Зеҳни мард ва зан дорои шабоҳатҳо ва фарқиятҳои гуногун аст, ки онҳоро илмҳои психология, нейробиология ва иҷтимоишиносӣ таҳқиқ мекунанд. Ҳоло баъзе нуқтаҳои асосиро дар ин мавзӯъ шарҳ медиҳам:

1. Шабоҳатҳо

Қобилияти зеҳнӣ: Мардҳо ва занҳо дар қобилиятҳои умумии зеҳнӣ (IQ) тақрибан якхела ҳастанд. Тафовутҳо бештар дар тарзи истифодаи зеҳн барои вазифаҳои гуногун пайдо мешаванд.

Ёдгирӣ ва хотира: Ҳарду ҷинс қобилияти хуби омӯзиш ва нигоҳ доштани хотираро доранд, аммо дар баробари муҳит ва шартҳо метавонанд каме фарқ кунанд.


2. Фарқиятҳо дар функсияҳои зеҳнӣ

Коркарди иттилоот:

Мардҳо бештар дар вазифаҳои фазоӣ (ба мисли ҳисоб, равон кардани нақшаҳо дар фазо) қавитар ҳастанд.

Занҳо дар вазифаҳои марбут ба забон ва равобит беҳтар кор мекунанд.


Муошират ва ҳиссиёт: Занҳо ба ҳиссиёт ва забони ғайривербалӣ ҳассостаранд, ки ин ба онҳо дар муносибатҳои иҷтимоӣ кӯмак мекунад.


3. Тағйирот дар сохтори мағз

Мағзи мард: Ҳаҷман калонтар аст, аммо ин бо зеҳният иртиботи мустақим надорад. Фаъолияти он дар кори мустақилона бештар аст.

Мағзи зан: Дар байни ду нимкураи мағз алоқаҳои бештар дорад, ки ба мултитаскинг (амалҳои яквақта) кӯмак мекунад.


4. Маҳорати иҷтимоӣ ва эҷодкорӣ

Занҳо майли бештар ба эҷодкорӣ дар муносибатҳои иҷтимоӣ доранд.

Мардҳо метавонанд дар ҳалли мушкилот ва вазифаҳои техникӣ бартарӣ дошта бошанд.


5. Таъсири муҳит ва фарҳанг

Тафовутҳо на танҳо аз биология, балки аз таъсири муҳит, тарбия ва фарҳанг низ вобастаанд. Ҳар як шахс метавонад аз доираи умумӣ берун бошад.