Shaxriyor Xaymurzayev

SMM oʻldimi?

Bunaqa savol juda koʻp eshitganman. Reelslarda, podkastlarda, storislarda. Bu savolni berish oʻzi yaxshi marketologga yarashmasa kerak

SMM sohasi oʻlgani yoʻq va oʻlmaydi, media olami bor ekan SMM oʻlmaydi.

SMM bu umuman olganda sohadek qaraladi. Meni fikrimcha bu xato

SMM bu kommunikatsiya qilish usulida yordam beradigan instrument turi xolos. Kompaniyalarga esa doimo toʻgʻri kommunikatsiya kerak. SMM esa hozirgi paytda qulay, oson jalb qiluvchi va arzonroq hisoblanadi.

Qancha koʻp kompaniyalar oʻzini auditoriyasi bilan gaplashsa, shuncha sodiqlik va awarnessga ta’sir qiladi. Bizning bozorda faqat sotuvni oshiruvchi instrument sifatida qaraladi. Buni potensiali faqat sotuv emas.

Masalan RedBull - chinakam energitik, jinni toifadagi odamlar uchun. Sahifalarida faqat crazy recordlar amalga oshirishadi

Apple esa - yaratuvchilar, kreativ insonlar uchun. Sahifasida doim fotograflikka, video olishga oid insonlar bilan kollabratsiyalar uyishtiradi

Hurmatli ekspertlar va tadbirkorlar, digital instrumentni potensialini bilish oʻta muhim faqat sotuv orasida aralashib qolsangiz, ba’zi xavfli holatlarga aylanishi mumkin.

Buni bilib toʻgʻri harakat qilish uchun esa albatta aniq missiya va strategiya asosidagi harakatlar MUST HAVE hisoblanadi.

@shakhxaymurzayev

Germaniyada o’qish orzuyim bor edi

2021-yil karantin davrida esimda, uyda zerikib ketganimda Germaniya ta’limi va u yerda yashashga juda qiziqib ketgan edim. Yagona sabab ularning texnologiyasi va puxtaligi edi.

O’shanda “GISMA BUSINESS SCHOOL”dan ro’yxatdan o’tgan edim o’qishiga qiziqib… Maktab ham boshlanib qoldi. Bir payt maktabda o’tirsam telefon bo’lgan to’g’ridan-to’gri Germaniyadan. Eng qiziq tomoni, ingliz tili darsida edim. Ular bilan ochiqchasiga ingliz tilida muloqot qilganman. Juda yaxshi ma’lumot berishgan ta’limi haqida.

Yillar o’tdi, baribir ketolmadim Germaniyaga. Balki qat’iy maqsad qo’ymagan sabab. Lekin bir yaqinimiz Germaniyada juda katta muvaffaqiyatga erishgan va “Germaniyadagi ta’lim va ketish” mavzusida online uchrashuv qilmoqda ekan. Menga judayam qiziq tuyildi.

Germaniyada ta’lim olayotgan Gulira’no opa Kudratova juda ham iqtidorli va ta’limga chanqoq inson. Ulardan ta’lim olish va kelajakni to’g’ri qurish haqida ko’p narsa o’rgansa bo’ladi. Shu sababli do’stlar, ro’yxatdan o’tib ular bilan zoomda bo’lsak zarar qilmasa kerak.

Ro'yxatdan o'tish uchun havola: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdy11uAli3pvvT84GAwB6vuqbm1L4-MOY0HRWOHw9uY94ICZw/viewform?usp=sharing

R&D — Research and Development

Yaponiya huddi shu tadqiqot strategiyasi bilan global bozorda Amerika bozoridan o’tib ketgan. Yaponiya kompaniyalari texnologiyalarni noldan o‘ylab topish o‘rniga, AQShda yaratilgan texnologiyalarni litsenziyalash orqali o‘z faoliyatlarini tezlashtirishgan. Masalan, 1950-yildan 1978-yilgacha ular 32,000 ta texnologiyani litsenziyalashga 9 milliard dollar sarflagan. AQSh esa shu texnologiyalarni yaratish uchun kamida 50 marta ko‘proq sarmoya kiritgan. Bu Yaponiyaning katta tejash va tezkor o‘zlashtirish imkonini berdi.

Kompaniyalar olingan texnologiyalarni qo’llab, bir qancha produkt yaratishdi va bozorga chiqarishdi. Mahsulotga nisbatan odamlarni fikrini va reaksiyasini tekshirib, ijobiy bo’lgandan keyin masshtabda ishlab chiqarishni boshlashgan. Masalan Toyota va Sony R&D tadqiqot va produkt prototiplarini ko’chirish orqali global bozorda Amerikaga yetib olgan hatto o’zib ketgan.

Bu strategiya Yaponiya kompaniyalariga texnologiya, innovatsiya va marketing orqali kuchli brend yaratishga va ko‘plab global bozorlarda ustunlikka erishishga yordam berdi.

Yaponiyaning R&D strategiyasidan qanchalik oqilona foydalanganligi bugungi kun kompaniyalari uchun namuna bo‘lib, ularning tezkor va samarali rivojlanish yo‘lini o‘rgatadi.

Demak, O’zbekistonda ham buni amalga oshirsa bo’ladimi? Albatta deyish mumkin. Yangi innovatsiya va yangi texnologik produkt yaratish uchun vaqt va juda katta sarmoya ketadi. Bu tadqiqot esa vaqtni va pulni ham tejab beradi.

Nima deb o’ylaysiz, qaysi turdagi kompaniyalar bundan foydalanish kerak yurtimizda?👇

Post manbasi: https://hbr.org/1991/01/marketing-is-everything

#marketing_tadqiqot

@shakhxaymurzayev

AI yordamchim tayyor bo‘ldi! 🚀

Endi marketing jarayonlari, brend va marketing strategiyalarini ishlab chiqishda, shuningdek, mijozlar bilan ishlashdagi qiyinchiliklarni hal qilishda menga AI yordamchi qo‘l kelmoqda.

Birinchi sinovlardan o‘tdi, va natijalar haqiqatan ham hayratlanarli! Hattoki O‘zbekiston bozorini tahlil qilish imkoniyatiga ega. Katta muammolar uchun ham aniq va tezkor yechimlarni taklif qilmoqda. Ishlarimni qisqa vaqt ichida tizimlashtirishga yordam berdi.

1 soat ichida hammasini sozlab, ishlatishga tayyor qildim. Bu yordamchi bilan ko‘p vazifalarimni samarali tartibga keltiryapman. Ishlarim endi yanada oson va tizimli bo‘lib qoldi.

Shuni bilamanki, bunday yordamchi sizga ham qiziq bo‘lishi mumkin. Talabasizmi yoki aniq bir sohada ishlaysizmi, shaxsiy ishlaringizni ham tizimlash va tartibga solish uchun bu ayni muddao. Men bu yordamchini 2 oy davomida tekin versiyada ishlatib, o‘zimga moslab oldim.

Agar sizga ham qiziq bo‘lsa, menda batafsil qo‘llanma tayyor!
@shaxriorxaymurzaev shu profilga “instruksiya” deb yozib yuboring, sizga qo’llanmani yuboraman.

Muammolarni yechimiga doim haq to’lanadi

Har doim oldimdan muammo chiqsa kamida o’zim rivojlanaman, keyingi 2-3 yillik harakatlarimga ta’siri katta bo’ladi. Muammolar oxirgi payt qiynamay qo’ydi. Chunki anchadan beri bitta “mindset” orqali harakat qilyapman. Uni postda yozgan edim.

Lekin oxiriga kelib muammolarni filterlashni unutibman. Kuzatuvlarim asosida oxirgi 1 hafta davomida bildim-ki, bizga 2 xil ko’rinishdagi muammo keladi.

Birinchi ko’rinish: Bizni rivojlantiradi,imkoniyat yaratadi
Ikkinchi ko’rinish: Bizni cho’ktiradi, unga ta’sir o’tkaza olmaymiz (asosan toksik munosabatlar, ijtimoiy bosim va hokazo)

Uni yechishga urinib ko’rdim, lekin birinchisdek menga qiziq ham emas, energiya ham bermadi. Hammasini orqaga tortib yubordi. Keyin angladim-ki, hal qila olsam ham menga foydasiz va battar meni degredatsiyaga uchratar ekan. Uni chetlab o’tishni tanladim.

Oxirgi 1 hafta davomidagi xulosalarim shunday. Endi yana jarayonga kirishib, energiya va rivojlantiruvchi muammolarni hal qilishga o’tdim.

#fikr_va_xulosalar

@shakhxaymurzayev

Biznes qachon brend qurishni boshlash kerak?

Yangi kompaniya, korxona va servis ko’rsatuvchi bizneslar uchun boshidan brend qurish shart emas, ular birinchi “performance” ya’ni, faqat pul olib kelish uchun ishlanish kerak deb “Gipoteza” qilinadi.

Meni fikrim esa yo’q! Brend qurish boshidan boshlanadi. Yangi kirib kelgan biznes uzoq yashashi uchun bozorda pozitsiyaga ega bo’lmasa, vaqtincha yaxshi pul ishlab keyin yopilib ketishi xavfi juda ham yuqori.

Masalan yangi ochilgan Kafelar tarmog’i reklama va kommunikatsion strategiya uchun katta pul ajrata olmasa ham, bunday bizneslarning birgina “SMM”da to’g’ri strategiya orqali o’zining brend pozitsiyasi, kimlarga murojaat qilayotgani va auditoriya jalb qilish uchun yaxshi qadam bo’la oladi.

- Brend qurish har doim ham ideal bo’lmaydi, shunchaki to’g’ri pozitsiya belgilab uning ijtimoiy tarmoqlari “SMM” ham rivojlantirilsa, u yerdagi Brend pozitsiya, brend kimligi, qanaqa muammoni yechishi aniq ko’rsatib, shu jarayonni o’zida “performance” ishlatilsa, to’g’ri brend qurish boshlanadi.

- Bu har doim ideal bo’lishi shart emas. Mukammal bo’lish esa vaqtni cho’zadi. Eng oddiyidan boshlash kerak!

#marketing

@shakhxaymurzayev

Katta qudrat bizni yo’q qilib yuboradi

Juda ko’pchiligimiz katta qudrat xohlaymiz, ko’p pul, eng kuchli reputatsiya va boshqa boshqa katta miqdordagi bosimli ma’suliyatlar. Lekin hech o’ylab ko’rganmisiz, bu qudrat sizga shunday kelib qolsa, nima yuz berishini?

Oddiy qilib tushuntiraman: Biz ko’rgan “Avengers”da ham oddiy qilib tushuntirilgan, bu qudratli toshlarni faqat munosib bo’lganlar va o’shanga yarasha kuchga ega bo’lganlar boshqara olgan. Oddiy inson esa shunchaki kuyib, yo’q bo’lib ketadi.

Bizda hozirgi paytda nimaiki bo’lsa, qanaqa holatda bo’lsak, shunga loyiqmiz va shunaqa bo’lish kerak. Katta qudratga esa qadam va qadam yetib boriladi. Rimni ham 1 kunda qurishmagan

Shunga atrofingizdagi sizni tengdoshingiz sizdan qudratli bo’lsa, hasadga o’rin yo’q, shuchaki undagi vaziyat unga shu qudratga ega bo’lishga yaxshi sharoit bergan

Siz ham o’zingizni davringizda, eng zo’risiz aslida. Analiz qilib turing, ko’rasiz qanchalik kuchli ekanligizni

#kuzatuvdagi_fikrlar

@shakhxaymurzayev