Ideal jamiyat haqidaOxirgi paytlar shunday bir guruh vakillari "ideal jamiyat" deganda odamlar bir-biridan masofa saqlaydigan, "jiddiyni yoqib oladigan", xoʻmrayib yuradigan kishilik jamoasini tasavvur qilishni boshlagani ranjityapti.
Agar shunday fikrlovchilar ta’siri ortsa, yaqin kelajakda hatto yo‘lda birovga shunchaki jilmayish ham "axloqqa to‘g‘ri kelmaydigan" holga aylanishi hech gap emas. Oʻzi hozirning oʻzida "birlashib" bu narsani boy berib boʻldik, shaxsan man koʻchada ikkita odamning bir-biriga shunchaki kulib qaraganini koʻrmayman.
Toʻgʻri avvalo hech qaysi zamonda ideal jamiyatlar boʻlmagan, boʻlmaydi ham. Biroq boshqa masalaga eʼtiboringlarni qaratmoqchiman hozir.
Rutger Bregmanning
"Humankind" kitobida shunday fikr ilgari suriladi: "insoniyat tabiatan yaxshi hamkorlikka moyil mavjudotdir, lekin tarix davomida bizga jamiyat faqat qattiq tartib-intizom va qat’iy qoidalar bilan boshqarilgandagina rivojlanadi degan fikr singdirilgan".
Aslida esa, ochiqlik, ishonch va samimiyat hukmron bo‘lgan jamiyatlarda odamlar baxtliroq va muvaffaqiyatliroq boʻladi. Bu quruq gap emas ilmiy asoslangan.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, ijtimoiy iliqlik va ochiqlik insonlarning baxt darajasiga bevosita ta’sir qiladi. Masalan, Harvard universitetining 80 yildan ortiq davom etgan tadqiqoti – Harvard Adult Development Study
natijalariga ko‘ra, insonning uzoq umr ko‘rishi va baxtli hayot kechirishi uning ijtimoiy aloqalariga bog‘liq. Samimiy va ochiq munosabatlar ruhiy va jismoniy salomatlikni yaxshilaydi.
Shuningdek, Jahon Baxt Indeksi (World Happiness Report) tadqiqotlari ham
ko‘rsatadiki, eng baxtli jamiyatlar – ijtimoiy birdamlik, ochiq muhit va samimiylik mavjud bo‘lgan davlatlardir. Masalan, Finlyandiya va Daniya kabi mamlakatlar bu indeksda doim yuqori o‘rinlarni egallaydi, bu yerdagi ijtimoiy munosabatlar haqida
Dinara bilan ham gaplashganmiz, oʻzidan soʻrab koʻrsanglar ham boʻladi.
Xullas, ideal jamiyat qattiq tartib va jiddiylik bilan emas, balki o‘zaro hurmat, iliqlik va ochiqlik bilan shakllanadi. Odamlar o‘zini erkin va baxtli his qilsa, jamiyat ham gullab-yashnaydi!
Balki biz ham atrofimizdagi odamlardan tabassum va samimiyatni qizgʻonmasak, hammasi yaxshi tarafga oʻzgarishiga mashhur rivoyatdagi chumoli qadar boʻlsa ham hissa qoʻshgan boʻlamiz.
Ha yana bir kichik qoʻshimcha, hamma oʻzini "introvert deb eʼlon qilib olib" munosabatlarga kirishishdagi qoʻrquvini shu atamaning orqasiga berkitishga urinmay, muloqotni boshlasa nafaqat oʻzi, barcha uchun foydali boʻlardi...
#yangiruhiyat@matbuotraisi
