Дрезденни бекорга «санъат шаҳри» дейишмас экан. Сон-саноқсиз музейлар, ибодатхоналар, Эьба бўйининг гўзаллиги мени ўзига мафтун этмай қолмади. Етти аср давомида герцог ва қироллар қароргоҳи бўлган Дрезден менга ўхшаган санъат шайдолари учун айни муддао эди. Таня мени дам олиш кунлари музей ва ибодатхоналарни томоша қилгани етакларди.
Яна олдингидек дўстлар даврасида қувноқ яшаётганимдан қувонардим. Лекин бу қувонч узоққа чўзилмасди, чунки бир-икки соат эркинликдан кейин яна қатъий режим билан яшайдиган оилага қайтардим. Нотўғри тушунманг, болаларни ҳамон яхши кўрардим. Лекин дўст ортирганимдан буён Аннанинг менга муносабати ўзгаргандек эди.
Танишларим билан кўп вақтимни ўтказишим уларга ёқмаётганини сезиб қолдим. Мен ўз хизматим, меҳрим билан уларнинг яқин одамига айланиб бўлдим, энди улар ҳам мени тушунишади, деб ўйлабман. Лекин… Бир куни дўстларим мени остонада кутиб туришганда, Анна мени ошхонага чақирди.
Бугун Танянинг туғилган куни эди.
У билан Эльба буйида сайр қилиб Каналеттони томоша қилиб завқланмоқчи эдик. Шунинг учун Аннадан бир соат олдин жавоб беришини сўрагандим.
У жавоб ўрнига қошларини чимирди.
— Лола, — деди Анна жиддий оҳангда.
— Сиз билан гаплашиб олмасак бўлмайди. Сиз бу ерга ишлагани келгансиз. Шартномада иш вақтингиз аниқ кўрсатилган, марҳамат қилиб унга риоя қилсангиз…
Тилим айланмай қолди. Чунки унга вазиятни тушунтиргандим.
— Бугун жавоб бераман. Лекин бу иш бошқа қайтарилмасин! — деди совуққонлик билан.
— Хўп, — дедим ичимни қақшатиб кетган титроқни зўрға босиб.
Кўзимдаги ёшни кўрсатмаслик учун, ташқарига югурдим. Менинг кайфиятим йўқлигини сезган Таня сабабини сўради.
— Шунақа одам ҳам бўладими? Мен бутун вақтимни унинг оиласига бағишласам, болаларини жонимдан ортиқ яхши кўрсам, Андреа мени ҳатто «ойи» деб чақиради…
Бир марта жавоб олганимни юзимга солса-я! — ҳеч ўзимга келолмасдим.
— Бу ер Германия, Лола!
Уларга қилган яхшилигингга раҳмат оласан. Лекин сенга кўмак керак бўлганда, ҳеч ким ёрдам бермайди. Шунинг учун улар учун ишлайверишни бас қил. Шартнома дедими, энди сен ҳам ўша шартномасига амал қил.
— Лекин мендан ёрдам сўрашса, йўқ дея олмайман… Чунки болаларни яхши кўраман.
— Ҳеч ким яхши кўрма демаяпти-ку. Сен ҳам ўзларидек жавоб қайтар.
Ўша куни Таня ўз дўстлари билан бирга мени уйгача кузатиб қўйишди.
Анна мени қовоғини очмай кутиб олган бўлса, болалар қувониб кутиб олишди.
Шундан кейин оиладаги муносабатларимиз совуқлаша бошлади.
Дугонам уларга ёқмаганди. Чунки у билан танишганимдан кейин улар чаққон, ҳозиржавоб «дастёрларидан» маҳрум бўлишганди.
Бу ҳали ҳаммаси эмас экан.
Бир куни курсга ўқишга кетаётганимда ғалати иш бўлди.
— Лола, — деди Анна.
— Энди калитни ўзинг билан олиб кетма. Девордаги гулдоннинг ортига ташлаб кет.
— Нега? — дедим ҳайрон бўлиб.
— Мени тўғри тушун, лекин яқинда икки уй наридаги қўшнимизнинг уйини ўғри уриб кетибди.
Бунинг менга нима алоқаси бор экан, деб ҳайратланиб турганимда:
— Сенинг танишларинг шубҳали. Эҳтиёт бўлганим яхши, — деди.
Қотиб қолдим. Мендан гумонсирагани кўнглимга оғир ботди.
Йўл бўйи йиғлаб кетдим. Кечқурун ишларимни тиндириб, Аннанинг ойиси билан гаплашиб ўтирганимда қўнғироқ жиринглади. Анна бўлса керак деб ўйладим, чунки ҳар кун кечки соат тўққизда онасига қўнғироқ қилиб бир кунлик ишларини гапириб берарди. Гўшакни кўтарсам, Аннанинг хавотирли овози эшитилди, Эрика иситмалаб қолибди, шифокор чақиришибди. Кампир шифокор чақириб яхши қилибсан, деди қизига ва бемалол телевизор кўришда давом этди.
— Биз уларникига бормаймизми? — дедим ҳайратимни яширолмай.
— Нега? — деди кампир мендан баттар ҳайратланиб.
Невараси иситмалаб ётаса-ю, битта кўчада яшайдиган бувиси бемалол телевизор кўриб ўтирса? Яна бунинг устига куёви сафарга кетган.
Буни тушунишга менинг ақлим ожизлик қиларди.
Кампирининг ҳай-ҳайлашига қарамай устимга курткамни ташладим-у, Аннаникига югурдим. Эшикни очган Анна мени кўриб кўзига ёш олди. Дарров болаларнинг хонасига югурдим. Муолажадан кейин иситмаси тушган бўлса-да, қизалоқ ухлолмай безовталаниб ётарди. Уни қўлимга олдим, Эрика бўйнимдан қучоқлаб олди. Бир пайт оёғимга кимдир суйканганини сездим........
Яна олдингидек дўстлар даврасида қувноқ яшаётганимдан қувонардим. Лекин бу қувонч узоққа чўзилмасди, чунки бир-икки соат эркинликдан кейин яна қатъий режим билан яшайдиган оилага қайтардим. Нотўғри тушунманг, болаларни ҳамон яхши кўрардим. Лекин дўст ортирганимдан буён Аннанинг менга муносабати ўзгаргандек эди.
Танишларим билан кўп вақтимни ўтказишим уларга ёқмаётганини сезиб қолдим. Мен ўз хизматим, меҳрим билан уларнинг яқин одамига айланиб бўлдим, энди улар ҳам мени тушунишади, деб ўйлабман. Лекин… Бир куни дўстларим мени остонада кутиб туришганда, Анна мени ошхонага чақирди.
Бугун Танянинг туғилган куни эди.
У билан Эльба буйида сайр қилиб Каналеттони томоша қилиб завқланмоқчи эдик. Шунинг учун Аннадан бир соат олдин жавоб беришини сўрагандим.
У жавоб ўрнига қошларини чимирди.
— Лола, — деди Анна жиддий оҳангда.
— Сиз билан гаплашиб олмасак бўлмайди. Сиз бу ерга ишлагани келгансиз. Шартномада иш вақтингиз аниқ кўрсатилган, марҳамат қилиб унга риоя қилсангиз…
Тилим айланмай қолди. Чунки унга вазиятни тушунтиргандим.
— Бугун жавоб бераман. Лекин бу иш бошқа қайтарилмасин! — деди совуққонлик билан.
— Хўп, — дедим ичимни қақшатиб кетган титроқни зўрға босиб.
Кўзимдаги ёшни кўрсатмаслик учун, ташқарига югурдим. Менинг кайфиятим йўқлигини сезган Таня сабабини сўради.
— Шунақа одам ҳам бўладими? Мен бутун вақтимни унинг оиласига бағишласам, болаларини жонимдан ортиқ яхши кўрсам, Андреа мени ҳатто «ойи» деб чақиради…
Бир марта жавоб олганимни юзимга солса-я! — ҳеч ўзимга келолмасдим.
— Бу ер Германия, Лола!
Уларга қилган яхшилигингга раҳмат оласан. Лекин сенга кўмак керак бўлганда, ҳеч ким ёрдам бермайди. Шунинг учун улар учун ишлайверишни бас қил. Шартнома дедими, энди сен ҳам ўша шартномасига амал қил.
— Лекин мендан ёрдам сўрашса, йўқ дея олмайман… Чунки болаларни яхши кўраман.
— Ҳеч ким яхши кўрма демаяпти-ку. Сен ҳам ўзларидек жавоб қайтар.
Ўша куни Таня ўз дўстлари билан бирга мени уйгача кузатиб қўйишди.
Анна мени қовоғини очмай кутиб олган бўлса, болалар қувониб кутиб олишди.
Шундан кейин оиладаги муносабатларимиз совуқлаша бошлади.
Дугонам уларга ёқмаганди. Чунки у билан танишганимдан кейин улар чаққон, ҳозиржавоб «дастёрларидан» маҳрум бўлишганди.
Бу ҳали ҳаммаси эмас экан.
Бир куни курсга ўқишга кетаётганимда ғалати иш бўлди.
— Лола, — деди Анна.
— Энди калитни ўзинг билан олиб кетма. Девордаги гулдоннинг ортига ташлаб кет.
— Нега? — дедим ҳайрон бўлиб.
— Мени тўғри тушун, лекин яқинда икки уй наридаги қўшнимизнинг уйини ўғри уриб кетибди.
Бунинг менга нима алоқаси бор экан, деб ҳайратланиб турганимда:
— Сенинг танишларинг шубҳали. Эҳтиёт бўлганим яхши, — деди.
Қотиб қолдим. Мендан гумонсирагани кўнглимга оғир ботди.
Йўл бўйи йиғлаб кетдим. Кечқурун ишларимни тиндириб, Аннанинг ойиси билан гаплашиб ўтирганимда қўнғироқ жиринглади. Анна бўлса керак деб ўйладим, чунки ҳар кун кечки соат тўққизда онасига қўнғироқ қилиб бир кунлик ишларини гапириб берарди. Гўшакни кўтарсам, Аннанинг хавотирли овози эшитилди, Эрика иситмалаб қолибди, шифокор чақиришибди. Кампир шифокор чақириб яхши қилибсан, деди қизига ва бемалол телевизор кўришда давом этди.
— Биз уларникига бормаймизми? — дедим ҳайратимни яширолмай.
— Нега? — деди кампир мендан баттар ҳайратланиб.
Невараси иситмалаб ётаса-ю, битта кўчада яшайдиган бувиси бемалол телевизор кўриб ўтирса? Яна бунинг устига куёви сафарга кетган.
Буни тушунишга менинг ақлим ожизлик қиларди.
Кампирининг ҳай-ҳайлашига қарамай устимга курткамни ташладим-у, Аннаникига югурдим. Эшикни очган Анна мени кўриб кўзига ёш олди. Дарров болаларнинг хонасига югурдим. Муолажадан кейин иситмаси тушган бўлса-да, қизалоқ ухлолмай безовталаниб ётарди. Уни қўлимга олдим, Эрика бўйнимдан қучоқлаб олди. Бир пайт оёғимга кимдир суйканганини сездим........