TikiPedia


Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek
Category: Edutainment


Tiki-Taka jamoasi a'zolari tomonidan faktlar berib boriluvchi kanal
Kanaldan ma'lumot olinganda manba ko'rsatilsin !
Murojaat uchun: @WikiTaka_bot

Related channels  |  Similar channels

Channel's geo and language
Uzbekistan, Uzbek
Category
Edutainment
Statistics
Posts filter


#таъзия

Алишер ака билан адашмасам 2020-2021-йилларда танишган эдик. Ҳали ННТ ташкил бўлмаган пайтлари, Фарғона заковат клубига Андижондан бориб қатнашар эдик. Фақат бошқа-бошқа жамоаларда ўйнаганмиз.

Энг узоқ суҳбатлашганимиз ҳам Фарғонада бўлган эди, 1 соатлар чамаси гаплашиб ўтириб аканинг дунёқараши ва фикрини етказиб бериш санъатига қойил қолгандим. Бир мавзудаги шаҳсий фикрларимни хам бутунлай ўзгариб кетишига сабабчилардан эди Алишер ака.

Фақатгина бир мартта бир жамоада ўйнаш насиб қилган экан, шунисига ҳам шукур.

Аллоҳ оҳиратини обод қилсин, фоний дунёда қилган солиҳ амалларини боқий дунёда ҳамрох айласин.

Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиъун.


1922-yilda Nils Bor atomlarning tuzilishi bo'yicha tadqiqotlari va kvant mexanikasidagi dastlabki ishlari uchun Nobel mukofotiga sazovor bo'ladi. Bor daniyalik edi va uning vatandoshlari uning yutuqlaridan benihoya faxrlanishdiki, ular olimni sovg'alar bilan tom ma'noda koʻmib tashladi. Ammo ularning eng originali Carlsberg pivo zavodi tomonidan taqdim etilgan. Pivo ishlab chiqaruvchilar Borga o'z fabrikasidan unchalik uzoq bo'lmagan kichik uchastkadan uy berishgan. Bu uyning o'ziga xos jihati pivo zavodiga ulangan quvur edi - u orqali uyga pivo 24/7, bepul, cheksiz va olimning umrining oxirigacha yetkazib berilgan. Bor kamtarlik tufayli, vatandoshlarining ko'plab sovg'alarini rad etgan. Ammo u bepul pivodan voz kecha olmagan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Dunyoni o'zgartirgan bir nechta mashhur shaxslar: Gitler, Stalin, Trotskiy, Frants Iosif va Zigmund Freyd 1913-yilda Vena shahrida yashashgan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Qadimgi Misrda homiladorlik testi mavjud edi. Buning uchun ayollarning peshobi bug'doy va arpalarga quyilgan. Agar ular unib chiqsa, bu ayol homilador bo'lgan.

1963 yilda olib borilgan ilmiy tajribadan shu ma'lum bo'ldimi, bu usul 70% aniqlikda ishlaydi. Gap shundaki, estrogen darajasining oshishi donning unib chiqishini ta'minlaydi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Mevalarga bag'ishlab o'rnatilgan monumentlar.

Katta Ananas Avstraliyaning Kvinslend shtatidagi Nambur shahrida joylashgan bu 16 metr balandlikdagi ananas shaklidagi tuzilma mintaqaning qishloq xo‘jaligi va turizm ramzi hisoblanadi.

Katta Olma Yangi Zelandiyaning Vayroa shahrida joylashgan bu ulkan olma shaklidagi haykal mintaqaning meva yetishtirish an'analarini aks ettiradi.

Katta Banan Avstraliyaning Nyu-Saut Uels shtatidagi Kofs-Harbor shahrida joylashgan bu yirik banan shaklidagi tuzilma shaharning banan plantatsiyalari bilan mashhurligini ifodalaydi.

Katta Apelsin Kanadaning Kvebek provinsiyasidagi Monreal shahrida joylashgan bu ulkan apelsin shaklidagi tuzilma mashhur ichimliklar do‘koni sifatida xizmat qiladi.

Katta Qulupnay Avstraliyaning Viktoriya shtatidagi Koonoomoo shahrida joylashgan bu yirik qulupnay shaklidagi tuzilma mintaqaning qulupnay yetishtirish bilan mashhurligini ko‘rsatadi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Qadimgi yunon sportchisi Arrixion bir necha bor pankration - boks va kurash aralashmasi bo'yicha Olimpiya chempioni bo'lgan. U so'nggi g'alabasini qoʻlga kiritganida allaqachon vafot etgan edi. Final jangida raqibi uni bo'g'ib qo'ygan. Arrixion esa raqibining oyoq barmog'ini burishga muvaffaq bo'lgan. Dahshatli og'riq tufayli raqib taslim bo'lgan. Lekin Arrixion o'sha paytda qattiq bo'g'ilishdan vafot etib ulgurgan va keyin uning jasadini g'olib deb e'lon qilishgan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Kofe kamari – bu dunyodagi eng yirik kofe yetishtiruvchi hududlarni o‘z ichiga olgan mintaqadir. Ushbu mintaqa ekvator bo‘ylab cho‘zilgan bo‘lib, asosan Shimoliy va Janubiy kengliklarning 23-24 darajalari orasida joylashgan. Kofe yetishtirish uchun mos bo‘lgan ushbu hudud nam iqlim, unumdor tuproq va mo‘tadil harorat kabi sharoitlarga ega.

Braziliya, Kolumbiya, Kosta-Rika, Gvatemala kabi mamlakatlar yirik kofe yetishtiruvchilardir. Ushbu hududlarda Arabika va Robusta navlari yetishtiriladi.

Efiopiya, Keniya, Tanzaniya kabi mamlakatlar kofe madaniyatining beshiklari sanaladi. Bu yerda yetishtirilgan kofelar o‘zining mevali va gul hidi bilan mashhur.

Vetnam, Indoneziya, Hindiston kabi mamlakatlar bu mintaqaga kiradi.
Vetnam dunyodagi eng yirik Robusta ishlab chiqaruvchilardan biridir.

Bu hududlarda yetishtirilgan kofe dunyo bozoridagi mahsulotning katta qismini ta’minlaydi va ko‘p turdagi lazzat profillarini taqdim etadi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


O‘rdak testi – bu norasmiy mantiqiy tamoyil bo‘lib, biror narsa yoki hodisaning asl mohiyatini uning tashqi ko‘rinishi, xatti-harakatlari va boshqa belgilariga qarab aniqlashga asoslanadi.

Agar nimadir o‘rdakka o‘xshasa, o‘rdakday suzsa va o‘rdakday qichqirsa, demak, bu o‘rdakdir.

Misol: Kimdir o‘zini yomon tutadi, boshqalarga zarar yetkazadi va noto‘g‘ri so‘zlar ishlatsa, odatda "yomon odam" deb baholanadi. Chunki u yaxshi insonlarga xos bo‘lmagan xatti-harakatlar qiladi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


"Zamonaviy kosmetikaning otasi" deb atalgan Maksimilian Faktorovich Rossiya imperiyasida tug'ilgan. Odessa va Nikolayevda yashagan. U Ryazan shahrida turli xil kosmetika mahsulotlarini sotadigan birinchi do'konini ochgan va asta-sekin qirol oilasiga yetkazib beruvchi maqomiga erishgan. 1904-yilda AQShga koʻchib ketgan va u yerda dunyoga mashhur kosmetika kompaniyasi - Max Factorga asos solgan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Katta Kanion AQShning Arizona shtatida joylashgan bo‘lib, dunyodagi eng mashhur tabiiy yodgorliklardan biridir. Bu kanion Kolorado daryosi tomonidan millionlab yillar davomida o‘yilgan bo‘lib, chuqurligi taxminan 1,800 metrni, uzunligi esa 446 kilometrni tashkil etadi. Uning kengligi joyiga qarab 6 dan 29 kilometrgacha o‘zgaradi.

Katta Kanion haqida turli xalqlar va mahalliy amerikalik qabilalar orasida bir qancha qiziqarli afsonalar mavjud. Bu afsonalar kanionning shakllanishi va uning muqaddas ahamiyatini tushuntirish uchun o‘ylab topilgan.

Navajo qabilasi Katta Kanionni yovuz ilon ruhining izi deb hisoblaydi. Afsonaga ko‘ra, ulkan ilon daryoning o‘zanini qazib, Katta Kanionni hosil qilgan. Keyinchalik qabila qahramoni bu ilonni mag‘lub qilgan. Ba’zi qabilalar Kolorado daryosini jonli ruh deb tasavvur qilishgan. Ularning ishonishicha, daryo qudratli kuch bilan Katta Kanionni yaratgan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Muzliklardan iborat Grenlandiyaga nega "yashil" nomi berilgani o'ziga yarasha sabablari bor.
Bunday nomlanishiga asosiy sabab ushbu hududga sayyohlarni jalb qilish bo'lgan. Mahalliy aholi boshqalarni bu yerga tashrifini oshirish maqsadida "yashil" nomini berishgan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Marshmello testi — bu psixologik eksperiment bo‘lib, u bolalarda iroda kuchi va kechiktirilgan qoniqishning ahamiyatini tadqiq qiladi. Ushbu test 1960-yillarda psixolog Uolter Mishel tomonidan o‘tkazilgan.

Eksperimentda 4–6 yoshdagi bolalar ishtirok etadi. Ularga bir dona marshmello (yoki boshqa shirinlik) beriladi va tanlov taklif qilinadi: hozir marshmelloni yeyish yoki kutib ko'prog'ini olish. Tadqiqotchi bolaga qaror qilish uchun vaqt beradi va xonani tark etadi. Bolaning tanlovi uning iroda kuchi darajasini ko‘rsatadi.

Marshmello testi inson irodasi va uzoq muddatli maqsadlarga erishishdagi qat’iyatning ahamiyatini tushunishga yordam beradi. Shuningdek, bu testdan turli ta'lim tizimlari va tarbiyaviy yondashuvlarni ishlab chiqishda foydalaniladi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Zahhoq yoki Zahhoqi Moron afsonaviy obraz bo‘lib, u Eron milliy dostonlarida, xususan, Firdavsiyning "Shohnoma" asarida tasvirlangan. Zahhoq zulmkor va shafqatsiz shoh sifatida mashhur. Uning hikoyasi insoniyat tarixida yovuzlik va adolatning kurashini ramziy tasvirlaydi.

Zahhoq dastlab oddiy shaxs bo‘lib, Ahriman (yovuz ruh) orqali yovuzlik yo‘liga kiradi. Ahriman uni firib bilan otasini o‘ldirishga undaydi va natijada Zahhoq shohlikka erishadi. Keyinchalik, Ahriman Zahhoqning yovuzligiga yovuzlik qo‘shib, uning yelkasida ikkita ilon paydo qiladi.

Ahriman Zahhoqni aldab, uning yelkasidan ikki ilon chiqishiga sabab bo‘ladi. Bu ilonlar faqat inson miyasi bilan oziqlanishi kerak edi. Shuning uchun Zahhoq zulmkor bo‘lib, har kuni ikki kishining boshini olib, ilonlarini boqishga majbur bo‘ladi. Bu voqea uning shafqatsizligi va xalq orasida qo‘rquv uyg‘otganiga sabab bo‘lgan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Eksgumatsiya – bu dafn etilgan jasad yoki inson qoldiqlarini maxsus ruxsat bilan qazib olish jarayonidir. Ushbu murakkab va mas'uliyatli jarayon huquqiy, tibbiy va axloqiy jihatlarni o‘z ichiga oladi va aniq maqsadlar uchun amalga oshiriladi.

Eksgumatsiya faqat maxsus vakolatli organlar (sud, prokuratura, tergov idoralari) tomonidan tasdiqlangan ruxsatnoma asosida amalga oshiriladi. Bu jarayon qonun hujjatlarida belgilangan tartib-qoidalarga muvofiq bajarilishi lozim. Ruxsatsiz eksgumatsiya noqonuniy hisoblanadi va jinoiy javobgarlikka sabab bo‘lishi mumkin.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Yaponiyada hojatxona gidlari kasbi mavjud bo'lib, ularning vazifasi insonlarni yaqin atrofdagi hojatxonaga kuzatib borishdan iborat.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Karkidonlar tanasining atigi 5 foizini yog' tashkil etadi. Uning tanasidagi yog'lar, asosan, tuyoqlari ostida joylashgan bo'lib, harakatlanganda ovoz choqarmaslik vazifasini bajaradi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Eng qadimgi yozma manbalarda London "Londinium" deb atalgan. Bu nom Rim imperiyasining Britanniya provinsiyasida joylashgan shahar nomi edi.

Rimliklar milodiy 43-yilda Britanniyani bosib olishganda bu hududda savdo-sotiq uchun muhim port shahar tashkil qilishgan.

Londinium so‘zining kelib chiqishi noma'lum, ammo u ehtimol kelt tilidan olingan. Ayrim tadqiqotchilar bu nom "daryo havzasidagi joy" yoki "yassi joy" ma'nosini bildirgan deb hisoblashadi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Germaniyada baliq ovlashga borish uchun tegishli kurslarni tamomlash kerak, bu kurs bo‘limlaridan biri tutilgan baliqni azob-uqubatlarga duchor qilmasligi uchun uni qanday tutish kerakligiga bag‘ishlanadi.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


1927-yilda Liberiyada bo'lib o'tgan saylovlarda Charlz King 234 ming ovoz bilan mamlakat prezidenti bo'ladi. Uning raqibi Tomas Folkner 9 ming ovozga ega bo'lgan.

Qiziq tomoni shundaki, o'sha vaqtda Liberiyada 15 ming saylovchi ro'yxatga olingan edi, xolos.

Ushbu voqeadan keyin Charlz Ginnesning rekordlar kitobiga "soxta saylov g'olibi" sifatida kiradi.

King mamlakatni 1930-yilgacha boshqargan.

📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !


Filippinda maktab avtobusi yo'ldan chiqib jarlikka tushayotganda ushbu daraxt uni tupsiz jarga yiqilishidan to'sib qoladi va ichidagi odamlar zudlik bilan xavfdan xalos etiladi.
Rasmdagi inson esa uni ushbu voqeadan 3 yil oldin ekkan edi.


📌 TikiPedia  - Har sohadan bir shingil !

20 last posts shown.