🛡 Poliomiyelit – bu poliovirus sababli yuzaga keladigan oʻta yuqumli virusli kasallik boʻlib, asosan bolalar va immuniteti zaif odamlarga taʼsir qiladi. Kasallik markaziy asab tizimini zararlaydi va baʼzan falajga, hatto oʻlimga olib kelishi mumkin.
📌 Kasallikning tarqalishi
✅ Poliomiyelit virusining yuqishi asosan fekal-oral yoʻl (iflos qoʻllar, suv, oziq-ovqat orqali) yoki tomchi-infektsiya (yoʻtalish, aksirish) orqali sodir boʻladi. Virus ichakka tushib, qon orqali butun organizmga tarqaladi.
✅ Belgilari
➡️ Koʻp hollarda kasallik yengil shaklda yoki simptomsiz kechadi.
✅ Ammo baʼzi hollarda
➡️ Dastlabki belgilar:
🔹isitma,
🔹bosh ogʻrigʻi,
🔹charchoq,
🔹koʻngil aynishi,
🔹tomoq ogʻrigʻi
➡️ Ogʻir holatlar:
🔹mushaklarda kuchsizlanish,
🔹reflekslarning pasayishi,
🔹ogʻriqlar
➡️ Falaj shakli (kamdan-kam hollarda):
🔹oyoq-qoʻllarda falaj,
🔹nafas olish qiyinlashishi
✅ Profilaktika va davolash
➡️ Hozirgi kunda poliomiyelitga qarshi maxsus davo usuli yoʻq, lekin emlash bilan uni oldini olish mumkin.
✅ Poliomiyelit vaksinalari (OPV va IPV) dunyo boʻylab kasallikni kamaytirishda muhim rol oʻynaydi.
❗️ Poliomiyelit juda xavfli boʻlishi mumkin, ammo vaksinatsiya orqali kasallik butunlay oldini olish mumkin. Shu sababli, bolalarni emlash juda muhim.
📌 Kasallikning tarqalishi
✅ Poliomiyelit virusining yuqishi asosan fekal-oral yoʻl (iflos qoʻllar, suv, oziq-ovqat orqali) yoki tomchi-infektsiya (yoʻtalish, aksirish) orqali sodir boʻladi. Virus ichakka tushib, qon orqali butun organizmga tarqaladi.
✅ Belgilari
➡️ Koʻp hollarda kasallik yengil shaklda yoki simptomsiz kechadi.
✅ Ammo baʼzi hollarda
➡️ Dastlabki belgilar:
🔹isitma,
🔹bosh ogʻrigʻi,
🔹charchoq,
🔹koʻngil aynishi,
🔹tomoq ogʻrigʻi
➡️ Ogʻir holatlar:
🔹mushaklarda kuchsizlanish,
🔹reflekslarning pasayishi,
🔹ogʻriqlar
➡️ Falaj shakli (kamdan-kam hollarda):
🔹oyoq-qoʻllarda falaj,
🔹nafas olish qiyinlashishi
✅ Profilaktika va davolash
➡️ Hozirgi kunda poliomiyelitga qarshi maxsus davo usuli yoʻq, lekin emlash bilan uni oldini olish mumkin.
✅ Poliomiyelit vaksinalari (OPV va IPV) dunyo boʻylab kasallikni kamaytirishda muhim rol oʻynaydi.
❗️ Poliomiyelit juda xavfli boʻlishi mumkin, ammo vaksinatsiya orqali kasallik butunlay oldini olish mumkin. Shu sababli, bolalarni emlash juda muhim.