Nega O’zbekistonda kredit foizlari baland ?
1.Inflyatsiya darajasi.Hozirda rasmiy inflyatsiya 10 % norasmiy inflyatsiya 13-14% ni tashkil qiladi.Banklar inflyatsiyani hisobga olgan holda kredit foizlarini belgilaydi. "Masalan, bank sizga 10 million so‘mlik kreditni 10 yoki 9 foizdan bera olmaydi", chunki rasmiy inflatsiyani o’zi 10% bo’lib turibdi.
2.Asosiy foiz stavkasi. Bu Markaziy bank tomonidan belgilanadi va shu asosda tijorat banklari kredit foizlarini belgilaydi.Hozirda asosiy foiz stavkasi 13,5% ni tashkil etadi. Tijorat banklari davlat imtiyozlari asosida berilgan pulni kamroq foizga berishi mumkin chunki bu pul banklarga arzon resurs sifatida berilmoqda shuning uchun ham foizi past bo’ladi misol uchun ipoteka yoki ta’lim krediti.
3.Risk.Hozirda O’zbekiston tijorat banklarida muammoli kredtitlar fan tilida (NPL)hajmi 2024-yil 1-avgust holatiga ko’ra 20.82 trillion so’mni tashkil etmoqda.Bu jami kredit portfelining 4.2 foiziga teng.Bu baklar uchun albatta zarar hisoblanadi.Tijorat banklari shu zararni qoplash uchun ham baland foizda kredit beradi.Agar kredit portfelida shu NPL bo’lmasa kredit foizlari ma’lum miqdorda pasayishi mumkin.
4.Resurs.Resurslarni qimmatligi davlat imtiyozlari asosida berilayotgan resurslar foizi arzoni bo’lishi mumkin. Davlat imtiyozlaridan tashqari olinadigan resurslar qimmat. Hozir hech kim bankka omonat qo’ysa 10 yoki 12 foizdan qo’ymaydi undan balandiga qo’yadi chunki inflyatsiya darajasi baland. Shuni hisobga olib omonatga yuqori foizda qo’yiladi.
Inflyatsiya: Mahsulotlar va xizmatlar narxining doimiy o‘sishi.
NPL (muammoli kreditlar): To‘lov muddati o‘tgan va qoplanmagan kreditlar.
Mavzuga tushunarli va sodda bo’lsin deb qisqacha yondashdim. Aslida bu juda katta tahlillar va raqamlarga asoslangan mavzu.
@econosfera - iqtisodiyot biz bilan qiziq.
1.Inflyatsiya darajasi.Hozirda rasmiy inflyatsiya 10 % norasmiy inflyatsiya 13-14% ni tashkil qiladi.Banklar inflyatsiyani hisobga olgan holda kredit foizlarini belgilaydi. "Masalan, bank sizga 10 million so‘mlik kreditni 10 yoki 9 foizdan bera olmaydi", chunki rasmiy inflatsiyani o’zi 10% bo’lib turibdi.
2.Asosiy foiz stavkasi. Bu Markaziy bank tomonidan belgilanadi va shu asosda tijorat banklari kredit foizlarini belgilaydi.Hozirda asosiy foiz stavkasi 13,5% ni tashkil etadi. Tijorat banklari davlat imtiyozlari asosida berilgan pulni kamroq foizga berishi mumkin chunki bu pul banklarga arzon resurs sifatida berilmoqda shuning uchun ham foizi past bo’ladi misol uchun ipoteka yoki ta’lim krediti.
3.Risk.Hozirda O’zbekiston tijorat banklarida muammoli kredtitlar fan tilida (NPL)hajmi 2024-yil 1-avgust holatiga ko’ra 20.82 trillion so’mni tashkil etmoqda.Bu jami kredit portfelining 4.2 foiziga teng.Bu baklar uchun albatta zarar hisoblanadi.Tijorat banklari shu zararni qoplash uchun ham baland foizda kredit beradi.Agar kredit portfelida shu NPL bo’lmasa kredit foizlari ma’lum miqdorda pasayishi mumkin.
4.Resurs.Resurslarni qimmatligi davlat imtiyozlari asosida berilayotgan resurslar foizi arzoni bo’lishi mumkin. Davlat imtiyozlaridan tashqari olinadigan resurslar qimmat. Hozir hech kim bankka omonat qo’ysa 10 yoki 12 foizdan qo’ymaydi undan balandiga qo’yadi chunki inflyatsiya darajasi baland. Shuni hisobga olib omonatga yuqori foizda qo’yiladi.
Inflyatsiya: Mahsulotlar va xizmatlar narxining doimiy o‘sishi.
NPL (muammoli kreditlar): To‘lov muddati o‘tgan va qoplanmagan kreditlar.
Mavzuga tushunarli va sodda bo’lsin deb qisqacha yondashdim. Aslida bu juda katta tahlillar va raqamlarga asoslangan mavzu.
@econosfera - iqtisodiyot biz bilan qiziq.