Gladwellning "Zukkolar va landavurlar" asari asosida.
Muvaffaqiyatning yashirin sabablari. Bolaning muvaffaqiyatida qobiliyat va mehnatdan tashqari, o‘ziga taqdim etilgan imkoniyatlar va ulardan foydalanish ham ahamiyat kasb etadi. Quyida bir qiziq jihatni eslatamiz:
Tug‘ilgan sananing ta’siri.
Gladwell bir nechta misollar keltirib, tug‘ilgan sana muvaffaqiyatga ta’sir qilishi mumkinligini tushuntiradi. Masalan:
Kanadalik xokkeychilar orasida yilning dastlabki uch oyida tug‘ilganlar ko‘proq muvaffaqiyatli bo‘lgan. Chunki, ommaviy xokkey yoshlar jamoasi uchun saralash faqat 9 yoshga toʻlganlar (1-yanvarga qadar) oʻrtasida yanvarning birinchi 5 kunida, oʻtkazilgan. Muallif eslatadiki, bu yoshda tugʻilish sanasidagi 8,9,10 oylik tafovutlar bolaning jismoniy holatida ham aks etmay qolmaydi. Va natijada aksariyat holatda jismoniy jihatdan yoshi kattaroq bo‘lgan (yanvar, fevral, martda tug‘ilgan) oʻquvchilarda saralashda, murabbiylar e’tiborini jalb qilish va ko‘proq mashq qilish imkoni yuqoriroq hisoblanadi va keyinchalik aynan shu oʻquvchilar yuqori imkoniyat va kuchli murabbiylar taʼsirida, tengdoshlariga nisbatan muvaffaqiyatga erishish imkoniyatlari oshadi.
Akademik sohada ham yosh farqi rol o‘ynaydi. Tug‘ilgan vaqti sabab sinfdoshlaridan bir yoshga yaqin katta yoki kichik bolalar darslarnini boshqacha qabul qiladi. Endi shu kichik yoshda akademik jihatdan ham saralash qilib olinib, yaxshi natija koʻrsatganlar (katta ehtimol "oylikka kattalar")ga alohida imkoniyatlar yaratilib oʻqitilsa, bu "kichik" tengdoshlariga nisbatan adolatsizlik boʼlishi ham mumkin.
Xulosa, jamiyat barchaga teng imkoniyatlarni taqdim etishi yoki kamida bunga urinmogʻi lozim.
Abdumannon|blog
Muvaffaqiyatning yashirin sabablari. Bolaning muvaffaqiyatida qobiliyat va mehnatdan tashqari, o‘ziga taqdim etilgan imkoniyatlar va ulardan foydalanish ham ahamiyat kasb etadi. Quyida bir qiziq jihatni eslatamiz:
Tug‘ilgan sananing ta’siri.
Gladwell bir nechta misollar keltirib, tug‘ilgan sana muvaffaqiyatga ta’sir qilishi mumkinligini tushuntiradi. Masalan:
Kanadalik xokkeychilar orasida yilning dastlabki uch oyida tug‘ilganlar ko‘proq muvaffaqiyatli bo‘lgan. Chunki, ommaviy xokkey yoshlar jamoasi uchun saralash faqat 9 yoshga toʻlganlar (1-yanvarga qadar) oʻrtasida yanvarning birinchi 5 kunida, oʻtkazilgan. Muallif eslatadiki, bu yoshda tugʻilish sanasidagi 8,9,10 oylik tafovutlar bolaning jismoniy holatida ham aks etmay qolmaydi. Va natijada aksariyat holatda jismoniy jihatdan yoshi kattaroq bo‘lgan (yanvar, fevral, martda tug‘ilgan) oʻquvchilarda saralashda, murabbiylar e’tiborini jalb qilish va ko‘proq mashq qilish imkoni yuqoriroq hisoblanadi va keyinchalik aynan shu oʻquvchilar yuqori imkoniyat va kuchli murabbiylar taʼsirida, tengdoshlariga nisbatan muvaffaqiyatga erishish imkoniyatlari oshadi.
Akademik sohada ham yosh farqi rol o‘ynaydi. Tug‘ilgan vaqti sabab sinfdoshlaridan bir yoshga yaqin katta yoki kichik bolalar darslarnini boshqacha qabul qiladi. Endi shu kichik yoshda akademik jihatdan ham saralash qilib olinib, yaxshi natija koʻrsatganlar (katta ehtimol "oylikka kattalar")ga alohida imkoniyatlar yaratilib oʻqitilsa, bu "kichik" tengdoshlariga nisbatan adolatsizlik boʼlishi ham mumkin.
Xulosa, jamiyat barchaga teng imkoniyatlarni taqdim etishi yoki kamida bunga urinmogʻi lozim.
Abdumannon|blog