Yangi yil kofirlarniki: nishonlamaslik kerakmi?
Internetda, umuman islom olamida juda bahsli va men uchun qiziqarli mavzu bu. Avvalo, aniqlik kiritib olsak. Yangi yil Iso (a.s) tavalludiga aloqasi bor. Yaʼni, Iso xristiyanlar paygʻambari ekanligini hisobga olsak, xristiyanlar uchun yangi yil alohida eʼtiborga molikligi rost. Ammo, bu musulmonlarga harom deganimi?
Zakir Nayk degan juda mashhur hindistonlik diniy bloger yangi yilga qattiq qarshi, internetdan uning fikrlarini eshitishingiz mumkin. Shayx Muxammad Sodiq ham umuman olganda, yangi yilga qarshiligini koʻrsatgan. Eshitib koʻring. Yangi yilga qarshi insonlar mantigʻi shunaqa: Iso Masih 25-dekabrda tugʻilgan, yangi yil ham uning tugʻilishiga aloqador. Islomda tugʻilgan kun nishonlash mavjud emas, bundan tashqari, bizning paygʻambarimiz Muhammad (s.a.v) dir. Shunday ekan, yangi yilni nishonlamaylik!
Men oddiy narsalarni halol-haromga ajratilishiga qarshiman. Shuning uchun, kim yangi yilni harom deydi, kim halol deydi meni qiziqtirmaydi. Lekin, yuqorida yangi yil harom deguvchilar mantigʻida xatoliklar bor. Yangi yilni nishonlaydiganlar niyat qilmagan boʻlsa ham xristiyan bayramini nishonlagan boʻladi, degan fikr xatoligini koʻrsatmoqchiman.
Niyatga qarab amalga baho beriladi. Islomda, taʼlimotlarda shunday. Masalan, sogʻligʻi uchun och yurgan odam, agar niyat qilmagan boʻlsa, roʻza tutayotgan hisoblanmaydi, garchi taomdan oʻzini tiysa ham. Aktyor namoz oʻqiyotgan odam rolini maromiga yetkazib oʻynasa ham, uning harakatlari namoz emas, chunki niyat boshqa. Ammo bir odam xolis niyat qilib namoz oʻqisa-yu, bilmagani sababli biror joyini toʻgʻri bajarmasa ham, u baribir ibodat qilgan sanaladi. Istalgan diniy amalni oling, niyat muhim. Niyat boʻlmasa, amalning shakli hisobga olinmaydi.
“Albatta, amallar niyatga bogʻliqdir. Albatta, har bir kishiga niyat qilgan narsasi boʻladi.” Bu juda mashhur hadis.
Demak, biror amalning qandayligi avvalo niyatga bogʻliq ekan. Yaʼni niyat birlamchi, shakl ikkilamchi. Bu qoidani, menimcha, aksar musulmonlar tan olsa kerak. Tan olsa, demak yangi yilni Iso mavludi deb emas, balki yil yakuni deb nishonlash harom boʻlmasligi kerak. Chunki, niyatda tavallud haqida hech qanday fikr yoʻq.
Agarda, yoʻq, niyat muhimmas, shakl muhim desangiz, aktyorning “namozi”ni ham ibodat deb qabul qilsak boʻladi, yana biror haykaltarosh hovlisiga bir haykalni oʻrnatib qoʻysa, uning musulmon qoʻshnisi, sen but oʻrnatding desa, toʻgʻri aytgan boʻladimi? Haykaltaroshning butga sigʻinish niyati yoʻq. Bu yerda ham shakl bor, niyat yoʻq. Shunday vaziyatda uni butparastlik amalida ayblash oʻrinlimi? Shuningdek, yangi yilni nishonlashni ham xristiyan bayramini nishonlashdir deyish xuddi yuqoridagidek holat boʻladi.
Koʻrib turganingizdek, yangi yilni harom deydiganlarning mantigʻini oldim va uning ichiga bir qancha boshqa misollarni kiritib koʻrdim. Keyin, mantiqsiz holatlar paydo boʻldi. Demak, “yangi yil harom” chilarning mantigʻi toʻgʻri emas. Ishlamaydigan va gʻalati mantiq bilan yangi yilni haromga chiqarib boʻlmaydi. Yangi yil har birimizning bolaligimiz, orzularimiz va quvonchimiz aks etadigan bayramdir. Yangi yilingiz muborak boʻlsin! 😊
Internetda, umuman islom olamida juda bahsli va men uchun qiziqarli mavzu bu. Avvalo, aniqlik kiritib olsak. Yangi yil Iso (a.s) tavalludiga aloqasi bor. Yaʼni, Iso xristiyanlar paygʻambari ekanligini hisobga olsak, xristiyanlar uchun yangi yil alohida eʼtiborga molikligi rost. Ammo, bu musulmonlarga harom deganimi?
Zakir Nayk degan juda mashhur hindistonlik diniy bloger yangi yilga qattiq qarshi, internetdan uning fikrlarini eshitishingiz mumkin. Shayx Muxammad Sodiq ham umuman olganda, yangi yilga qarshiligini koʻrsatgan. Eshitib koʻring. Yangi yilga qarshi insonlar mantigʻi shunaqa: Iso Masih 25-dekabrda tugʻilgan, yangi yil ham uning tugʻilishiga aloqador. Islomda tugʻilgan kun nishonlash mavjud emas, bundan tashqari, bizning paygʻambarimiz Muhammad (s.a.v) dir. Shunday ekan, yangi yilni nishonlamaylik!
Men oddiy narsalarni halol-haromga ajratilishiga qarshiman. Shuning uchun, kim yangi yilni harom deydi, kim halol deydi meni qiziqtirmaydi. Lekin, yuqorida yangi yil harom deguvchilar mantigʻida xatoliklar bor. Yangi yilni nishonlaydiganlar niyat qilmagan boʻlsa ham xristiyan bayramini nishonlagan boʻladi, degan fikr xatoligini koʻrsatmoqchiman.
Niyatga qarab amalga baho beriladi. Islomda, taʼlimotlarda shunday. Masalan, sogʻligʻi uchun och yurgan odam, agar niyat qilmagan boʻlsa, roʻza tutayotgan hisoblanmaydi, garchi taomdan oʻzini tiysa ham. Aktyor namoz oʻqiyotgan odam rolini maromiga yetkazib oʻynasa ham, uning harakatlari namoz emas, chunki niyat boshqa. Ammo bir odam xolis niyat qilib namoz oʻqisa-yu, bilmagani sababli biror joyini toʻgʻri bajarmasa ham, u baribir ibodat qilgan sanaladi. Istalgan diniy amalni oling, niyat muhim. Niyat boʻlmasa, amalning shakli hisobga olinmaydi.
“Albatta, amallar niyatga bogʻliqdir. Albatta, har bir kishiga niyat qilgan narsasi boʻladi.” Bu juda mashhur hadis.
Demak, biror amalning qandayligi avvalo niyatga bogʻliq ekan. Yaʼni niyat birlamchi, shakl ikkilamchi. Bu qoidani, menimcha, aksar musulmonlar tan olsa kerak. Tan olsa, demak yangi yilni Iso mavludi deb emas, balki yil yakuni deb nishonlash harom boʻlmasligi kerak. Chunki, niyatda tavallud haqida hech qanday fikr yoʻq.
Agarda, yoʻq, niyat muhimmas, shakl muhim desangiz, aktyorning “namozi”ni ham ibodat deb qabul qilsak boʻladi, yana biror haykaltarosh hovlisiga bir haykalni oʻrnatib qoʻysa, uning musulmon qoʻshnisi, sen but oʻrnatding desa, toʻgʻri aytgan boʻladimi? Haykaltaroshning butga sigʻinish niyati yoʻq. Bu yerda ham shakl bor, niyat yoʻq. Shunday vaziyatda uni butparastlik amalida ayblash oʻrinlimi? Shuningdek, yangi yilni nishonlashni ham xristiyan bayramini nishonlashdir deyish xuddi yuqoridagidek holat boʻladi.
Koʻrib turganingizdek, yangi yilni harom deydiganlarning mantigʻini oldim va uning ichiga bir qancha boshqa misollarni kiritib koʻrdim. Keyin, mantiqsiz holatlar paydo boʻldi. Demak, “yangi yil harom” chilarning mantigʻi toʻgʻri emas. Ishlamaydigan va gʻalati mantiq bilan yangi yilni haromga chiqarib boʻlmaydi. Yangi yil har birimizning bolaligimiz, orzularimiz va quvonchimiz aks etadigan bayramdir. Yangi yilingiz muborak boʻlsin! 😊