#Foydali
#Malumot
📚 Organik kimyo
Mavzu: Bir atomli spirt CnH2n+1OH
📝 Toʻyingan uglevodorodlarning bitta vodorod atomini oʻrniga gidroksil-OH gruppaga almashinishdan hosil boʻlgan moddalarga aytiladi.
Dastlabki va'killari:
CH3OH metanol yoki metil spirti C2H5OH etanol yoki etil spirti deb aytiladi.
Spirtlar oddiy efirlarga sinf izomer hisoblanadi.
Fizik xossalari:
Dastlabki va’killari suyuqliklar, C₁₅dan qattiq moddalar.
Ularda vodorod bog’ mavjud. Shuning uchun ularning suyuqlanish va qaynash temperaturalari yuqori. Suvda juda yaxshi eriydi. O’ziga xos hidli, yuqori va’killari hidsiz. Metanol –metil spirti, karbonol, yog’och spirti. 30gr gacha miqdori ko’r, undan ko’pi o’ldiradi. Oddiy efirlar qaynash temperaturasi spirtlardan past, chunki spirtlarda vodorod bog’ bor.
Olinishi:
1. CO+2H2=CH3OH
2. CH2=CH2+H2O=C2H5OH
3. C5H11Cl+KOH=C5H11OH+KCl
4. C6H12O6=2C2H5OH+2CO2
5. Aldegidlarni gidrogenlab birlamchi spirtlar olinadi.
RCH=O+H2=> R-CH2OH
6. Ketonlarni gidrogenlab ikkilamchi spirtlar olinadi.
R-C(O)-R+H2=> R-C(OH)-R
Kimyoviy xossalari:
✅ Spirtlar uchun umumiy reaksiyalar
✳️ Yonish reaksiyasi ✳️
1⃣ Bir atomli spirtlarni yonish reaksiyasi⤵️
CnH2n+1OH+1.5nO2=nCO2+n+1H2O
2⃣ Ikki atomli spirtlar yonish reaksiyasi⤵️
CnH2n(OH)2+1.5n-0.5O2=nCO2+n+1H2O
3⃣ Uch atomli spirtlar yonish reaksiyasi⤵️
CnH2n-1(OH)3+1 5n-1O2=nCO2+n+1H2O
✅Spirtlarda reaksiyalar 3 xil holtada ketadi
1⃣ Gidroksil gurppaning vodorodi orqali boradigan reaksiyalar
R-OH+HG =>R-OG+H2O
C2H5OH+HCl=C2H5OCl+H2O
Reaksiya tezligi kislatalarga nisbatan
HCl>HBr>HJ
Spirtlarga nisbatan
Birlamchi C2H5-O-C2H5+H2O
3⃣ Radikaldagi vodorod atomlari ishtirokida ketadigan reaksiyalar
Oksidlanish reaksiyasi. Spirtlarning oksidlanish reaksiyasida ham radikal vodorod atomlari reaksiyada qatnashadi.
C2H5OH+(O)=> CH3(O)-H+H2O
1. Faol metallar bilan ta'sirlashib alkogolatlar hosil qiladi.
2C2H5OH+2Na=2C2H5ONa+H2
Natriy etilat C2H5ONa
2. CH3OH+HCl=CH3Cl+H2O (H2SO4)
C2H5OH+PBr5=C2H5Br+POBr3+HBr
3. C2H5OH+HNO3=C2H5ONO2+H2O
t>140
4. C2H5OH--------- > C2H4 + H2O
t C2H5-O-C2H5+H2O
6. CH3CO[OH + H]OC2H5 =>
CH3-C(O)-O-C2H5+H2O
Ishlatilinishi:
Klechatkali o'simlikdan olingan etil spirt tarkibida 0,3-0,5% metil spirt bo'ladi - "gidroliz spirti" deb ataladi. Laborotoriyada analiz va sintez ishlariga suvsizlantirilgan (absolut) spirt ishlatiladi. Uni tayyorlash
uchun suvsizlantirilgan ohak bilan 6-8 soat qaynatiladi. Dietil efir "efir" nomi bilan narkoz uchun ishlatiladi.
📝Eng yaxshilarni sizlar uchun tayyorladik oʻqib chiqsangiz foydasi tegadi degan umiddamiz📌📌
✅ Do'stlarga ham ulashamiz bizni kuzatishni davom eting!
⚠️Boshqa kanal adminlar manba bilan olishini unutmang♻️
✍@Student_kimyo
🔻Kanalga obuna boʻlish
@KIMYO_S_A_00
https://t.me/Kimyo_S_A_00 href='' rel='nofollow'>
#Malumot
📚 Organik kimyo
Mavzu: Bir atomli spirt CnH2n+1OH
📝 Toʻyingan uglevodorodlarning bitta vodorod atomini oʻrniga gidroksil-OH gruppaga almashinishdan hosil boʻlgan moddalarga aytiladi.
Dastlabki va'killari:
CH3OH metanol yoki metil spirti C2H5OH etanol yoki etil spirti deb aytiladi.
Spirtlar oddiy efirlarga sinf izomer hisoblanadi.
Fizik xossalari:
Dastlabki va’killari suyuqliklar, C₁₅dan qattiq moddalar.
Ularda vodorod bog’ mavjud. Shuning uchun ularning suyuqlanish va qaynash temperaturalari yuqori. Suvda juda yaxshi eriydi. O’ziga xos hidli, yuqori va’killari hidsiz. Metanol –metil spirti, karbonol, yog’och spirti. 30gr gacha miqdori ko’r, undan ko’pi o’ldiradi. Oddiy efirlar qaynash temperaturasi spirtlardan past, chunki spirtlarda vodorod bog’ bor.
Olinishi:
1. CO+2H2=CH3OH
2. CH2=CH2+H2O=C2H5OH
3. C5H11Cl+KOH=C5H11OH+KCl
4. C6H12O6=2C2H5OH+2CO2
5. Aldegidlarni gidrogenlab birlamchi spirtlar olinadi.
RCH=O+H2=> R-CH2OH
6. Ketonlarni gidrogenlab ikkilamchi spirtlar olinadi.
R-C(O)-R+H2=> R-C(OH)-R
Kimyoviy xossalari:
✅ Spirtlar uchun umumiy reaksiyalar
✳️ Yonish reaksiyasi ✳️
1⃣ Bir atomli spirtlarni yonish reaksiyasi⤵️
CnH2n+1OH+1.5nO2=nCO2+n+1H2O
2⃣ Ikki atomli spirtlar yonish reaksiyasi⤵️
CnH2n(OH)2+1.5n-0.5O2=nCO2+n+1H2O
3⃣ Uch atomli spirtlar yonish reaksiyasi⤵️
CnH2n-1(OH)3+1 5n-1O2=nCO2+n+1H2O
✅Spirtlarda reaksiyalar 3 xil holtada ketadi
1⃣ Gidroksil gurppaning vodorodi orqali boradigan reaksiyalar
R-OH+HG =>R-OG+H2O
C2H5OH+HCl=C2H5OCl+H2O
Reaksiya tezligi kislatalarga nisbatan
HCl>HBr>HJ
Spirtlarga nisbatan
Birlamchi C2H5-O-C2H5+H2O
3⃣ Radikaldagi vodorod atomlari ishtirokida ketadigan reaksiyalar
Oksidlanish reaksiyasi. Spirtlarning oksidlanish reaksiyasida ham radikal vodorod atomlari reaksiyada qatnashadi.
C2H5OH+(O)=> CH3(O)-H+H2O
1. Faol metallar bilan ta'sirlashib alkogolatlar hosil qiladi.
2C2H5OH+2Na=2C2H5ONa+H2
Natriy etilat C2H5ONa
2. CH3OH+HCl=CH3Cl+H2O (H2SO4)
C2H5OH+PBr5=C2H5Br+POBr3+HBr
3. C2H5OH+HNO3=C2H5ONO2+H2O
t>140
4. C2H5OH--------- > C2H4 + H2O
t C2H5-O-C2H5+H2O
6. CH3CO[OH + H]OC2H5 =>
CH3-C(O)-O-C2H5+H2O
Ishlatilinishi:
Klechatkali o'simlikdan olingan etil spirt tarkibida 0,3-0,5% metil spirt bo'ladi - "gidroliz spirti" deb ataladi. Laborotoriyada analiz va sintez ishlariga suvsizlantirilgan (absolut) spirt ishlatiladi. Uni tayyorlash
uchun suvsizlantirilgan ohak bilan 6-8 soat qaynatiladi. Dietil efir "efir" nomi bilan narkoz uchun ishlatiladi.
📝Eng yaxshilarni sizlar uchun tayyorladik oʻqib chiqsangiz foydasi tegadi degan umiddamiz📌📌
✅ Do'stlarga ham ulashamiz bizni kuzatishni davom eting!
⚠️Boshqa kanal adminlar manba bilan olishini unutmang♻️
✍@Student_kimyo
🔻Kanalga obuna boʻlish
@KIMYO_S_A_00
https://t.me/Kimyo_S_A_00