#Maqola
🗂 “Islom” ning lugʻaviy va shar’iy ma’nosi
Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam keltirgan din Islom dini nomi bilan mashhurdir. Bu nomni Payg‘ambarimizning o‘zlari tanlagan emaslar, balki uni Alloh Taolo ixtiyor qilgan. Qur’oni Karimda Alloh Taolo: “Va sizga islomni din deb, rozi bo‘ldim”, deydi. (“Moida” surasi, 3-oyat).
Islom so‘zining lug‘aviy ma’nosiga kelsak, bu so‘zni lug‘at olimlari, tafsirchilar va boshqa olimlar chuqur o‘rganib chiqqanlar va bu so‘z quyidagi ma’nolarni anglatishini uqdirib o‘tganlar.
• Ixlos.
• Turli ofatlardan salomat bo‘lish.
• Sulh va omonlik
• Itoat va bo‘ysunishdir.
Islomning shar’iy ma’nosi, Islom “Alloh yagona” deb e’tiqod qilib, unga bo‘ysunmoqlik va butun qalb bilan unga ixlos qilmoqlik va Alloh buyurgan diniy e’tiqodga iymon keltirmoqlikdir.
Qur’oni Karimda islom shirkka (Allohning sherigi bor, deb ishonishga) qarshi qo‘yilgan. Boshqa oyatlarda Islom Allohga ixlos qo‘yish va unga bo‘ysunish, itoat qilish ma’nolarida ham kelgan.
Allohga itoat qilgan va Alloh yuborgan Payg‘ambarlarga ergashgan kishi musulmon deyiladi.
Nuh payg‘ambar to‘g‘risida Qur’onda Karimda shunday deyiladi: “Va men musulmonlardan bo‘lishga amr qilinganman” (Yunus surasi 72-oyat).
Ibrohim payg‘ambar haqida shunday oyat bor: “Chunki Robbi unga: Musulmon bo‘l!” – deganida u: “Olamlarning Robbiga musulmon bo‘ldim”, dedi (Baqara surasi 131-oyat).
Yusuf payg‘ambar ham Alloh qarab shunday degan: “Sen dunyoyu oxiratda mening valiyimsan. Meni musulmon holimda vafot ettirgin va solihlarga qo‘shgin” (“Yusuf” surasi 101-oyat).
Yana, Qur’oni karimda Muso (a.s) tilidan shunday deyilgan: “Ey qavmim agar Allohga iymon keltirgan bo‘lsangiz, agar musulmon bo‘lsangiz, faqat ungagina tavakkal qiling”. (“Yunus” surasi 84-oyat).
Iso payg‘ambar haqida shunday deyilgan: “Iso ulardan kofirlarni sezib qolganda: “Kimlar Alloh yo‘lida menga yordamchi bo‘ladi?!”-dedi. Xavoriylar: “Biz Allohning yordamchilarimiz, Allohga iymon keltirdik va bizlar musulmonligimizga guvoh bo‘l”-dedilar” (“Oli imron” surasi 52-oyat).
Mana shu oyatlardan ko‘rinib turibdiki, Alloh taolo barcha payg‘ambarlarni tavhidiga da’vat qilish uchun yuborgan. Muhammad (s.a.v) payg‘ambar bo‘lganlaridan so‘ng bu haqiqat yuzaga chiqdi. Barcha odamlarni islom dini atrofiga yig‘ilishga chorlovchi da’vat yangradi. “Albatta, Allohning huzuridagi din islomdir. Kitob berilganlar, faqat, ularga ilm kelgandan so‘ng, o‘zaro hasad qilishibgina, ixtilof qildilar.” (“Oli imron” surasi 19-oyat).
Agar din bitta bo‘lsa, unda kelishmovchilik tug‘ulishi mumkin emas. Xristian, Yaxudiy, Islom diniga ergashuvchilarning o‘zaro kelishmovchiliklari Allohning ta’limotiga xilofdir.
Dinlarning asli bir ekanligi Qur’oni karim e’lon qilgan xaqiqat bo‘lib, dinlar orasidagi ixtiloflarga qarab turib “Din bekor gap” deyuvchilarning shubxasini chippakka chiqaradi. Ularning aytishicha, har bir payg‘ambar o‘z xoxishiga bir din ixtiro qilib, o‘zidan avvalgi o‘tgan payg‘ambarlarga qarshi chiqar emish. Bu, xaqiqatdan o‘zga gapdir. Xaqiqatda esa Qur’on nuqtai nazaridan, dinlarning asli bir bo‘lib, shariatlar turlichadir. Alloh taolo islom dini oxirgi din bo‘lishini ixtiyor qildi. Muhammad (a.s)ning shariatlari esa, o‘zidan oldingi barcha shariatlarni nasx (bekor) qiladi. Bu shariat nihoyatda rivojlangan insonlar uchun barcha zamon va makonga mos keladigan shariatdir. Bu borada Qur’oni karimda shunday deyiladi: “Kim Islomdan boshqa dinni hohlasa, bas, undan bu xargiz qabul qilinmas va u oxiratda ziyon ko‘ruvchilardan bo‘ladi.” (“Oli imron” surasi, 85-oyat)
© "Hidoya" o‘rta maxsus islom bilim yurti.
@ilm_duri
🗂 “Islom” ning lugʻaviy va shar’iy ma’nosi
Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam keltirgan din Islom dini nomi bilan mashhurdir. Bu nomni Payg‘ambarimizning o‘zlari tanlagan emaslar, balki uni Alloh Taolo ixtiyor qilgan. Qur’oni Karimda Alloh Taolo: “Va sizga islomni din deb, rozi bo‘ldim”, deydi. (“Moida” surasi, 3-oyat).
Islom so‘zining lug‘aviy ma’nosiga kelsak, bu so‘zni lug‘at olimlari, tafsirchilar va boshqa olimlar chuqur o‘rganib chiqqanlar va bu so‘z quyidagi ma’nolarni anglatishini uqdirib o‘tganlar.
• Ixlos.
• Turli ofatlardan salomat bo‘lish.
• Sulh va omonlik
• Itoat va bo‘ysunishdir.
Islomning shar’iy ma’nosi, Islom “Alloh yagona” deb e’tiqod qilib, unga bo‘ysunmoqlik va butun qalb bilan unga ixlos qilmoqlik va Alloh buyurgan diniy e’tiqodga iymon keltirmoqlikdir.
Qur’oni Karimda islom shirkka (Allohning sherigi bor, deb ishonishga) qarshi qo‘yilgan. Boshqa oyatlarda Islom Allohga ixlos qo‘yish va unga bo‘ysunish, itoat qilish ma’nolarida ham kelgan.
Allohga itoat qilgan va Alloh yuborgan Payg‘ambarlarga ergashgan kishi musulmon deyiladi.
Nuh payg‘ambar to‘g‘risida Qur’onda Karimda shunday deyiladi: “Va men musulmonlardan bo‘lishga amr qilinganman” (Yunus surasi 72-oyat).
Ibrohim payg‘ambar haqida shunday oyat bor: “Chunki Robbi unga: Musulmon bo‘l!” – deganida u: “Olamlarning Robbiga musulmon bo‘ldim”, dedi (Baqara surasi 131-oyat).
Yusuf payg‘ambar ham Alloh qarab shunday degan: “Sen dunyoyu oxiratda mening valiyimsan. Meni musulmon holimda vafot ettirgin va solihlarga qo‘shgin” (“Yusuf” surasi 101-oyat).
Yana, Qur’oni karimda Muso (a.s) tilidan shunday deyilgan: “Ey qavmim agar Allohga iymon keltirgan bo‘lsangiz, agar musulmon bo‘lsangiz, faqat ungagina tavakkal qiling”. (“Yunus” surasi 84-oyat).
Iso payg‘ambar haqida shunday deyilgan: “Iso ulardan kofirlarni sezib qolganda: “Kimlar Alloh yo‘lida menga yordamchi bo‘ladi?!”-dedi. Xavoriylar: “Biz Allohning yordamchilarimiz, Allohga iymon keltirdik va bizlar musulmonligimizga guvoh bo‘l”-dedilar” (“Oli imron” surasi 52-oyat).
Mana shu oyatlardan ko‘rinib turibdiki, Alloh taolo barcha payg‘ambarlarni tavhidiga da’vat qilish uchun yuborgan. Muhammad (s.a.v) payg‘ambar bo‘lganlaridan so‘ng bu haqiqat yuzaga chiqdi. Barcha odamlarni islom dini atrofiga yig‘ilishga chorlovchi da’vat yangradi. “Albatta, Allohning huzuridagi din islomdir. Kitob berilganlar, faqat, ularga ilm kelgandan so‘ng, o‘zaro hasad qilishibgina, ixtilof qildilar.” (“Oli imron” surasi 19-oyat).
Agar din bitta bo‘lsa, unda kelishmovchilik tug‘ulishi mumkin emas. Xristian, Yaxudiy, Islom diniga ergashuvchilarning o‘zaro kelishmovchiliklari Allohning ta’limotiga xilofdir.
Dinlarning asli bir ekanligi Qur’oni karim e’lon qilgan xaqiqat bo‘lib, dinlar orasidagi ixtiloflarga qarab turib “Din bekor gap” deyuvchilarning shubxasini chippakka chiqaradi. Ularning aytishicha, har bir payg‘ambar o‘z xoxishiga bir din ixtiro qilib, o‘zidan avvalgi o‘tgan payg‘ambarlarga qarshi chiqar emish. Bu, xaqiqatdan o‘zga gapdir. Xaqiqatda esa Qur’on nuqtai nazaridan, dinlarning asli bir bo‘lib, shariatlar turlichadir. Alloh taolo islom dini oxirgi din bo‘lishini ixtiyor qildi. Muhammad (a.s)ning shariatlari esa, o‘zidan oldingi barcha shariatlarni nasx (bekor) qiladi. Bu shariat nihoyatda rivojlangan insonlar uchun barcha zamon va makonga mos keladigan shariatdir. Bu borada Qur’oni karimda shunday deyiladi: “Kim Islomdan boshqa dinni hohlasa, bas, undan bu xargiz qabul qilinmas va u oxiratda ziyon ko‘ruvchilardan bo‘ladi.” (“Oli imron” surasi, 85-oyat)
© "Hidoya" o‘rta maxsus islom bilim yurti.
@ilm_duri