“Тила тилагингни!” дегувчи чексиз ҳожатбарор персонажлар барча дунё халқлари оғзаки ва ёзма ижодида, хусусан, эртак ва ривоятларда истаганча топилади, уларнинг қиёфаси, шакл-шамойили ҳам турфа. Масалан, русларда тешик тоғорадан қутқариб кўшк-саройлар ваъда қиладиган тилла балиқ бўлса, арманларда тукдор сумбати ва якка кўзи билан ўта важоҳатли кўринадиган, бироқ ўзи кутилмаганда раҳмдил дев, араб халқларида кўзадан тутунлар билан вошиллаб чиқиб келувчи жин бўлса, бизда гоҳ турна ё лайлак, гоҳ чол ё кампир қиёфасидаги мўйсафидлар, учратиб қолганда бош бармоғини маҳкам ушлаб олиш кераклиги таъкидланадиган Ҳизр сиймосида келади бу талқинлар. Ушбу жодуларнинг халқ онгига жуда чуқур сингишининг боиси эса, одам зоти яралибдики, ҳамиша ўшанақа сеҳр-макрга ишқибоз эканидан, қандайдир ажиб мўъжиза содир бўлиб тез ва осон бойиш, кучли ва қудратли бўлиш истаги юрагида ловиллаб туришидан бўлса керак...