Harbiy blok ️

​​Aljazeera: Yaqin Sharq. Alvido Amerika, salom Xitoy(mi?)

O‘z mamlakatining Yaqin Sharqdagi susayib borayotgan ta'sirini saqlab qolish maqsadida Entoni Blinken shu hafta Saudiya Arabistoniga uch kunlik tashrifni boshlaydi.

Bayden ma'muriyati bosimni kuchaytirib, mintaqadagi davlatlarni Rossiyaga sanksiyalarni chetlab o'tishga yordam bermaslikdan ogohlantirmoqda.

Umuman olganda, mintaqa davlatlari o‘zini diversifikatsiya qilmoqda.  Bu savdo munosabatlari misolida yaqqol ko‘rinadi.  2000-yildan 2021-yilgacha Yaqin Sharq va Xitoy o'rtasidagi savdo hajmi 15,2 milliard dollardan 284,3 milliard dollargacha o'sdi; xuddi shu davrda AQSh bilan savdo aylanmasi biroz o'sib, 63,4 milliard dollardan 98,4 milliard dollarga yetdi.

Yaqinda Yaqin Sharqdagi olti davlat, jumladan Saudiya Arabistoni, BAA va Misr ham BRICS uyushmasiga qo'shilishni so'rab murojaat qildi.

AQSh so'nggi o'ttiz yil davomida Yaqin Sharqda hukmron kuch bo'lib kelgan va hozir ham shunday.  Ammo keyingi o'n yillikda ham shunday bo'ladimi?

Al Jazeera siyosiy tahlilchisi Marvan Bishara o‘z maqolasida yuqoridagi masalalarni atroflicha tahlil etadi. Uning fikriga ko‘ra, mintaqadagi yetakchi arab davlatlari "Amerikaga yo‘q" deya olmaydi.

Bizningcha, Yaqin Sharqqa Xitoy shamoli allaqachon kirib bo‘ldi. Pekin nafaqat Fors ko‘rfazida, balki Yaqin Sharqning Afrikaga tutash hududlarida ham o‘z ta'sirini jiddiy kuchaytirib oldi. Masalan, o‘tgan yili Xitoy va Misr rasmiylari o‘rtasida o‘tkazilgan muzokaralarda Xitoy Misrdan qarz evaziga strategik obyektlarni so‘rashni boshlagan. Boshqacha aytganda, uchrashuvda Xitoyga bo‘lgan 8 milliard dollarlik qarzni Misr portlari va aeroportlaridagi strategik aktivlarga almashtirish imkoniyati muhokama qilingan. Jahon banki tomonidan e’lon qilingan hisobot shuni ko‘rsatdiki, Misrning umumiy tashqi qarzi 2022-yil mart oyida misli ko‘rilmagan darajaga yetdi va taxminan 158 milliard dollarni tashkil etgan. Hisobotga ko‘ra, 2022-yilning martidan 2023-yilning martigacha Misr 33 milliard dollarlik tashqi qarzni to‘lashi shart. Bu Qohiraning deyarli barcha valyuta zaxiralariga teng, hozirda ular 33,3 milliard dollarga baholanmoqda. Agarda Pekin Qohiradan qarzi evaziga Suvaysh kanali nazoratini o‘z qo‘liga olsa, demak bu jahon iqtisodiyoti Xitoyga o‘tdi degani.

Afrikada ham Xitoy nazorati tobora kuchayib bormoqda. Oddiy bir misol, tashqi qarz evaziga Keniyaning Mambos porti Xitoy tassarufiga o‘tgan. Shuningdek, Shri-Lanka Xambantota yirik porti aksiyalarining 70 foizini 99-yilga Xitoy kompaniyasi boshqaruviga o‘tkazib bergan.

Umuman, Yaqin Sharq uchun endi yangi kurash, yangi o‘yin boshlanadigan davr keldi. Aniqki, endi bu o‘yinda Amerika-Xitoy raqobati aks etadi va bu raqobatni Rossiya faqat kuzatib o‘tirishi mumkin.

👉@harbiyblok

Prigojin Ukrainani to‘xtatish uchun Putindan 200 ming askar so‘radi​​​​​​​

“...Endi biz jiddiy yo‘qotishlarga duchor bo‘lamiz, bunga aminman. Biz, albatta, hududlarning bir qismini yo‘qotamiz ", - deb ogohlantiradi Prigojin.

👉 @harbiyblok

Tojikiston Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqiga kirishni rad etdi

Rasmiy Dushanbe YOIIga a’zo bo‘lish ehtimolini ko‘rib chiqmayapti. Bu haqda Tojikiston TIV rasmiy vakili Shohin Samadiy ta’kidlab o‘tgan.

Bu tashkilot qaysi davlatga xizmat qilishuni hamma biladi menimcha?

👉 @harbiyblok

Rossiya armiyasi asta-sekin, lekin barqaror ravishda parchalanib bormoqda. Ushbu xulosaga kelish uchun razvedkachi yoki harbiy mutaxassis yoki bo‘lmasa, hatto urush muxbiri bo'lish shart emas, shunchaki yangiliklar lentasini kuzatish kifoya.

Yollanma harbiy guruhlar va yollanmachilik uchun jinoiy javobgarlik Rossiyada saqlab qolingan holda, Rossiya Federatsiyasi qurolli kuchlarida kamida ikkita noqonuniy xususiy armiya mavjud. Biri Qodirovnikidir (Qodirovning so‘zlariga ko‘ra, u 70 ming jangchidan iborat). Ikkinchisi Prigojinnikidir (Prigojinning so'zlariga ko'ra, unda 50 000 jangchisi bor). Yana bir nechta xususiy harbiylashtirilgan tuzilmalar mavjud, ammo ahamiyatsiz bo'lib, ulardagi harbiylar soni jami 20 mingdan ham oshmaydi. Ushbu noqonuniy xususiy qo'shinlar odatda qurollangan (albatta, og'ir qurollar bundan mustasno) va oddiy armiyalarga qaraganda yaxshiroq ta'minlangan va ko'proq o'qitilgan serjantlar va ofitserlarga ega, albatta armiya maxsus kuchlarini hisobga olmaganda.

Umuman olganda, shaxsiy harbiy guruh hajmi va qurol-yarog'i bo'yicha Rossiya 2022-yil qishiga zarba sifatida tayyorlagan va u bilan Ukrainani tor-mor qilib, Kiyevni egallashni rejalashtirgan oddiy armiya guruhi bilan taqqoslanadi. Bu armada to'liq davlat byudjeti hisobidan moliyalashtiriladi va qurollanadi, aslida muntazam armiya zarariga, lekin ayni paytda u davlat tomonidan to'liq nazorat qilinmaydi. Rasmiy ravishda Mudofaa vazirligi va Rossiya Federatsiyasi Bosh shtabiga bo'ysunadigan xususiy qo'shinlarning "egalari" jamoat joylarida ushbu davlat muassasalari va ularning rahbarlariga nisbatan o'ta dushmanlikni namoyish etadilar, armiyaga qarshi tashviqotlarni ochiqdan-ochiq olib boradilar. Vagnerchilar tomonidan Rossiya Federatsiyasining rasmiy harbiy brigadasi qo‘mondoni qo‘lgan olinganidan xabaringiz bor. Uning qo‘lga olinishi va ommaviy so'roq qilinishi Shoyguning emas, balki butun Rossiya muntazam armiyasining kamsitilishidir.

Biz har doim davlat parchalanishidan oldin bo‘ladigan armiyaning parchalanishining boshlanishiga guvoh bo‘lyapmiz.

👉 @harbiyblok

O'zbekiston va Amerika kompaniyasi sun'iy intellektni rivojlantirish bo'yicha hamkorlik qilishi mumkin

Amerikaning SAS kompaniyasi O'zbekistonda mintaqaviy vakolatxonasini ochishi mumkin.

Tomonlar sun'iy intellektni rivojlantirish hamda yangi ish o'rinlari yaratishda hamkorlik qilish imkoniyatlarini ko'rib chiqmoqda.

SAS — AQSh xususiy kompaniyasi bo'lib, statistik tahlil dasturlari va “Business Intelligence” sinf tizimlari ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi.

👉 @harbiyblok

❗️Shoygu to‘qqiz oy ichida ilk bor Rossiya armiyasi yo‘qotishlari haqida ma’lumot berdi

Uning so‘zlariga ko‘ra, Ukraina qurolli kuchlarining hujumlarini qaytarishda rossiyalik 71 harbiy halok bo‘lib, 210 nafari yaralangan.

Rossiya tomoni o‘z yo‘qotishlari to‘g‘risida so‘nggi marta 2022-yil 21-sentyabrida ma’lumot bergandi. O‘sha vaqtda, RF mudofaa vazirligiga ko‘ra, Ukrainaga bosqin boshidan buyon 5937 nafar rossiyalik harbiy xizmatchi halok bo‘lgani tasdiqlangandi.

Bu ma'lumotlarni o‘qib Shoygu hazilkash odam ekanligini bildim.

👉@harbiyblok

Sergey Shoygu: «Ukrain rejimi anchadan buyon va’da qilingan yurishni boshladi»

Rossiya mudofaa vaziri «uch kundan buyon» hujumlar amalga oshirilayotganini aytgan: 4-iyun kuni — besh yo‘nalishda, 5-iyun kuni — yetti yo‘nalishda.

Shoygu «dushman muvaffaqiyatga erisha olmagani» yo‘qotishlarga uchraganini qo‘shimcha qilgan.

Shoygu oxiri vohimadan o‘libdi degan yangilik chiqsa ajablanmayman.

👉@harbiyblok

Qatar kompaniyalari O‘zbekistonga 12 mlrd dollarlik investitsiya kiritadi 

Samarqand shahridagi Kongress markazida O‘zbekiston prezidenti Shavkat Mirziyoyev va davlat tashrifi bilan mamlakatda bo'lib turgan Qatar amiri shayx Tamim bin Hamad Ol Soniyning muzokaralari bo'lib o‘tdi. 

Prezident matbuot xizmati xabar berishicha, Qatarning yetakchi kompaniyalari energetika, gaz-kimyo sanoati, qishloq xo'jaligi, infratuzilma, logistika, turizm va boshqa tarmoqlarda umumiy qiymati 12 mlrd dollardan ziyod yirik investitsiya loyihalarini amalga oshirishga kelishildi.

👉 @harbiyblok

“G‘arb Markaziy Osiyoga gumanitar va harbiy yo‘l bilan kirib borishga harakat qilmoqda” — Sergey  Lavrov

“Bugun biz G‘arbning Markaziy Osiyoga, jumladan, gumanitar va harbiy sohalarga zo‘rlik bilan kirib borishga qaratilgan qasddan urinishlariga guvoh bo‘lyapmiz”, — dedi Rossiya diplomatiyasi rahbari.

Shunchaki hazilkash odamlar uchun.

👉 @harbiyblok

O'zbekistonda Jahon savdo tashkiloti masalalari bo'yicha maxsus vakil lavozimi joriy etildi

Maxsus vakilning vazifasi Jahon savdo tashkiloti (JST) ga a'zo bo'lish jarayonini jadallashtirish, mas'ul vazirlik va idoralar faoliyatining natijadorligini ta'minlash bo'yicha ishlarni muvofiqlashtirish hisoblanadi.

Shuningdek, Investitsiyalar, sanoat va savdo vazirligi markaziy apparatida JST bilan ishlash va savdo muzokaralari departamenti tashkil etildi.

1-iyulidan JST qoida va me'yorlariga muvofiq bo'lmagan normativ-huquqiy hujjatlar loyihalarini ishlab chiqish taqiqlanadi.

👉 @harbiyblok

🇹🇯🇺🇿🇹🇲🇦🇫 Yil davomida Tolibon Markaziy Osiyo davlatlaridan deyarli 250 million dollarga elektr energiyasi sotib oldi:
👉 Tojikiston - 96 million dollar
👉 O‘zbekiston – 94 million dollar
👉 Turkmaniston - 47 million dollar


👉 @harbiyblok

Ukraina armiyasi Baxmut yo‘nalishida «keng front» bo‘ylab oldinga siljimoqda – mudofaa vaziri o‘rinbosari

Ukraina mudofaa vaziri Anna Malyar Rossiya tomonining bayonotlariga zid o‘laroq, asosiy harbiy harakatlar Baxmut atrofida kechayotgani va bu yo‘nalishda ukrain bo‘linmalari «keng front» bo‘ylab oldinga yurayotganini ma’lum qildi.

«Biz ayrim yo‘nalishlarda hujum harakatlariga o‘tyapmiz. Xususan, Baxmut yo‘nalishi harbiy harakatlar epimarkazi bo‘lib qolmoqda. Bu yerda biz ancha keng front bo‘ylab ilgarilayapmiz. Yutuqlar bor. Baland tepaliklarni egallayapmiz», deya yozgan Malyar.

👉 @harbiyblok

5 sutkaga qamalgan qashqadaryolik blogerlar faoliyatini tugatganini e’lon qilishdi

29-may kuni 5 sutkaga qamalgan blogerlar Umid Karimov va Maqsud Muzaffarov ozodlikka chiqqach, bugun o’z faoliyatini yakunlaganini e’lon qilishdi. Bunga sabab qilib suddagi nohaqlikni keltirishmoqda.

GazetaUz blogerlar bilan bog‘lanib, vaziyat yuzasidan izoh olibdi.

«Faoliyatimni yakunlashimda bo‘lib o‘tgan voqealarning aloqasi bor. Bir narsaga achindim, sud zaliga kirganimdan keyin sudyadan bodikamerani ko‘rishlarini juda ko‘p iltimos qildim. Lekin u buni inobatga olmadi. Sudyaga xodimni urmaganim, so‘kmaganim, haqorat qilmaganimni aytdim. Sud zalida televizor bor, bodikameradagi videoyozuvlarni qo‘yib berishlarini so‘radim, biroq inobatga olishmadi», — dedi Umid Karimov.

«Advokat so‘raganimda ham javob bo‘lmadi. Tanish yuristga telefon qilib, jarayonda ZOOM orqali ishtirok etishini taʼminlab berishlarini so‘radim. Afsuski, birortasi qanoatlantirilmadi. Bekorga 5 sutka berib, chiqarib yubordi. Faoliyatimni shuning uchun tugatmoqchiman. Bizni qonun himoya qiladi, deb o‘ylagan ekanmiz…», — dedi bloger.

© Xushnudbek Xudoyberdiyev

👉 @harbiyblok

YI Markaziy Osiyo davlatlariga qarshi sanksiyalar qo'llamaydi

Yevropa Ittifoqi (YI) Markaziy Osiyo davlatlariga Rossiyaga nisbatan cheklovlarni chetlab o'tgani uchun sanksiyalar kiritmoqchi emas.

Yevropa Kengashi prezidenti Sharl Mishelning so'zlariga ko'ra, YI hozirda chetlab o'tish xavfini kamaytirish uchun 11-sanksiyalar paketini muhokama qilmoqda va choralar "Rossiya harbiy mashinasini qo'llab-quvvatlovchilarga" mo'ljallangan.

"Biz eksterritoriallik tamoyilini qo'llamaymiz va, eng muhimi, biz butun dunyodagi barcha hamkorlarimiz bilan faqat muloqot orqali ishlamoqchimiz", — degan u.

👉 @harbiyblok

🇨🇳⚔🇺🇸Xitoy: Amerika bilan harbiy mojaro global fojea bo‘ladi.

Xitoy Mudofaa vaziri Li Shang Fu Osiyo xavfsizlik sammitida Qoʻshma Shtatlar bilan boʻlgan harbiy mojaroni “global falokat” deb taʼrifladi va Pekinning Vashington bilan diplomatik muzokaralarni olgʻa siljish strategiyasini davom ettirishini taʼkidladi.

So‘nggi vaqtlarda Xitoy o‘zini ikkinchi darajali global kuch deya ochiqcha baholamoqda. Bunga ma'lum ma'noda Ukrainaga bosqini tufayli Rossiyaning xalqaro obro‘si darz ketgani sabab bo‘lmoqda. O‘z navbatida, Pekinning harbiy xarajatlari miqdori doimiy kengayib borayotgani Vashington xavotirlarini kuchaytirmoqda. Xitoyni o‘rganadigan Kissenjer instituti ekspertlarining aytishiga ko‘ra, Xitoy harbiy-dengiz floti, zamonaviy kemalari va qurol-yarog‘lari bilan AQShga teng keladigan kuchga aylanib bormoqda.

👉@harbiyblok

Bugungi Falastin-Isroil munosabatlarida urush va ixtiloflarga sabab bo‘layotgan asosiy muammolar

Birinchi muammo: Quddusni kim nazorat qilishi

Tarixiy jihatdan musulmonlar uchun ham, yahudiylar uchun ham muhim bo‘lgan Quddus shahri maqomi Isroil va Falastin o‘rtasidagi barcha muzokaralarda o‘tib bo‘lmas to‘siq bo‘lib qolmoqda. Isroil 1980-yilda Quddusni o‘zining yagona va bo‘linmas poytaxti deb e'lon qilgan. Jahon hamjamiyati esa bu qarorni noqonuniy deb hisoblashgan. Ayniqsa, bu masala Donald Trampning prezidentligi davrida yanada keskinlashdi. Muammo shundaki, 1967- yilgacha Quddus to‘laligicha Isroilga tegishli bo‘lmagan.
Masalaning juda ham nozik jihati hisoblanmish diniy taomillarga borib taqalishi doimiy muzokaralar jarayonlarini boshi berk ko‘chaga olib kelmoqda.

Ikkinchi muammo: Falastinlik qochqinlar

Qochqinlarning uchdan bir qismi Iordaniya, Livan, Suriya va G‘azo sektoridagi tan olingan qochqinlar lagerlarida, qolganlari esa ushbu mezbon mamlakatlarning shaharlari va qishloqlarida yashaydi.
BMT rezolyutsiyasiga ko‘ra, Isroil arab qochoqlariga uylariga qaytishga ruxsat berishi yoki ularga tovon to‘lashi kerak. Qochoqlarning soni ayni paytda 5 milliondan ortiq. Arablar Falastin hududiga emas, aynan Isroilga, kindik qoni to‘kilgan vatanlariga qaytish huquqlarini talab qilishmoqda.
Isroil bundan bosh tortyapti va kelajakda ham bunga ko‘nishiga ishonish qiyin.

Uchinchi muammo: Suv resurslaridan foydalanish

Yaqin Sharqda suv resurslari katta siyosiy ahamiyatga ega. Isroil foydalanadigan suvining katta qismini ikki o‘rtada tortilgan «Yashil chiziq» ostidagi ikkita katta yer osti suv qatlamlaridan olgani sababli, bu suvdan foydalanish Isroil-Falastin mojarosida munozarali bo‘lib kelgan. Isroilning ushbu hududlardan ko‘p miqdordagi suvni tortib olishi falastinlik arablarning katta e'tiroziga sabab bo‘lmoqda. Bundan tashqari, Isroilga Iordan daryosi tizimidan foydalanish imkoniyati berilgan, falastinliklar esa bunday huquqqa ega emas. G‘azo sektorida aholining juda zich yashashi (bir kvadrat kilometrga 5800 kishidan ko‘proq) va aholi soni ortib borish tendensiyasining yildan yilga oshishi hisobga olinsa, toza ichimlik suvi bo‘yicha muammoli vaziyatlarning yanada keskinlashuvini kutish mumkin.

To‘rtinchi muammo: Quddusni «yahudiylashtirish» tomon intilish

So‘nggi bir necha yildan beri Isroil hukumati 1967-yildan keyin BMT tomonidan arab davlatini tashkil etish uchun ajratilgan Iordan daryosining g‘arbiy qirg‘og‘ida aholi maskanlarini qura boshladi. Falastinliklar bu maskanlarni noqonuniy deb hisoblashadi – ularning aholisi tez-tez terakt va hujumlar qurboniga aylanishadi.

Xulosa

Isroil-Falastin munosabatlarida muammolar juda ko‘p va har ikki tomon ham ularni birgalikda hal qilishni xohlamaydi. Quddus maqomi to‘g‘risidagi to‘qnashuvlar va diniy nizolar aslida to‘qnashuvlarni yuzaga keltirish uchun bir bahonadek ko‘rinadi go‘yo. Isroil uchun o‘z davlatining hududini arablar yashaydigan hududlar hisobiga kengaytirish masalasi juda muhim. Falastinlik arablar uchun esa tirik qolish masalasi kun tartibidagi asosiy mavzu hisoblanadi. Har tomondan siqib olingan arab mamlakatining istalgan paytda doimiy mojaro zonasiga aylanish xavfi mavjud. Bu yerda resurslar uchun muttasil kelishmovchiliklar yuzaga keladi, chunki suv va oziq-ovqat mahsulotlari yetishmaydi. Bunday vaziyat esa keng miqyosli urush va yangi ixtiloflar istalgan paytda yuzaga kelishiga zamin yaratadi.
©Sharqshunos_tahlilchilar

👉@harbiyblok