan boshlamadi. Chunki tanqiddan avval aytilgan yaxshi so’z sababli inson tanqidni yengilroq qabul qiladi.
O’quvchingiz xato qildimi, avval qilgan harakatiga urg’u bering. Keyin to’g’irlanishi kerak bo’lgan joylarni ko’rsating.
Tanqidning ham tili bor.
“Yo’q, seniki aniq xato, meniki aniq to’g‘ri” emas
“Fikringiz yaxshi, lekin o’ylashimcha ….. bunday qilsak yaxshiroq chunki ….”
“Yaxshi harakat qilgansiz. Ammo menimcha, siz …. ga e’tibor bermagansiz. Keling, yana ko’rib chiqamiz.”
O’quvchilaringizga xatolarini go’zal tarzda ko’rsatib ularni o’rganishga bo’lgan ishtiyoqi va o’ziga bo’lgan ishonchini oshiring. Faqat tanqidiy ohangda gapirib, keyingi safar gapirgani ham qo’rqadigan qilib qo’ymang