Мехнат Мухофазаси ва Техника Хавфсизлиги

Оловли ишлар деб очик олов куллаш билан боглик булган ишлар ва узидан учкун чикариб ишлайдиган хамда трубапроводларни ва бошка матириалларни юкори (ўз-
ўзидан алангаланиш) ҳароратигача қиздирилиши ёки уз-узидан ёниб алангаланувчи ишларга айтилади. : Иншоотлар, ускуналар, асбоб анжомлар, материалларни алангаланиш (ўз-ўзидан алангаланиш) ҳароратигача қиздирилиши, учқун ҳосил бўлиши, очиқ оловни қўллаш билан бирга олиб бориладиган ишлар; шу ишларни таъсир ҳудудига газ ва (буғ-чанг) ҳаво аралашмаси ва бошқа ёнувчи моддаларни хавфли концентрацияларда пайдо бўлиш эҳтимоли бор; (Умумзавод йурикномасидан олинди) Оловли ишларни олиб бориш учун рухсатнома туз-ди. Рух-мани нач. цех тузади. Пож ва ТБ б-н келишиб, глав. Инженер ёки ТБ бошлиги тасдиклайди. Иш бошлашдан олдин атрофдаги 10м гача булган колодецлар ёпилади. Кашма, ОП-10 ва лента б-н уралади.ГСС ходими иш жойидан анализ олади ва пож. Инспектори рухсати б-н иш бошланади.

Меҳнат шароитлари ҳолатининг биринчи босқичдаги идоравий назоратини қуйидагилар ўтказадилар:

a)уста, участка бошлиғи, смена бошлиғи томонларидан иш куни (смена) бошланишида;
b)қурилма, участка ва бошқа шунга ўхшаш ишлаб чиқариш цехи бирлигининг бошлиғи ва механики томонидан ҳар куни (вақти белгиланмайди).
c) Текширувда иш жойларини кўрикдан ўтказилиб, ишловчилар билан савол-жавоб қилинади, заруратга кўра, ускуналар, механизмлар, асбоблар, мосламалар ва бошқа қурилмаларни ишлатиб кўрилади.
d)Текширувда аниқланган камчиликлар тезда бартараф этилиши керак. Усталар, смена бошлиқлари (смена бўйича катталар) текшириш натижаларини қайд этиб, мавжуд номувофиқликлар, камчиликларга барҳам бериш, уларнинг ваколатига кирмаса, мазкур ҳолатларни “Сменани қабул қилиш ва топшириш журналига”, сменасиз иш режимида эса, “Меҳнат шароити ва хавфсизлик ҳолатларини текшириш журнали”га ёзиб қўядилар.
e) “Сменани қабул қилиш ва топшириш журнали” ҳамда “Меҳнат шароити ва хавфсизлик ҳолатларини текшириш журнали”га қилинган ёзувларни, усталар, смена бошлиқлари, қурилма, участка ва бошқа ишлаб чиқариш бўлинмаларининг бошлиқлари, механиклар, ҳар куни кўриб чиқиб, тегишли хулосалар ва бартараф этишга оид топшириқлар берадилар.

Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi yoʻq boʻlsa qanday boʻlar edi?

javob: Agar dunyoda mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi bo'lmaganida, bu jiddiy salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin edi. Quyidagi holatlar yuzaga kelishi ehtimol edi:

1. Ish joylaridagi baxtsiz hodisalar ko'payishi: Mehnat muhofazasi bo'lmaganda ishchilarning xavfsizligini ta'minlovchi qoidalar va texnika vositalari yo'q bo'lib, jarohatlar va o'lim holatlari sezilarli darajada ko'paygan bo'lardi.

2. Ishchilar sog'lig'ining yomonlashishi: Texnik xavfsizlikka e'tibor berilmasa, zararli moddalar bilan ishlash, haddan tashqari og'ir ishlarni bajarish yoki zararli muhitda ishlash tufayli kasalliklar ko'paygan bo'lardi.

3. Iqtisodiy yo'qotishlar: Ishchilarning sog'lig'i va xavfsizligiga e'tibor berilmagani sababli korxonalar ko'proq jarimalar, kompensatsiyalar va texnik nosozliklarni bartaraf etishga mablag' sarflashlariga to'g'ri kelgan bo'lardi.

4. Ijtimoiy muammolar kuchayishi: Mehnat muhofazasi yo'qligi ishchilar orasida norozilikni oshirishi, ish tashlashlar va ijtimoiy inqirozlarga olib kelishi mumkin edi.

5. Inson hayoti qadrsizlanishi: Mehnat muhofazasi yo'qligi inson hayotiga va sog'lig'iga yetarlicha e'tibor berilmasligini ko'rsatib, insoniy qadriyatlarni pasaytirishi mumkin edi.

6. Atrof-muhitga zarar yetishi: Texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilinmaganda, korxonalardan chiqadigan zararli chiqindilar va avariyalar tufayli ekologik muammolar kuchaygan bo'lardi.

Shu sababli mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi nafaqat ishchilar uchun, balki jamiyat va iqtisodiyotning barqarorligi uchun ham muhim ahamiyatga ega.

❗️14 январь — барча учун иш куни

14 январь – Ватан ҳимоячилари куни Ўзбекистонда кенг нишонланади, бироқ бу кун дам олиш куни ҳисобланмайди.

Меҳнат кодексининг 208-моддасига кўра, қуйидаги 9 та ишланмайдиган байрам куни бор:

1 январь — Янги йил;
8 март — Хотин-қизлар куни;
21 март — Наврўз байрами;
9 май — Хотира ва қадрлаш куни;
1 сентябрь — Мустақиллик куни;
1 октябрь — Ўқитувчи ва мураббийлар куни;
8 декабрь — Конституция куни;
Рўза ҳайит (Ийд ал-Фитр) диний байрамининг биринчи куни;
Қурбон ҳайит (Ийд ал-Адҳа) диний байрамининг биринчи куни.

Қонун билан тасдиқланган байрамлар сони 30 дан ортиқ бўлиб, уларнинг 9 таси дам олиш куни ҳисобланади, қолганлари эса ишланадиган байрам кунларидир. 14 январь – Ватан ҳимоячилари куни ҳам қонун билан белгиланган ишланадиган байрам кунларидан биридир.