Ziyoda Xojaeva 🥑

Men uyimda har qanday tadqiqot o’tkazib mahalliy jurnallarga yoki reytingi past jurnallarga jo’nata olaman. Ular chop etdirilsa ham ahamiyatga ega bo’lmaydi😌 Chunki ishonchli malumotlar faqatgina ko’plab odamlar sonini qamarab olingan to’g’ri o’tkazilgan tadqiqotlardan olish mumkin. Eng ishonchsiz malumotlar esa ekspertlar fikri va mulohazalari deb topilgan. Yani 1ta odamning fikri qanchalik u ilm fanda yutuqlarga erishgan bo’lmasin.

Tadqiqotlarni ishonchlilarini topdingiz ham deylik. Ularni o’qishni to’gri tahlil qilishni bilish lozim.

Tadqiqotdan tadqiqotni farqi katta. Va uni o’qib to’g’ri tushunish ham oson emas. Misol uchun hayvonlarda o’tkazilgan tadqiqotlar odamlarda mutlaqo boshqacha ishlaydi. Bu tadqiqotlar eng reytingi baland jurnalda chop etilgan bo’lsada ularni o’qib olib, odamlarga ham “tadqiqot o’tkazilgan komponent” deylik, zarar yoki hudda shunday tasr etadi deyish ilm fanda katta xato! Hayvonlarga bazi bir foydali bo’lgan narsa sizga foydali bo’lmaganidek, hayvonlarga zarar qilgan narsa sizga ham zarar qiladi degani emas. Shuning uchun chumchuq so’ysa ham qassob so’ysin. 🧐

Arzimaydi ❤️

Jurnarllar reytingi IMPACT FACTORga va Scopus, Web of Science kabi malumotlar bazasidagi jurnal indeksiga qarab aniqlanadi!

Q1 - Impact factori baland jurnallar

Lancet, Science, NEJM, JAMA

Ushbu jurnallarga maqola qabul qilish juda qiyin. Tadqiqot va meta analizlar har tomonlama to’g’ri o’tkazilganligi tekshirilib qabul qilinadi.

Q2 - O’rtacha impact factorga ega jurnallar

Ishonchliligi baland, ammo maqolalarni topshirish va qabul qilish yengilroq.

Q3 - Impact factori past jurnallar

Mahalliy tibbiy, texnik jurnallar Mintaqaviy ilmiy nashrlar

Aynan odam salomatligiga tegishli malumotlarni va tadqiqotlar haqida malumotlar albatta jurnallarda nashr etiladi va ishonchli hisoblanadi.

Ammo jurnallarni ham ishonchlilik reytingi mavjud☝🏻

Agar sizga: “manabu ilmiy jurnalda maqola chop etilibti! Aytishlaricha vakcinalar autizm chaqirar ekan!”

JURNAL REYTINGINI TEKSHIRING! Katta ehtimol bilan reytingi juda past hech qaysi uyushma yoki talim muasassasi tan olmaydigan jurnal bo’lib chiqadi.

Bu huddaki DARAKCHIDA: “O’zbekiston eng boy odami aniqlandi!”
bilan
FORBESda : “O’zbekiston eng boy odami aniqlandi!”

Katta farqi bo’lganiga o’xshaydi! Qaysi biriga ishonchingiz balandroq bo’ladi? Statistika qay tarzda o’tkazilgan? Eng boy odam qanday aniqlangan? v.k Qaysi bir jurnal buni ishonchliroq bajaradi va aniqlash uchun ko’proq investitsiya kirita oladi statistika sifatli bo’lishi uchun?

Jurnal reytingini aniqlashda ChatGPTjon yordam bera oladi. Jurnal nomini kiritasiz va reytingini chiqarib ishonchlimi deb so’raysiz👌🏻

Malumot ishonchli ekanligini tekshirishda 6ta qadam:

1️⃣ Ishinchli manbalarga tayanish va birinchi o’rinda rasmiy manbalardan izlash.

Umumjahon uyushmalar rasmiy sahifalari:
WHO, ESPGHAN, NHS, AAP, CDC…

Reputatsiyasi baland Ilmiy jurnallar (bu haqida alohida to’xtalaman)

2️⃣Bir nechta manbalarda tekshirish! yani : bitta saytda o’qib ha bo’ldi rostdan shunaqa ekan emas. 2-3 rasmiy manbadan malumotni qidirish.

Oddiy googledagi shubhali saytlar, bloglar, klinika saytlari ishonchli manba emas.

3️⃣Avtorni tekshirish!

Video ko’rib qoldingiz yoki maqola o’qidingiz mualifi kim? Qaysi sohada faoliyat yuritadi? Qaysi sohada o’qigan? Qaysi tillarni erkin biladi?

Chet ellik mualiflar haqida internetdan malumotlar olishingiz mumkin yoki ChatGPTjon

4️⃣Videoda yoki maqolada ishonchli manbalar yoki tadqiqotga havola qoldirilgan bo’lishi lozim. Agar malumot vahima soluvchi, qo’rqituvchi tartibda bo’lsa katta ehtimol bilan bu manipulyatsiya. Chunki qo’rquv yuqumli)

5️⃣Malumot sanasini albatta tekshiring qachon qo’yilgan yangimi eskimi?! Hattoki oddiy youtube videolari yillar davomida ijtimoiy tarmoqlarda aylanaveradi ammo aktualligi o’tib ketib bo’lgan allaqachon inkor etib bo’lingan malumotlar ko’p.

6️⃣Fakt- checking servislaridan foydalanish!

Bu shaxsan men foydalanadiganlarim👇

FackChek.org, SciChek.org, Snopes, Проверено BBC, Health Feedback, Full Fack Health

Ushbu servislarda aktiv tarqalayotgan malumotlarni asosli yoki asossiz, to’g’ri/ notog’ri tekshirishingiz mumkin.

Vada qilgan postlarimni tayyorlayapman😇

Ammo undan oldin bir narsa bilan bo’lishishim lozim!

Barcha dokonlarda Hayitga chegirmalar ketmoqda. Orangizda albatta bu sohaga qiziqadigan onalar topilsa kerak. Agar qiziqmasangiz qiziqishni boshlang 😂 chunki bu asablarni tinchlantiradi. Hozirda barchada diqqatni jamlash bilan muomolar bor va bu soha aynan shuni oldini oladi.❤️

Qolaversa biznes qilib mo’maygina daromadga chiqsangiz ham bo’ladi 🙂

Gap qaysi soha haqida ketyapti?

Sizlarga foydali po’stlar vada qilib bezlarcha yo’q bo’lib qoldim 😂

I’m sorry 🙏

Ramazon, Shogirdlar kursi yakuni, Brokkoli Kids kursi yakuni bilan ovvora bo’lib qoldim.

Endi hammasini to’g’irlayman❤️

❗️❗️❗️❗️

Sizlarga malumotlarni tekshirishni o’rgatib qo’ymasam bo’lmaydi 🤓

Odamni chalg’itadigan adashtiradigan havotirga soladigan malumotlar juda ko’p!

300ta 🔥 yig’ib tashlasak qanday malumotlarga ishonish mumkinligi haqida aytib beraman❗️

💕💜💜 yil avval bolalarning ovqatlanish ratsionida quyidagi muammolar bo’lgan:

1️⃣ Oqsil va yog’larning yetishmasligi; bolalar yetarlicha go’sht, baliq, sut mahsulotlarini yeya olishmagan.
2️⃣ Avitaminoz. Bolalar ko’pincha vitaminlarning yetishmasligida aziyat chekishgan. Qishda meva va sabzavotlar bo’lmagan.
3️⃣ Oziqlantirish bilan bog’liq umumiy kasalliklar: raxit (D vitaminining yetishmasligi, anemiya (temir yetishmasligi) va S vitamining yetishmasligi bo’lgan.
4️⃣ Ratsionda xilma-xillik bo’lmagan. Faqatgina mavsumiy bo’lgan.

QISQA QILIB AYTGANDA, BOYLAR VA KUCHLILARGINA YASHAB QOLISHGA IMKONIYATI BO’LGAN.

⬅️Avvalgi bolalar sog’lom va baquvvat bo’lgan➡️ degan fikrda bo’lsangiz, bu postlardan keyin chuqurroq o’ylab ko’rasiz degan umiddaman.

“Hozir ximikatlar ko’p, avval ximikatlarsiz tabiiy yaxshi edi “ degan afsonani ham yoritib berishimni xohlasangiz, 300 ta reaktsiya qoldiring👍

Yaqinlaringizga ham ulashing💬

https://t.me/prikorm_blw_uz

Dodam bitta gapni juda ham ko’p qaytarardilar:

⬅️Xo’p zo’r zamonda yashayapsizlar, turli xil noz-u, ne’matlar dasturxonning ustida to’lib turadi. Aynan sening yoshingda bo’lganimda, qornim juda ham ochib ketganda onam tepadan osilib turgan xaltadan bir dona qotgan non olib berardilar. Qotgan nonlar katta-katta to’g’ralgan bo’lar edi va onam menga jiddiy tayyarlardilar: “Qotgan nonni tishlab yemagin, shimib yegin” deb qo’limga berardilar…➡️