🇺🇸🇨🇳🇺🇿 АҚШнинг Хитой товарларига ўрнатган тарифлари мамлакатимизга қандай таъсир қилади?
Хитой томонига ўрнатилган тарифлар мамлакатимиз иқтисодиётига икки томонлама таъсир қилади.
Биринчидан АҚШдан талабнинг пасайиш Хитой товарлари нархини пасайтиради бу эса ўз навбатида мамлакатимизга Хитойдан импорт қилинаётган товарларни пастроқ нархларда импорт қилиш имкониятини яратади. Иккинчидан, Хитойда ўсишнинг секинлашиши натижасида товарларимизга талаб пасайиши мумкин.
Импортга таъсири. АҚШ Хитойдан импорт қиладиган 500 та товарлар импорти АҚШнинг Хитойдан импортида 2021-2023 йилларда 86-89 фоиз улушни ташкил этган (2024 йилда товарлар кесимида концентрация кучайган ва 100 та товарнинг улуши 80 фоизга етган). Яъни бу товарлар АҚШ томонидан қўйилган божлардан кўпроқ зарар кўради ва нархи нисбатан юқорироқ пасайишга учрайди.
Бу 500 та товар (товар гуруҳи) импорти эса Хитойдан импортимизнинг 2021 йилда 49,7 фоиз, 2022 йилда 48,6 фоиз, 2023 йилда эса 54,6 фоиз улушини ташкил этган. Яъни бу товарлар нархининг минтақада пасайиши (айтайлик божлар даражасида) ўз навбатида мамлакатимизга Хитойдан импорт қилинаётган товарларнинг қарийб ярмида нархларнинг сезиларли пасайишига олиб келиши мумкин (бошқа товарлар экспортининг АҚШга номинал қиймати паст бўлганлиги учун божларнинг бу товарлар нархига таъсири паст бўлади деб ўйладим). Агар Хитой валюта курсини мақсадли қадрсизлантирса бу нарх эффектини янада кучайтириши мумкин.
Экспортга таъсири. Хитой энг йирик савдо ҳамкоримиз ҳисобланади. Хусусан, 2024 йилда Хитой билан ташқи савдо айланмаси 12,5 млрд долларни ташкил этиб, умумий ташқи савдо айланмасининг 18,9 фоизини ташкил этган. Аммо сўнгги йилларда Хитойда иқтисодий ўсишнинг секинлашиши натижасида, бу давлатга экспортимиз қисқармоқда. Жумладан, 2024 йилда экспорт ҳажми 2 млрд долларни ташкил этиб, 2023 йилга нисбатан 17,4 фоизга қисқарган. 2023 йилда эса экспортнинг қисқариши 5,6 фоизни ташкил этган эди. Сўнгги 2 йилда Хитойдаги нисбатан талабнинг пасайиши натижасида экспортнинг қисқариши давом этаётган бир вақтда савдо урушининг бошланиши Хитойга экспортнинг қисқаришини янада тезлаштириши мумкин.
Батафсил Gorizontда...
Хитой томонига ўрнатилган тарифлар мамлакатимиз иқтисодиётига икки томонлама таъсир қилади.
Биринчидан АҚШдан талабнинг пасайиш Хитой товарлари нархини пасайтиради бу эса ўз навбатида мамлакатимизга Хитойдан импорт қилинаётган товарларни пастроқ нархларда импорт қилиш имкониятини яратади. Иккинчидан, Хитойда ўсишнинг секинлашиши натижасида товарларимизга талаб пасайиши мумкин.
Импортга таъсири. АҚШ Хитойдан импорт қиладиган 500 та товарлар импорти АҚШнинг Хитойдан импортида 2021-2023 йилларда 86-89 фоиз улушни ташкил этган (2024 йилда товарлар кесимида концентрация кучайган ва 100 та товарнинг улуши 80 фоизга етган). Яъни бу товарлар АҚШ томонидан қўйилган божлардан кўпроқ зарар кўради ва нархи нисбатан юқорироқ пасайишга учрайди.
Бу 500 та товар (товар гуруҳи) импорти эса Хитойдан импортимизнинг 2021 йилда 49,7 фоиз, 2022 йилда 48,6 фоиз, 2023 йилда эса 54,6 фоиз улушини ташкил этган. Яъни бу товарлар нархининг минтақада пасайиши (айтайлик божлар даражасида) ўз навбатида мамлакатимизга Хитойдан импорт қилинаётган товарларнинг қарийб ярмида нархларнинг сезиларли пасайишига олиб келиши мумкин (бошқа товарлар экспортининг АҚШга номинал қиймати паст бўлганлиги учун божларнинг бу товарлар нархига таъсири паст бўлади деб ўйладим). Агар Хитой валюта курсини мақсадли қадрсизлантирса бу нарх эффектини янада кучайтириши мумкин.
Экспортга таъсири. Хитой энг йирик савдо ҳамкоримиз ҳисобланади. Хусусан, 2024 йилда Хитой билан ташқи савдо айланмаси 12,5 млрд долларни ташкил этиб, умумий ташқи савдо айланмасининг 18,9 фоизини ташкил этган. Аммо сўнгги йилларда Хитойда иқтисодий ўсишнинг секинлашиши натижасида, бу давлатга экспортимиз қисқармоқда. Жумладан, 2024 йилда экспорт ҳажми 2 млрд долларни ташкил этиб, 2023 йилга нисбатан 17,4 фоизга қисқарган. 2023 йилда эса экспортнинг қисқариши 5,6 фоизни ташкил этган эди. Сўнгги 2 йилда Хитойдаги нисбатан талабнинг пасайиши натижасида экспортнинг қисқариши давом этаётган бир вақтда савдо урушининг бошланиши Хитойга экспортнинг қисқаришини янада тезлаштириши мумкин.
Батафсил Gorizontда...