#hamshiralik #ikkinchi
38-savol: Terining funktsiyalarini sanab bering.
Teri — bu organizmning eng katta organi bo‘lib, u turli xil muhim funksiyalarni bajaradi. Quyida terining asosiy funksiyalari sanab o‘tilgan:
1. Himoya funktsiyasi
• Mexanik himoya: Teri ichki organlarni shikastlanishdan (zarba, ishqalanish, kesilish) himoya qiladi.
• Kimyoviy himoya: Teri zararli kimyoviy moddalarning organizmga kirib ketishiga yo‘l qo‘ymaydi.
• Biologik himoya: Teri mikroorganizmlar, viruslar va zamburug‘larning organizmga kirishini cheklaydi.
• Ultrabinafsha nurlardan himoya: Melanin pigmenti ultrabinafsha nurlarni yutib, ularning zararli ta’sirini kamaytiradi.
2. Termoregulyatsiya funktsiyasi
• Teri organizm haroratini tartibga soladi:
- Ter ajralishi orqali sovutish: Qizib ketgan paytda ter ajralib, bu bug‘lanish natijasida sovutadi.
- Qon tomirlarning torayishi va kengayishi: Sovuqda qon tomirlari torayib issiqlikni ushlab turadi, issiqda esa kengayib issiqlik chiqariladi.
3. Sezgi (receptor) funktsiyasi
• Teri harorat, bosim, og‘riq va teginish kabi sezgilarni qabul qilish uchun mas’ul:
- Termoreseptorlar — haroratni sezadi.
- Mehanoreseptorlar — bosim va teginishni sezadi.
- Nosiseptorlar — og‘riqni qabul qiladi.
4. Metabolik (almashinuv) funktsiyasi
• D vitaminini sintez qilish: Teri quyosh nurlari ta’sirida D vitaminini ishlab chiqaradi.
• Suv-tuz almashinuvi: Ter orqali organizmdan tuz va ortiqcha suv chiqariladi.
• Yog‘ va ter bezlari faoliyati: Yog‘ bezlari terini elastik va nam ushlab turadi.
5. Himoya-barrier funktsiyasi
• Teri ichki organlarni namlik yo‘qotishdan va tashqi zararli moddalar (masalan, toksinlar) kirishidan himoya qiladi.
6. Immunologik funktsiya
• Teri immun hujayralar (Langerhans hujayralari) yordamida mikroblar va viruslarga qarshi birinchi himoya chizig‘ini ta’minlaydi.
• Antigenlarni tanib, immunitetni ishga soladi.
7. Zaharlanishdan himoya
• Teri organizmdan zararli moddalarni (masalan, ammoniy, tuzlar) ter orqali chiqarib tashlashda yordam beradi.
8. Qon ombori
• Teri ichidagi kapillyarlar katta miqdorda qon saqlash imkoniyatiga ega, bu esa qon aylanish tizimiga zaxira sifatida xizmat qiladi.
9. Estetik va kommunikativ funktsiya
• Teri insonning tashqi ko‘rinishini shakllantiradi.
• Teri orqali yuz ifodalari va boshqa hissiy reaktsiyalar ifodalanadi.
Xulosa:
Teri organizmni himoya qilishdan tortib, termoregulyatsiya, sezgi, metabolik jarayonlarni tartibga solish kabi muhim vazifalarni bajaradi. Terining sog‘lom bo‘lishi organizmning umumiy salomatligi uchun muhimdir. To‘g‘ri gigiena va parvarish orqali terining funksiyalarini optimal saqlash mumkin.
Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanalida
38-savol: Terining funktsiyalarini sanab bering.
Teri — bu organizmning eng katta organi bo‘lib, u turli xil muhim funksiyalarni bajaradi. Quyida terining asosiy funksiyalari sanab o‘tilgan:
1. Himoya funktsiyasi
• Mexanik himoya: Teri ichki organlarni shikastlanishdan (zarba, ishqalanish, kesilish) himoya qiladi.
• Kimyoviy himoya: Teri zararli kimyoviy moddalarning organizmga kirib ketishiga yo‘l qo‘ymaydi.
• Biologik himoya: Teri mikroorganizmlar, viruslar va zamburug‘larning organizmga kirishini cheklaydi.
• Ultrabinafsha nurlardan himoya: Melanin pigmenti ultrabinafsha nurlarni yutib, ularning zararli ta’sirini kamaytiradi.
2. Termoregulyatsiya funktsiyasi
• Teri organizm haroratini tartibga soladi:
- Ter ajralishi orqali sovutish: Qizib ketgan paytda ter ajralib, bu bug‘lanish natijasida sovutadi.
- Qon tomirlarning torayishi va kengayishi: Sovuqda qon tomirlari torayib issiqlikni ushlab turadi, issiqda esa kengayib issiqlik chiqariladi.
3. Sezgi (receptor) funktsiyasi
• Teri harorat, bosim, og‘riq va teginish kabi sezgilarni qabul qilish uchun mas’ul:
- Termoreseptorlar — haroratni sezadi.
- Mehanoreseptorlar — bosim va teginishni sezadi.
- Nosiseptorlar — og‘riqni qabul qiladi.
4. Metabolik (almashinuv) funktsiyasi
• D vitaminini sintez qilish: Teri quyosh nurlari ta’sirida D vitaminini ishlab chiqaradi.
• Suv-tuz almashinuvi: Ter orqali organizmdan tuz va ortiqcha suv chiqariladi.
• Yog‘ va ter bezlari faoliyati: Yog‘ bezlari terini elastik va nam ushlab turadi.
5. Himoya-barrier funktsiyasi
• Teri ichki organlarni namlik yo‘qotishdan va tashqi zararli moddalar (masalan, toksinlar) kirishidan himoya qiladi.
6. Immunologik funktsiya
• Teri immun hujayralar (Langerhans hujayralari) yordamida mikroblar va viruslarga qarshi birinchi himoya chizig‘ini ta’minlaydi.
• Antigenlarni tanib, immunitetni ishga soladi.
7. Zaharlanishdan himoya
• Teri organizmdan zararli moddalarni (masalan, ammoniy, tuzlar) ter orqali chiqarib tashlashda yordam beradi.
8. Qon ombori
• Teri ichidagi kapillyarlar katta miqdorda qon saqlash imkoniyatiga ega, bu esa qon aylanish tizimiga zaxira sifatida xizmat qiladi.
9. Estetik va kommunikativ funktsiya
• Teri insonning tashqi ko‘rinishini shakllantiradi.
• Teri orqali yuz ifodalari va boshqa hissiy reaktsiyalar ifodalanadi.
Xulosa:
Teri organizmni himoya qilishdan tortib, termoregulyatsiya, sezgi, metabolik jarayonlarni tartibga solish kabi muhim vazifalarni bajaradi. Terining sog‘lom bo‘lishi organizmning umumiy salomatligi uchun muhimdir. To‘g‘ri gigiena va parvarish orqali terining funksiyalarini optimal saqlash mumkin.
Yana ham ko'proq ma'lumotlar
@tibbiyot_haqida kanalida