Бошқа олимларнинг қовлларидан нақллар:
1. Содақа роҳимаҳуллоҳ, Сулаймон ат-Таймий роҳимаҳуллоҳнинг: «Агарда мендан “АЛЛОҲ ҚАЕРДА” деб сўралса, САМО ЮҚОРИСИДА деб жавоб айтардим» – деганларини эшитганини хабарини берди.
Бухорий «Афъалул Ибад» –71, Захабий «ал-Улувв» – 114 да келтирганлар.
2. Хасан ибну Муҳаммад ал-Хорис роҳимаҳуллоҳ шундай нақл қилади: “Мен ҳам эшитиб турган эдим, Али ибну ал-Мадиний Аҳли Суннат вал Жамоат қовли ҳақида сўралди. Ул зот: «Аҳли Суннат вал Жамоатдагилар шуки, улар охиратда Аллоҳ азза ва жаллани кўришларига, Аллоҳнинг Мусо алайҳиссалом билан сўзлашганига ва ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОННИНГ УСТИДАГИ АРШИНИНГ УСТИГА ИСТИВА ҚИЛГАНИГА ишонадилар» – деб, жавоб берди”.
Захабий «ал-Улувв» – 225 да келтирган.
3. Абул Аббос ас-Сирож шундай нақл қилади: “Қутайб ибну Саид: «Бу айтаётганим, Исломнинг олимларидан бўлган Аҳли Суннат вал Жамоатнинг қовлидир. У ҳам бўлса: Биз РОББИМИЗНИ ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОННИНГ УСТИДАГИ АРШИНИНГ УСТИДА деб биламиз, бу эса Субханаҳу ва таъалонинг қовли: РАҲМОН АРШИНИНГ УСТИГА ИСТИВА ҚИЛДИ кабидир » – деганини эшитдим”.
Захабий «ал-Улувв» – 225 да келтирган.
4. Абу Исхоқ ас-Саълабий шундай нақл қилади: “Авзоий роҳимаҳуллоҳдан Сўнгра АРШИНИНГ УСТИГА ИСТИВА ҚИЛДИ қовли ҳақида сўралди. Ул зот: «Субханаху ва таъало Зоти жалолини сифатлагани каби, АРШИНИНГ УСТИДАДИР» – деб жавоб берди”
Ожуррий «аш-Шария» – 102, Захабий «ал-Улувв» – 122 да ривоят қилганлар.
5. Али ибнул Хасан роҳимаҳуллоҳ шундай деди: “Абдуллоҳ ибнул Муборакдан: Роббимизни қандай биламиз? – деб сўрадим. Ул зот: «Аллоҳ азза ва жалла маҳлуқотларидан алоҳида бўлган ҳолда, ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОННИНГ УСТИДАГИ АРШИ УЗРАДИР. Биз Жаҳмийларнинг айтгани каби “Аллоҳ мана шу ерда, Ер юзида ҳам”, демаймиз» – дедилар”.
Бухорий «Халқул афъал» – 120, Абу Саид ад-Доримий «Ар-Радду аълал Жаҳмия» – 295, Абдуллоҳ ибну Аҳмад «ас-Сунна» – 25 да ривоят қилганлар. Захабий ҳам буни «ал-Улувв»да тахриж қилган.
6. Абдурроҳман ибну Аби Хатим роҳимаҳуллоҳ шундай деди: “Саид ибн Амир менга отам (Аби Хатим)нинг шундай деганини хабарини берди: “Ул зот бир кун Жаҳмия ҳақида гапириб: «Уларнинг сўзлари (яъни, “Аллоҳ ҳамма жойдадир” дейишлари) яҳудий ва христианларнинг (шу ҳақдаги) сўзларидан ҳам ёмонроқдир. Зеро, яҳудий ва христианлар ва дин аҳли АЛЛОҲНИНГ САМО ЮҚОРИСИДА эканлигига мусулмонлар билан билиттифоқлар. Улар (яъни, Жаҳмиялар) эса: “Аллоҳ ҳамма жойдадир ва ҳеч бир жойда эмасдир”, деб айтишади» – дедилар.
Бухорий «Халқул афъал» – 120, Захабий «ал-Улувв» – 183 да ривоят қилганлар.
7. Хоким роҳимаҳуллоҳ Найсабур шаҳрининг аҳли учун жам қилган «Тарих» ва «Улумул ҳадис» китобларида: Абу Жаъфар Муҳаммад ибну Солиҳ ибну Ханий шундай деяётганини эшитдим: “Мен Абу Бакр Муҳаммад ибну Исхоқ ибни Хузайма роҳимаҳуллоҳнинг: «Кимда-ким Субҳанаҳу ва таъалони ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОН УЗРА АРШИ УСТИДА эканлигини айтмаса, у Роббисига куфр келтирибди. Уни қони ҳалол бўлиб, тавба қилиши лозим бўлади, тавба қилса қандай аълодир, давом этса боши кесилади. Жасадининг ҳидидан мусулмонларнинг ва аҳд соҳибларининг азият чекмасликлари учун узоқ бир ерга ташланади. Моли эса ғанимат бўлади. Ҳеч бир мусулмон унга меросхўр бўла олмайди. Зеро, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Мусулмон кофирга ва кофир мусулмонга меросхўр бўла олмайди” деганлари каби, мусулмон кофирга меросхўр бўлмагай», деганини эшитдим” – деб келтиради.
Шайхул Ислом Абу Исмоил ал-Ансорий «Ақидатус-Салаф» – 20, Харавий «Заммул Калом»да, Захабий «ал-Улувв»да – 276 да ривоят қилганлар.
8. Муҳаммад ибн Юсуф шундай деди: «Кимда-ким Аллоҳ азза ва жаллани АРШНИ УСТИДА эмас деса, кофирдир».
Бухорий «Афалул Ибад» – 128 да ривоят қилган.
9. Муҳаммад ибну Исмоил ат-Термизий роҳимаҳуллоҳ Нуайм ибн Хаммоднинг: «Кимки Аллоҳни махлуқотига ўхшатса у кофир бўлибди. Аллоҳни Ўз Зотини васф қилган сифатларидан бирини инкор этса ҳам, кофир бўлибди. Зеро, Субҳанаҳу ва таъалонинг Ўз Зотини, Росулининг ўз Роббисини васф қилган сифатларининг ҳеч бирида ташбих йўқдир» – деганини эшитганлигини ривоят қилади.
Захабий «ал-Улувв» – 217 да ривоят қилган.
👇👇👇👇👇
1. Содақа роҳимаҳуллоҳ, Сулаймон ат-Таймий роҳимаҳуллоҳнинг: «Агарда мендан “АЛЛОҲ ҚАЕРДА” деб сўралса, САМО ЮҚОРИСИДА деб жавоб айтардим» – деганларини эшитганини хабарини берди.
Бухорий «Афъалул Ибад» –71, Захабий «ал-Улувв» – 114 да келтирганлар.
2. Хасан ибну Муҳаммад ал-Хорис роҳимаҳуллоҳ шундай нақл қилади: “Мен ҳам эшитиб турган эдим, Али ибну ал-Мадиний Аҳли Суннат вал Жамоат қовли ҳақида сўралди. Ул зот: «Аҳли Суннат вал Жамоатдагилар шуки, улар охиратда Аллоҳ азза ва жаллани кўришларига, Аллоҳнинг Мусо алайҳиссалом билан сўзлашганига ва ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОННИНГ УСТИДАГИ АРШИНИНГ УСТИГА ИСТИВА ҚИЛГАНИГА ишонадилар» – деб, жавоб берди”.
Захабий «ал-Улувв» – 225 да келтирган.
3. Абул Аббос ас-Сирож шундай нақл қилади: “Қутайб ибну Саид: «Бу айтаётганим, Исломнинг олимларидан бўлган Аҳли Суннат вал Жамоатнинг қовлидир. У ҳам бўлса: Биз РОББИМИЗНИ ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОННИНГ УСТИДАГИ АРШИНИНГ УСТИДА деб биламиз, бу эса Субханаҳу ва таъалонинг қовли: РАҲМОН АРШИНИНГ УСТИГА ИСТИВА ҚИЛДИ кабидир » – деганини эшитдим”.
Захабий «ал-Улувв» – 225 да келтирган.
4. Абу Исхоқ ас-Саълабий шундай нақл қилади: “Авзоий роҳимаҳуллоҳдан Сўнгра АРШИНИНГ УСТИГА ИСТИВА ҚИЛДИ қовли ҳақида сўралди. Ул зот: «Субханаху ва таъало Зоти жалолини сифатлагани каби, АРШИНИНГ УСТИДАДИР» – деб жавоб берди”
Ожуррий «аш-Шария» – 102, Захабий «ал-Улувв» – 122 да ривоят қилганлар.
5. Али ибнул Хасан роҳимаҳуллоҳ шундай деди: “Абдуллоҳ ибнул Муборакдан: Роббимизни қандай биламиз? – деб сўрадим. Ул зот: «Аллоҳ азза ва жалла маҳлуқотларидан алоҳида бўлган ҳолда, ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОННИНГ УСТИДАГИ АРШИ УЗРАДИР. Биз Жаҳмийларнинг айтгани каби “Аллоҳ мана шу ерда, Ер юзида ҳам”, демаймиз» – дедилар”.
Бухорий «Халқул афъал» – 120, Абу Саид ад-Доримий «Ар-Радду аълал Жаҳмия» – 295, Абдуллоҳ ибну Аҳмад «ас-Сунна» – 25 да ривоят қилганлар. Захабий ҳам буни «ал-Улувв»да тахриж қилган.
6. Абдурроҳман ибну Аби Хатим роҳимаҳуллоҳ шундай деди: “Саид ибн Амир менга отам (Аби Хатим)нинг шундай деганини хабарини берди: “Ул зот бир кун Жаҳмия ҳақида гапириб: «Уларнинг сўзлари (яъни, “Аллоҳ ҳамма жойдадир” дейишлари) яҳудий ва христианларнинг (шу ҳақдаги) сўзларидан ҳам ёмонроқдир. Зеро, яҳудий ва христианлар ва дин аҳли АЛЛОҲНИНГ САМО ЮҚОРИСИДА эканлигига мусулмонлар билан билиттифоқлар. Улар (яъни, Жаҳмиялар) эса: “Аллоҳ ҳамма жойдадир ва ҳеч бир жойда эмасдир”, деб айтишади» – дедилар.
Бухорий «Халқул афъал» – 120, Захабий «ал-Улувв» – 183 да ривоят қилганлар.
7. Хоким роҳимаҳуллоҳ Найсабур шаҳрининг аҳли учун жам қилган «Тарих» ва «Улумул ҳадис» китобларида: Абу Жаъфар Муҳаммад ибну Солиҳ ибну Ханий шундай деяётганини эшитдим: “Мен Абу Бакр Муҳаммад ибну Исхоқ ибни Хузайма роҳимаҳуллоҳнинг: «Кимда-ким Субҳанаҳу ва таъалони ЕТТИ ҚАВАТ ОСМОН УЗРА АРШИ УСТИДА эканлигини айтмаса, у Роббисига куфр келтирибди. Уни қони ҳалол бўлиб, тавба қилиши лозим бўлади, тавба қилса қандай аълодир, давом этса боши кесилади. Жасадининг ҳидидан мусулмонларнинг ва аҳд соҳибларининг азият чекмасликлари учун узоқ бир ерга ташланади. Моли эса ғанимат бўлади. Ҳеч бир мусулмон унга меросхўр бўла олмайди. Зеро, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Мусулмон кофирга ва кофир мусулмонга меросхўр бўла олмайди” деганлари каби, мусулмон кофирга меросхўр бўлмагай», деганини эшитдим” – деб келтиради.
Шайхул Ислом Абу Исмоил ал-Ансорий «Ақидатус-Салаф» – 20, Харавий «Заммул Калом»да, Захабий «ал-Улувв»да – 276 да ривоят қилганлар.
8. Муҳаммад ибн Юсуф шундай деди: «Кимда-ким Аллоҳ азза ва жаллани АРШНИ УСТИДА эмас деса, кофирдир».
Бухорий «Афалул Ибад» – 128 да ривоят қилган.
9. Муҳаммад ибну Исмоил ат-Термизий роҳимаҳуллоҳ Нуайм ибн Хаммоднинг: «Кимки Аллоҳни махлуқотига ўхшатса у кофир бўлибди. Аллоҳни Ўз Зотини васф қилган сифатларидан бирини инкор этса ҳам, кофир бўлибди. Зеро, Субҳанаҳу ва таъалонинг Ўз Зотини, Росулининг ўз Роббисини васф қилган сифатларининг ҳеч бирида ташбих йўқдир» – деганини эшитганлигини ривоят қилади.
Захабий «ал-Улувв» – 217 да ривоят қилган.
👇👇👇👇👇