#tafakkur
Hozirda yurtimizda eng muhim voqealardan biri bo'lgan Oliy ta'lim muassasalariga imtihon topshirish jarayonlari bo'lib o'tmoqda.
Albatta bu paytda har kim qo'lidan kelganicha o'qib, yil davomida o'rgangan narsalarini takrorlab turishi bor gap. Afsuski balandroq ball olish uchun kimlardir g'irromlik qilishdan ham tortinmasligi mumkin.
Yana og'riqli jihati bu illat kecha yoki bugun paydo bo'lib qolmagan, balki necha avlod imtihondan nohaq yiqilib kelgan. Savollarga javoblarni sotish, "bunker"da o'tirib ishlash, "shpargalka" olib kirish holatlari esa deyarli har yili yangiliklarda elon qilinar edi. Shukur bu yil hali bironta noxush habar eshitilmadi.
Imtihonda g'irromlik qilish shu darajaga yetdiki o'tgan hafta bo'lib o'tgan Xalqaro Biologiya Olimpiadasida (IBO) ham cheating bilan qo'lga tushibdi milliy terma jamoamiz a'zosi.
Aytilishicha ingliz tilidagi savollar tarjima qilinish vaqtida ortiqcha belgilar bilan chiqarilgan va halollik tamoyili buzgan. Bu yerda ayb o'quvchida emas, balki unga berilgan tarjimaga aralshgan o'qituvchida. Keyinini o'ylamasdan shoshilich va notog'ri qaror qabul qilgan. 2010-yil ham huddi shunday holat sodir bo'lgan, tilga tushunmaslik bahonasi bilan faqat o'sha safargi saralashdan chetlashtirilish bilan tugagan.
Ammo bu safar katta ehtimol bilan IBO ga azo davlatlar safidan ham chiqarilganmiz. Bu degani endi ko'plab Xalqaro ilmiy olimpiadalarda bizga shubha bilan qarashadi, ilmiy obro'yimizga katta zarba bo'ladi.
O'zi biz qachondan harom yo'l bilan g'alaba qozonishni istab qoldik? Biz musulmon emasmizmi? Dini boshqa bo'lsa ham vijdoni oldida javob bermaydimi? Qonun-chi? Tashkilotdan chetlashtirilgandan ko'ra bir yillik tanlovda yutqazish kamroq zarar keltirmas edimi? O'zimiz loyiq bo'lmagan medalni olib nimani isbotlamoqchi edik?
Xorijga chiqqan odamlar biladi, o'zi shundog'am xalqaro imidjimiz pastroq, hech bir sohada old pog'onalarda emasmiz.
Bu kasallikka ikki taraflama qarshi turishni boshlash kerak. Har bir oila ustuni halollikka qurilishi kerak. Maktab bog'chalardan boshlab g'irromlik qilish holatlariga qattiqroq jazo berish kerak. DTM jarayonlarida qo'lga tushganlarga ham mamuriy jazo berish kerak, jinoyat tarixi shakllantirib ommaviy e'lon qilish kerak. Boshda qiyin bo'ladi ammo hamma narsa qurbonlik talab qiladi.
Akademik halollik va ochiqlik tamoyiliga barcha rivojlangan davlatlarda qattiq amal qilishadi. Biz ham universitetning birinchi kunidan academic integrity and honesty uchun qasamyod qilamiz. Bu har qanday iqtibos, qo'shimcha ma'lumot qayerdan olingani va sanasini keltirish, vazifani bajarish davomida taqiqlangan resurslardan foydalanmaslik majburiyatlari degani.
Bilim olish atmosferasini o'zgarishi ham do'stlari oldida o'zini tiyib cheating qilmaslikka undaydi.
Zero, hech bir olim rivojlanish cho'qqisiga ko'chirmachilik yo'li bilan chiqqan emas.
Hozirda yurtimizda eng muhim voqealardan biri bo'lgan Oliy ta'lim muassasalariga imtihon topshirish jarayonlari bo'lib o'tmoqda.
Albatta bu paytda har kim qo'lidan kelganicha o'qib, yil davomida o'rgangan narsalarini takrorlab turishi bor gap. Afsuski balandroq ball olish uchun kimlardir g'irromlik qilishdan ham tortinmasligi mumkin.
Yana og'riqli jihati bu illat kecha yoki bugun paydo bo'lib qolmagan, balki necha avlod imtihondan nohaq yiqilib kelgan. Savollarga javoblarni sotish, "bunker"da o'tirib ishlash, "shpargalka" olib kirish holatlari esa deyarli har yili yangiliklarda elon qilinar edi. Shukur bu yil hali bironta noxush habar eshitilmadi.
Imtihonda g'irromlik qilish shu darajaga yetdiki o'tgan hafta bo'lib o'tgan Xalqaro Biologiya Olimpiadasida (IBO) ham cheating bilan qo'lga tushibdi milliy terma jamoamiz a'zosi.
Aytilishicha ingliz tilidagi savollar tarjima qilinish vaqtida ortiqcha belgilar bilan chiqarilgan va halollik tamoyili buzgan. Bu yerda ayb o'quvchida emas, balki unga berilgan tarjimaga aralshgan o'qituvchida. Keyinini o'ylamasdan shoshilich va notog'ri qaror qabul qilgan. 2010-yil ham huddi shunday holat sodir bo'lgan, tilga tushunmaslik bahonasi bilan faqat o'sha safargi saralashdan chetlashtirilish bilan tugagan.
Ammo bu safar katta ehtimol bilan IBO ga azo davlatlar safidan ham chiqarilganmiz. Bu degani endi ko'plab Xalqaro ilmiy olimpiadalarda bizga shubha bilan qarashadi, ilmiy obro'yimizga katta zarba bo'ladi.
O'zi biz qachondan harom yo'l bilan g'alaba qozonishni istab qoldik? Biz musulmon emasmizmi? Dini boshqa bo'lsa ham vijdoni oldida javob bermaydimi? Qonun-chi? Tashkilotdan chetlashtirilgandan ko'ra bir yillik tanlovda yutqazish kamroq zarar keltirmas edimi? O'zimiz loyiq bo'lmagan medalni olib nimani isbotlamoqchi edik?
Xorijga chiqqan odamlar biladi, o'zi shundog'am xalqaro imidjimiz pastroq, hech bir sohada old pog'onalarda emasmiz.
Bu kasallikka ikki taraflama qarshi turishni boshlash kerak. Har bir oila ustuni halollikka qurilishi kerak. Maktab bog'chalardan boshlab g'irromlik qilish holatlariga qattiqroq jazo berish kerak. DTM jarayonlarida qo'lga tushganlarga ham mamuriy jazo berish kerak, jinoyat tarixi shakllantirib ommaviy e'lon qilish kerak. Boshda qiyin bo'ladi ammo hamma narsa qurbonlik talab qiladi.
Akademik halollik va ochiqlik tamoyiliga barcha rivojlangan davlatlarda qattiq amal qilishadi. Biz ham universitetning birinchi kunidan academic integrity and honesty uchun qasamyod qilamiz. Bu har qanday iqtibos, qo'shimcha ma'lumot qayerdan olingani va sanasini keltirish, vazifani bajarish davomida taqiqlangan resurslardan foydalanmaslik majburiyatlari degani.
Bilim olish atmosferasini o'zgarishi ham do'stlari oldida o'zini tiyib cheating qilmaslikka undaydi.
Zero, hech bir olim rivojlanish cho'qqisiga ko'chirmachilik yo'li bilan chiqqan emas.
@Duschanovs