#Konfiguratsiya
▪️Elektron konfiguratsiya — atomning elektronlari qanday qilib energiya sathlari va orbitalarda joylashganini ko‘rsatadigan yozuv usuli. U atomning energiya holatini va kimyoviy xususiyatlarini tushunishda muhim ahamiyatga ega.
✔️Elektron konfiguratsiya quyidagi tamoyillarga asoslanadi:
1. Aufbau prinsipi: Elektronlar eng past energiyali orbitalardan boshlanib, yuqori energiyalilarga joylashadi.
2. Pauli taqiq prinsipi: Har bir orbitalda faqat ikkita elektron bo‘lishi mumkin va ular qarama-qarshi spinli bo‘lishi kerak.
3. Hund qoidasi: Bir xil energiyali orbitalarda elektronlar maksimal sonli juftlanmagan holda joylashadi.
✔️Asosiy orbital turlari:
📌s-orbital: Har bir energiya pog‘onasida bitta bo‘ladi (2 elektron sig‘adi).
📌p-orbital: Uchta yo‘nalishda joylashgan bo‘ladi (6 elektron sig‘adi).
📌d-orbital: Besh yo‘nalishda joylashgan (10 elektron sig‘adi).
📌f-orbital: Yetti yo‘nalishda joylashgan (14 elektron sig‘adi).
✔️Elektron konfiguratsiya yozilishi:
Orbitalning nomi va unga joylashgan elektronlar soni ko‘rsatiladi. Masalan:
1s²: 1-energiyasi darajasidagi s-orbitalda 2 ta elektron bor.
2p⁶: 2-energiyasi darajasidagi p-orbitalda 6 ta elektron bor.
Misollar:
1. Vodorod (H): 1s¹
2. Geliy (He): 1s²
3. Litiy (Li): 1s² 2s¹
4. Kislorod (O): 1s² 2s² 2p⁴
5. Natriy (Na): 1s² 2s² 2p⁶ 3s¹
✔️Qisqartirilgan konfiguratsiya:
Elektron konfiguratsiya soddalashtirilishi uchun o‘zidan oldingi eng yaqin inert gaz ishlatiladi.
Masalan:
Kaliy (K): [Ar] 4s¹
Xrom (Cr): [Ar] 3d⁵ 4s¹
Mis (Cu): [Ar] 3d¹⁰ 4s¹
𝐀𝐥𝐟𝐚 𝐊𝐢𝐦𝐲𝐨
▪️Elektron konfiguratsiya — atomning elektronlari qanday qilib energiya sathlari va orbitalarda joylashganini ko‘rsatadigan yozuv usuli. U atomning energiya holatini va kimyoviy xususiyatlarini tushunishda muhim ahamiyatga ega.
✔️Elektron konfiguratsiya quyidagi tamoyillarga asoslanadi:
1. Aufbau prinsipi: Elektronlar eng past energiyali orbitalardan boshlanib, yuqori energiyalilarga joylashadi.
2. Pauli taqiq prinsipi: Har bir orbitalda faqat ikkita elektron bo‘lishi mumkin va ular qarama-qarshi spinli bo‘lishi kerak.
3. Hund qoidasi: Bir xil energiyali orbitalarda elektronlar maksimal sonli juftlanmagan holda joylashadi.
✔️Asosiy orbital turlari:
📌s-orbital: Har bir energiya pog‘onasida bitta bo‘ladi (2 elektron sig‘adi).
📌p-orbital: Uchta yo‘nalishda joylashgan bo‘ladi (6 elektron sig‘adi).
📌d-orbital: Besh yo‘nalishda joylashgan (10 elektron sig‘adi).
📌f-orbital: Yetti yo‘nalishda joylashgan (14 elektron sig‘adi).
✔️Elektron konfiguratsiya yozilishi:
Orbitalning nomi va unga joylashgan elektronlar soni ko‘rsatiladi. Masalan:
1s²: 1-energiyasi darajasidagi s-orbitalda 2 ta elektron bor.
2p⁶: 2-energiyasi darajasidagi p-orbitalda 6 ta elektron bor.
Misollar:
1. Vodorod (H): 1s¹
2. Geliy (He): 1s²
3. Litiy (Li): 1s² 2s¹
4. Kislorod (O): 1s² 2s² 2p⁴
5. Natriy (Na): 1s² 2s² 2p⁶ 3s¹
✔️Qisqartirilgan konfiguratsiya:
Elektron konfiguratsiya soddalashtirilishi uchun o‘zidan oldingi eng yaqin inert gaz ishlatiladi.
Masalan:
Kaliy (K): [Ar] 4s¹
Xrom (Cr): [Ar] 3d⁵ 4s¹
Mis (Cu): [Ar] 3d¹⁰ 4s¹
𝐀𝐥𝐟𝐚 𝐊𝐢𝐦𝐲𝐨