#O‘zbekcha_o‘rganamiz
1. Biz "qishloq" deymiz, turklar "ko‘y" deydi.
"Ko‘y" so‘zi bizda ham saqlangan, lekin biz uni faqat bir holatda — "mahalla-ko‘y" deganda ishlatamiz.
2. O‘zbekchadagi "chang"ni turklar "to‘z" deydi.
"To‘z" so‘zi o‘zbek adabiy tilida ham bor, faqat "chang"ga birikib "chang-to‘zon" shaklida keladi.
3. "Bek" so‘zi ham qiziqtirib qoldi.
Turkcha "beklamoq" so‘zining o‘zagi "bek"dir. "Beklamoq" (beklemek) o‘zbekchada "kutmoq" deganidir. O‘zbekchada bu o‘zak so‘z "bekat"da ishlatiladi. Zotan, bizdagi "bekat" so‘zi ham "kutish"ga aloqali yer otidir.
Turkchada "bek" o‘zagi "...chi" qo‘shimchasi bilan birgalikda yana boshqa ma’nodagi so‘zni yasashda ham qatnashadi. Qorovul, qarab turuvchilar turkchada "bekchi" deyiladi.
O‘ylab qoldim: bizdagi "bek" so‘zi ham turklarning "bek"i bilan asli bitta so‘z emasmikan? Chunki amal, vazifa o‘laroq "beklik", "bek" ham o‘ziga tegishli hududga — "mahalla, ko‘cha, qishloqqa qarab turuvchi, qo‘rib turuvchi, boquvchi" ma’nolarini berayotganga o‘xshaydi.
Nurulloh Muhammad Raufxon
@Zominiy_uz
1. Biz "qishloq" deymiz, turklar "ko‘y" deydi.
"Ko‘y" so‘zi bizda ham saqlangan, lekin biz uni faqat bir holatda — "mahalla-ko‘y" deganda ishlatamiz.
2. O‘zbekchadagi "chang"ni turklar "to‘z" deydi.
"To‘z" so‘zi o‘zbek adabiy tilida ham bor, faqat "chang"ga birikib "chang-to‘zon" shaklida keladi.
3. "Bek" so‘zi ham qiziqtirib qoldi.
Turkcha "beklamoq" so‘zining o‘zagi "bek"dir. "Beklamoq" (beklemek) o‘zbekchada "kutmoq" deganidir. O‘zbekchada bu o‘zak so‘z "bekat"da ishlatiladi. Zotan, bizdagi "bekat" so‘zi ham "kutish"ga aloqali yer otidir.
Turkchada "bek" o‘zagi "...chi" qo‘shimchasi bilan birgalikda yana boshqa ma’nodagi so‘zni yasashda ham qatnashadi. Qorovul, qarab turuvchilar turkchada "bekchi" deyiladi.
O‘ylab qoldim: bizdagi "bek" so‘zi ham turklarning "bek"i bilan asli bitta so‘z emasmikan? Chunki amal, vazifa o‘laroq "beklik", "bek" ham o‘ziga tegishli hududga — "mahalla, ko‘cha, qishloqqa qarab turuvchi, qo‘rib turuvchi, boquvchi" ma’nolarini berayotganga o‘xshaydi.
Nurulloh Muhammad Raufxon
@Zominiy_uz