Momo Havvo
1. Ismi va uning ma’nosi:
"Havvo" (حَوَّاء) – arabcha so‘z bo‘lib, "tiriklik", "hayot" ma’nosini anglatadi.
U insoniyatning birinchi ayoli va barcha insonlarning onasi deb e’tirof etiladi.
2. Yaratilishi
Alloh Momo Havvoni Odam (a.s.) uchun juft sifatida yaratgan.
Qur’onda uning aniq qanday yaratilgani haqida batafsil ma’lumot berilmagan, lekin Niso surasi, 1-oyatda shunday deyiladi:
"Ey insonlar! Sizlarni yagona jondan yaratgan va undan juftini vujudga keltirgan Robbingizdan qo‘rqing..."
Momo Havvo Odam (a.s.) ning qovurg‘asidan yaratilgani haqida rivoyat Imom Buxoriy va Imom Muslimning hadis to‘plamlarida keltirilgan. Bu hadis Abu Hurayra (r.a.) dan rivoyat qilinadi.
Hadis matni:
"Ayollar bilan yaxshi muomala qilinglar, chunki ayol kishi qovurg‘adan yaratilgan. Qovurg‘aning eng qiyshiq joyi yuqorisidadir. Agar sen uni tekislamoqchi bo‘lsang, sindirib qo‘yasan. Agar uni o‘z holicha qoldirsang, u qiyshiq holda qolaveradi. Bas, ayollar bilan yaxshi muomala qilinglar!"
(Buxoriy, 3331; Muslim, 1468)
U Odam (a.s.) bilan Jannatda yashay boshlagan, lekin Alloh ularga bitta daraxt mevasidan yemay turishni buyurgan.
3. Shaytonning vasvasasi va yerga tushirilishi
Shayton (Iblis) ularni aldab, taqiqlangan daraxt mevasidan yedirgan.
Baqara surasi, 36-oyat:
"Shayton ularni u yerdan yo‘ldan urdi va ular bo‘lib turgan joyidan chiqardi..."
Natijada, Alloh taolo Odam va Havvoni yerga tushirdi, lekin ularning gunohlarini kechirdi.
4. Yerda uchrashishi va hayoti
Rivoyatlarga ko‘ra, Odam (a.s.) Hindistonga, Momo Havvo esa Arabiston yoki Yaman tomoniga tushirilgan.
Ular Arafot tog‘ida uchrashgan (shuning uchun bu joy "Arafot" deb ataladi).
5. Momo Havvo va farzandlari
Momo Havvo Odam (a.s.) bilan ko‘plab farzand ko‘rgan.
Har tug‘ilishida bir o‘g‘il va bir qiz egizak bo‘lib tug‘ilgan.
Eng mashhur farzandlari:
1. Qobil – Katta o‘g‘il, dehqon bo‘lgan
2. Hobil – Kichik o‘g‘il, cho‘pon bo‘lgan
3. Shis (Shees) – Hobil vafotidan keyin tug‘ilgan
Qobil va Hobil fojiasi
Qobil Hobilni hasad tufayli o‘ldirgan.
Bu insoniyat tarixidagi birinchi qotillik bo‘lgan.
Bu voqea haqida Qur’onda Moida surasi, 27-31-oyatlar da aytilgan.
6. Momo Havvoning vafoti va qabri
Ba’zi manbalarga ko‘ra, u Odam (a.s.) dan keyin uzoq yillar yashagan.
Qabr joyi haqida turli rivoyatlar bor:
1. Saudiya Arabistoni, Jidda shahri – "Jidda" arab tilida "buvi" degan ma’noni anglatadi
@mea_puella
1. Ismi va uning ma’nosi:
"Havvo" (حَوَّاء) – arabcha so‘z bo‘lib, "tiriklik", "hayot" ma’nosini anglatadi.
U insoniyatning birinchi ayoli va barcha insonlarning onasi deb e’tirof etiladi.
2. Yaratilishi
Alloh Momo Havvoni Odam (a.s.) uchun juft sifatida yaratgan.
Qur’onda uning aniq qanday yaratilgani haqida batafsil ma’lumot berilmagan, lekin Niso surasi, 1-oyatda shunday deyiladi:
"Ey insonlar! Sizlarni yagona jondan yaratgan va undan juftini vujudga keltirgan Robbingizdan qo‘rqing..."
Momo Havvo Odam (a.s.) ning qovurg‘asidan yaratilgani haqida rivoyat Imom Buxoriy va Imom Muslimning hadis to‘plamlarida keltirilgan. Bu hadis Abu Hurayra (r.a.) dan rivoyat qilinadi.
Hadis matni:
"Ayollar bilan yaxshi muomala qilinglar, chunki ayol kishi qovurg‘adan yaratilgan. Qovurg‘aning eng qiyshiq joyi yuqorisidadir. Agar sen uni tekislamoqchi bo‘lsang, sindirib qo‘yasan. Agar uni o‘z holicha qoldirsang, u qiyshiq holda qolaveradi. Bas, ayollar bilan yaxshi muomala qilinglar!"
(Buxoriy, 3331; Muslim, 1468)
U Odam (a.s.) bilan Jannatda yashay boshlagan, lekin Alloh ularga bitta daraxt mevasidan yemay turishni buyurgan.
3. Shaytonning vasvasasi va yerga tushirilishi
Shayton (Iblis) ularni aldab, taqiqlangan daraxt mevasidan yedirgan.
Baqara surasi, 36-oyat:
"Shayton ularni u yerdan yo‘ldan urdi va ular bo‘lib turgan joyidan chiqardi..."
Natijada, Alloh taolo Odam va Havvoni yerga tushirdi, lekin ularning gunohlarini kechirdi.
4. Yerda uchrashishi va hayoti
Rivoyatlarga ko‘ra, Odam (a.s.) Hindistonga, Momo Havvo esa Arabiston yoki Yaman tomoniga tushirilgan.
Ular Arafot tog‘ida uchrashgan (shuning uchun bu joy "Arafot" deb ataladi).
5. Momo Havvo va farzandlari
Momo Havvo Odam (a.s.) bilan ko‘plab farzand ko‘rgan.
Har tug‘ilishida bir o‘g‘il va bir qiz egizak bo‘lib tug‘ilgan.
Eng mashhur farzandlari:
1. Qobil – Katta o‘g‘il, dehqon bo‘lgan
2. Hobil – Kichik o‘g‘il, cho‘pon bo‘lgan
3. Shis (Shees) – Hobil vafotidan keyin tug‘ilgan
Qobil va Hobil fojiasi
Qobil Hobilni hasad tufayli o‘ldirgan.
Bu insoniyat tarixidagi birinchi qotillik bo‘lgan.
Bu voqea haqida Qur’onda Moida surasi, 27-31-oyatlar da aytilgan.
6. Momo Havvoning vafoti va qabri
Ba’zi manbalarga ko‘ra, u Odam (a.s.) dan keyin uzoq yillar yashagan.
Qabr joyi haqida turli rivoyatlar bor:
1. Saudiya Arabistoni, Jidda shahri – "Jidda" arab tilida "buvi" degan ma’noni anglatadi
@mea_puella