СЕКСУАЛ НЕВРАСТЕНИЯ
Неврастения руҳий-ҳиссий ва жисмоний чарчоқ билан бир қаторда жинсий фаолиятга бўлган қизиқиш ва функцияларга салбий таъсир қилади. Унда асосан либидо камайиши, жинсий чарчоқ (сексуал эксгаустсия), қийинлик билан эрекция ёки лубрикация, оргазмга эришишда муаммолар ва эрта эякуляция каби симптомлар кузатилади.
Ҳозирги кунда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг ICD-10 таснифида неврастения F48.0 коди остида даволанади, лекин унинг жинсий дисфункцияларини кўпроқ F52 серияси (сексуал дисфункциялар) доирасида баҳолаш тавсия этилади.
XIX—XX асрлардаги тиббий адабиётларда эса “сексуал неврастения” тушунчаси алоҳида ўрин олган.
Физиологик омиллар
Чарчоқ
• Узоқ давом этган чарчоқ организмнинг гормонал ва неврологик функцияларини сусайтиради, бу эса эрекциянинг етказиб бериш тизими ва қон оқимига таъсир кўрсатади.
• Жинсий қўшилиш пайтидаги чарчоқ аксар ҳолларда либидо камайиши ва сексуал қувват етишмовчилигига олиб келади.
Гормонал ўзгаришлар
• Стресс-гормонлар (кортизол) даражасининг узлуксиз юқори бўлиши тестостерон даражасини пасайтиради ва бу либидо ҳамда эрекция учун муҳимдир.
• Тиреоид ва айрисимон без фаолиятидаги бузилишлар ҳам сексуал функцияга салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Психологик омиллар
Стресс ва безовталик
• Неврастения билан боғлиқ стресс ва доимий безовталик марказий нерв тизимини қўзғатади, бу эрекцияни бошқарувчи нейротрансмиттерлар (азот оксиди, дофамин) иш фаолиятига путур етказади.
Депрессия ва ўзини паст баҳолаш
• Депрессия кўп ҳолларда либидо камайиши, оргазмга эришиш қийинчилиги ва сексуал қизиқишни йўқотиш билан бирга ўтади.
• Руҳий паст кайфият ўз-ўзини паст баҳолашга олиб келиб, жинсий алоқалардан қочишга ва жинсий қониқмасликка сабаб бўлади.
Сексуал неврастения – бу XIX аср охирида жинсий фаоллик (жумладан мастурбация) натижасида келиб чиқадиган асабий чарчоқ сифатида тавсифланган ҳолат бўлиб, уни Бирд (Beard) ва замондош шифокорлар тасвирлашган.
Беморларда асосан доимий чарчоқ, либидо камайиши, эректил дисфункция ёки вагинал лубрикациянинг сусайиши ҳамда руҳий аломатлар – безовталик ва депрессия кузатилар эди.
XXI аср таснифларида сексуал неврастения алоҳида диагноз сифатида келтирилмайди, унга ўхшаш симптомлар жинсий дисфункциялар (ICD-10 F52.x) доирасида қаралади.
Тарихий даволашда дам олиш, узоқ муддатли абстиненция, диета ва гигенага алоҳида урғу берилган бўлса, замонавий ёндошувда психотерапия ва фармакотерапия асосий ўрин тутади.
Тарихий тафсилотлар
Георг Миллер Бирд ва “Americanitis”
George M. Beard 1869 йилда “Americanitis” ёки неврастения тушунчасини илгари сурган ва у ҳозирги модернизация оқибатида асабий энергия танқислиги деб қаралган.
Сексуал неврастения неврастениянинг бир тури сифатида қаралиб, жинсий “ожизлик” натижасида асаблардаги чарчоқ пайдо бўлиши назарий жиҳатдан илгари сурилган.
XIX–XX аср тиббиёт адабиётларида ушбу ҳолатнинг гигиенаси, сабаблари ва даволаш усулларига алоҳида боб бағишланган эди.
Клиник аломатлар ва патофизиология
Сексуал неврастенияда беморлар доимий жисмоний ва руҳий чарчоқ, либидо ёки эректил/лубрикацион функциянинг пасайиши, оргазмга эришишда қийинчилик ва руҳий безовталикни қайд этган.
Beard ва замондошлар “асаб тизимининг чарчаши” натижасида автоном ва марказий нерв тизими нормал функциясини йўқотади, деб айтган.
Жинсий фаоллик самарасидан келиб чиқадиган стресс ва айбдорлик ҳисси руҳий ҳолатни ёмонлаштириб, симптомларни кучайтирадиган мосламали қайтап алоқани яратади.
Замонавий таснифлаш ва ташхис
ICD-10 бўйича неврастения код F48.0 остида сақланади, аммо сексуал неврастения алоҳида, жинсий дисфункциялар (F52.x) доирасида ҳисобланади.
Америка Психиатрия Ассоциацияси DSM-III дан кейин неврастенияни таснифдан чиқарган ва ҳозирги қўлланмаларда сексуал неврастения алоҳида диагноз ҳисоблайнмайди.
Замонавий клиник амалиётда бундаги симптомлар чарчоқ, кайфият бузилиши ва жинсий функцияларни баҳолаш орқали аниқланиб, далилга асосланган терапия ердамида даволанади.
Давоми қизиқми?
Смайликларда ифодаланг.
https://t.me/Psixoterapevtuz
Неврастения руҳий-ҳиссий ва жисмоний чарчоқ билан бир қаторда жинсий фаолиятга бўлган қизиқиш ва функцияларга салбий таъсир қилади. Унда асосан либидо камайиши, жинсий чарчоқ (сексуал эксгаустсия), қийинлик билан эрекция ёки лубрикация, оргазмга эришишда муаммолар ва эрта эякуляция каби симптомлар кузатилади.
Ҳозирги кунда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг ICD-10 таснифида неврастения F48.0 коди остида даволанади, лекин унинг жинсий дисфункцияларини кўпроқ F52 серияси (сексуал дисфункциялар) доирасида баҳолаш тавсия этилади.
XIX—XX асрлардаги тиббий адабиётларда эса “сексуал неврастения” тушунчаси алоҳида ўрин олган.
Физиологик омиллар
Чарчоқ
• Узоқ давом этган чарчоқ организмнинг гормонал ва неврологик функцияларини сусайтиради, бу эса эрекциянинг етказиб бериш тизими ва қон оқимига таъсир кўрсатади.
• Жинсий қўшилиш пайтидаги чарчоқ аксар ҳолларда либидо камайиши ва сексуал қувват етишмовчилигига олиб келади.
Гормонал ўзгаришлар
• Стресс-гормонлар (кортизол) даражасининг узлуксиз юқори бўлиши тестостерон даражасини пасайтиради ва бу либидо ҳамда эрекция учун муҳимдир.
• Тиреоид ва айрисимон без фаолиятидаги бузилишлар ҳам сексуал функцияга салбий таъсир кўрсатиши мумкин.
Психологик омиллар
Стресс ва безовталик
• Неврастения билан боғлиқ стресс ва доимий безовталик марказий нерв тизимини қўзғатади, бу эрекцияни бошқарувчи нейротрансмиттерлар (азот оксиди, дофамин) иш фаолиятига путур етказади.
Депрессия ва ўзини паст баҳолаш
• Депрессия кўп ҳолларда либидо камайиши, оргазмга эришиш қийинчилиги ва сексуал қизиқишни йўқотиш билан бирга ўтади.
• Руҳий паст кайфият ўз-ўзини паст баҳолашга олиб келиб, жинсий алоқалардан қочишга ва жинсий қониқмасликка сабаб бўлади.
Сексуал неврастения – бу XIX аср охирида жинсий фаоллик (жумладан мастурбация) натижасида келиб чиқадиган асабий чарчоқ сифатида тавсифланган ҳолат бўлиб, уни Бирд (Beard) ва замондош шифокорлар тасвирлашган.
Беморларда асосан доимий чарчоқ, либидо камайиши, эректил дисфункция ёки вагинал лубрикациянинг сусайиши ҳамда руҳий аломатлар – безовталик ва депрессия кузатилар эди.
XXI аср таснифларида сексуал неврастения алоҳида диагноз сифатида келтирилмайди, унга ўхшаш симптомлар жинсий дисфункциялар (ICD-10 F52.x) доирасида қаралади.
Тарихий даволашда дам олиш, узоқ муддатли абстиненция, диета ва гигенага алоҳида урғу берилган бўлса, замонавий ёндошувда психотерапия ва фармакотерапия асосий ўрин тутади.
Тарихий тафсилотлар
Георг Миллер Бирд ва “Americanitis”
George M. Beard 1869 йилда “Americanitis” ёки неврастения тушунчасини илгари сурган ва у ҳозирги модернизация оқибатида асабий энергия танқислиги деб қаралган.
Сексуал неврастения неврастениянинг бир тури сифатида қаралиб, жинсий “ожизлик” натижасида асаблардаги чарчоқ пайдо бўлиши назарий жиҳатдан илгари сурилган.
XIX–XX аср тиббиёт адабиётларида ушбу ҳолатнинг гигиенаси, сабаблари ва даволаш усулларига алоҳида боб бағишланган эди.
Клиник аломатлар ва патофизиология
Сексуал неврастенияда беморлар доимий жисмоний ва руҳий чарчоқ, либидо ёки эректил/лубрикацион функциянинг пасайиши, оргазмга эришишда қийинчилик ва руҳий безовталикни қайд этган.
Beard ва замондошлар “асаб тизимининг чарчаши” натижасида автоном ва марказий нерв тизими нормал функциясини йўқотади, деб айтган.
Жинсий фаоллик самарасидан келиб чиқадиган стресс ва айбдорлик ҳисси руҳий ҳолатни ёмонлаштириб, симптомларни кучайтирадиган мосламали қайтап алоқани яратади.
Замонавий таснифлаш ва ташхис
ICD-10 бўйича неврастения код F48.0 остида сақланади, аммо сексуал неврастения алоҳида, жинсий дисфункциялар (F52.x) доирасида ҳисобланади.
Америка Психиатрия Ассоциацияси DSM-III дан кейин неврастенияни таснифдан чиқарган ва ҳозирги қўлланмаларда сексуал неврастения алоҳида диагноз ҳисоблайнмайди.
Замонавий клиник амалиётда бундаги симптомлар чарчоқ, кайфият бузилиши ва жинсий функцияларни баҳолаш орқали аниқланиб, далилга асосланган терапия ердамида даволанади.
Давоми қизиқми?
Смайликларда ифодаланг.
https://t.me/Psixoterapevtuz