O‘yladim. Oz yoki ortiq, bilmadim. Men buni jipslashtirolmayman. Salohiyatim yetmasligi rost. Va o‘zim ham buni cheklashga yo‘l qo‘ymayman. Biroq uzuq-yuluqlar:
Karamazovlar... Men xudbin, odamovi o‘smir. Shonli kelajakka ishonmayman. Menda mutlaq ishonch yo‘q. Javoblar kerak. Juda. Va u tarjima qilindi. Menda izdan chiqmagan narsam qolmagan. Men uni harislik bilan boshladim.
Lazzat... Karamazov... Inson halovat istaydi mudom. Eng osoni - sen hozir lazzatlana oladigan ishing. Eng qiyini - sen hozir qiynaladigan ishing. Yo‘l-yo‘rig‘ini bilmadim, sen charchaysan qonishdan, azobdan. Quvvating yo‘q. Balki shuni halovat deb bilar odamzot.
Ammo hammasida u sen uchun vosita. Havoiy, bir zum. Ko‘zingni ochganingda kechagi o‘pichni qadri yo‘q. Senda yangi kun. Yangi vosita, yangi halovat kerak.
"Buyuk inkvizitor" - ancha-munchani seskantiradi. O‘z nonini o‘z topa, yeya oladi. Lekin har doim unga o‘zi tayyorlab bersa-chi, dunyosini yagona hal qilguvchisi o‘zi bo‘lsa-chi? Yo‘q, qaydam, bularga ishonch kerak, o‘zlari yo‘q ishonch. "Qachon uylansamikin?", "Agar men kutganlarini qilmasam-chi?" v.h. shunga o‘xshashlar.
Balchiq yo‘llardan yurib, osmonni rangi bilan yurtni obodligini o‘lchaydiganlar, baxt bermoqchi bo‘lgan qotillar, najot egasi bo‘lgan xoinlar - inkvizitorlar.
Isyonkor halovat-la yashaydimi, halovatsiz baxtli bo‘ladimi, odam uchun isyon xos bo‘lsa. Baxt dardda emasmi?
Zosima otaning hikoyasi... u sizga qo‘l cho‘zadi. Kelaqol, mushtiparim... Sizda najotga chindan umid uyg‘onadi. Erkinlik, haqiqat, insonsevarlik qalbingizda gurkiraydi.
Javobsiz savollar. Savolli javoblar. Men romanni tugatib tuzalaman, endi meni hech nima to‘xtatolmaydi deb yurardim. Adashibman. Men tepadagi narsalar haqida najot topib, katta umid-la yozmayapman. Men sizga dorini ko‘rsatib, o‘zimni tuzalmaganimni emas, bu meni hayotimga ma‘lum qadar a‘lo ta‘sir qildi. Men ichimda ko‘p haqiqatlarga erishdim. Lekin insonman. Isyonman. Isyonkorman.
2 oydan oshiq o‘qidim. 2 oy yozish haqida o‘yladim. 2 oy takrorladim. Yo‘q, menga og‘ir ekan. Men senga yolg‘on gapirgim kelmadi. Seni jirkantirishni to‘xtatib, xayrlashay: Karamazovlarni o‘qi...
Karamazovlar... Men xudbin, odamovi o‘smir. Shonli kelajakka ishonmayman. Menda mutlaq ishonch yo‘q. Javoblar kerak. Juda. Va u tarjima qilindi. Menda izdan chiqmagan narsam qolmagan. Men uni harislik bilan boshladim.
Lazzat... Karamazov... Inson halovat istaydi mudom. Eng osoni - sen hozir lazzatlana oladigan ishing. Eng qiyini - sen hozir qiynaladigan ishing. Yo‘l-yo‘rig‘ini bilmadim, sen charchaysan qonishdan, azobdan. Quvvating yo‘q. Balki shuni halovat deb bilar odamzot.
Ammo hammasida u sen uchun vosita. Havoiy, bir zum. Ko‘zingni ochganingda kechagi o‘pichni qadri yo‘q. Senda yangi kun. Yangi vosita, yangi halovat kerak.
"Buyuk inkvizitor" - ancha-munchani seskantiradi. O‘z nonini o‘z topa, yeya oladi. Lekin har doim unga o‘zi tayyorlab bersa-chi, dunyosini yagona hal qilguvchisi o‘zi bo‘lsa-chi? Yo‘q, qaydam, bularga ishonch kerak, o‘zlari yo‘q ishonch. "Qachon uylansamikin?", "Agar men kutganlarini qilmasam-chi?" v.h. shunga o‘xshashlar.
Balchiq yo‘llardan yurib, osmonni rangi bilan yurtni obodligini o‘lchaydiganlar, baxt bermoqchi bo‘lgan qotillar, najot egasi bo‘lgan xoinlar - inkvizitorlar.
Isyonkor halovat-la yashaydimi, halovatsiz baxtli bo‘ladimi, odam uchun isyon xos bo‘lsa. Baxt dardda emasmi?
Zosima otaning hikoyasi... u sizga qo‘l cho‘zadi. Kelaqol, mushtiparim... Sizda najotga chindan umid uyg‘onadi. Erkinlik, haqiqat, insonsevarlik qalbingizda gurkiraydi.
Javobsiz savollar. Savolli javoblar. Men romanni tugatib tuzalaman, endi meni hech nima to‘xtatolmaydi deb yurardim. Adashibman. Men tepadagi narsalar haqida najot topib, katta umid-la yozmayapman. Men sizga dorini ko‘rsatib, o‘zimni tuzalmaganimni emas, bu meni hayotimga ma‘lum qadar a‘lo ta‘sir qildi. Men ichimda ko‘p haqiqatlarga erishdim. Lekin insonman. Isyonman. Isyonkorman.
2 oydan oshiq o‘qidim. 2 oy yozish haqida o‘yladim. 2 oy takrorladim. Yo‘q, menga og‘ir ekan. Men senga yolg‘on gapirgim kelmadi. Seni jirkantirishni to‘xtatib, xayrlashay: Karamazovlarni o‘qi...