Yuqorida yozganimdek, Madina Musayevaning telegram kanalida "Usta va Margarita" romani mutolaa qilinyapti. Romanni oʻqimaganlarga bu buyuk asar bilan tanishish, oʻqiganlarga esa yana bir marta qayta murojaat qilish, oʻzini goh 1930-yillar Moskvasida, goh milodning boshlaridagi Iudeyada his qilish, muhabbat va xiyonat, yaxshilik va yozuvlik, jinoyat va jazo singari mangu mavzular ustida mushohada yuritish uchun yaxshi imkoniyat.

Esingda boʻlsa, asar ikki kishining - adabiy jurnal muharriri Berlioz va shoir Bezdomniyning dim oqshom chogʻidagi suhbati bilan boshlanadi. Shu payt ularning suhbatiga bir ajnabiy aralashadi. Suhbatdan keyin esa (uchinchi bobda), xuddi ajnabiy bashorat qilganidek, Berliozning boshi tanasidan judo qilinadi.

Romanning birinchi bobida zukko kitobxon muallif mohirona ishlatgan bir badiiy usulni payqagan boʻlishi mumkin. Hali ajnabiy paydo boʻlmasidan oldin Berliozning yuragi oʻtmas igna qadalganday zirqirab ogʻriydi, uning vujudini kuchli bir dahshat chulgʻab boradi. Keyinroq esa, ajnabiy bilan suhbat paytida, u bilan "mangu vidolashayotgan" quyoshning siniq shuʼlalarini deraza oynalarida koʻradi. Sal oʻtib esa ajnabiy unga "sizning boshingizni tanangizdan judo qilishadi" deydi.

Kuchli qoʻrquv, manguga xayrlashayotgan quyosh, keyin esa ajnabiyning soʻzlari. Bularning hammasi Berliozning halokatiga ishora qiladi. Badiiy asarda keyinroq sodir boʻladigan voqealarga bunday ishoralar "foreshadowing" deyiladi. Bu usul oʻquvchining diqqatini ushlab turish, hayajonni (suspense) oshirishga yordam beradi.

* Bilishimcha, "foreshadowing" atamasining oʻzbekcha muqobili mavjud emas.

Illyustratsiya sifatida rassom Pavel Orinyanskiy ishlagan suratdan foydalanildi.