Cinephile's Club 🎬

​​Adolescence (2025)

"Miniserial san’ati tarixidagi yillar davomida kutilgan mukammallikni taqdim e’ta olgan asar".

80-yillardagi “Wanted Man” drama miniseriyalardan beri dunyo bu darajadagi kuchli va chuqur muammoli mavzuni ommaga taqdim eta olgan serialni ko’rmagan edi. Juda ko’plab variantlarni sanab o’tish mumkin. Lekin ularning hech biri “Adolescence” kabi perfeksionizmning oxirgi darajasigacha chiqa olgan deyish xato bo’ladi. Texnik yutuqlar, oskarga loyiq ijrolar, bir vaqtning o’zida ham tabiiy ham juda kuchli ta’sir qiluvchi skrip! Shu qirralari orqali har bir muhlisga juda chuqur va iztirobli “experience”ni bera oladi.

Serial 13-yoshli bolakay Jamie MIllierning uyiga politsiya hodimlari bostirib kirib uni sinfdosh qizning qotilligida ayblanib hibisga olish sahnasi bilan boshlanadi. Umumiy 4 ta epizod. Dastlabki 2 ta epizod bizni tergov bo’limi dunyosiga olib kiradi, protsedural jarayonlar va detektivlarning Jamie’ga qarshi ish qurish jarayonini ko’rsatadi, garchi u ayblovlarni rad etsa ham. Jamie qizni o’ldirgani rost. Lekin bu gap bilan men serialni spoiler qilmadim. Ishoning, serialda hali siz ko’rishingiz va fikr qilishingiz kerak bo’lgan ko’p narsa bor. Negaki, serial Jamie u qizni o’ldirgan yoki yo’qligini ustiga qurilmagan. Nega u bu qizni o’ldirishgacha bordi? Serial ana shu nega? savoli ustida so’z yuritadi. 13 yoshli bolakay qo’lidan qanday qilib shunaqa ish kelishi qiziq to’g’rimi?

Mazmunga to’xtalsak. Jamie va uning do’stlari o’sayotgan muhit, Andrew Tate va shunga o’xshash boshqa misoginistlar tomonidan qurshab olingan. Ingliz tilidagi “Incel Culture” (Involuntarily Celibate) atamasi serialda ko’p tilga olinadi. Atamaning ma’nosi so’zma-so’z tarjimadan kelib chiqadi: Yolg’iz qolgan va ayollarga nisbatan salbiy qarashdagi erkaklar submadaniyati. Tarjima biroz uzunroq, mazmunni to’la qoplash uchun albatta. Bu madaniyat o’smir yoshdagi o’g’il bolalarg ta’sir qilishga qaratilgan. Bu harakat orqasidagi asosiy missiya, ijtimoiy, jismoniy yoki psixologik kamchiliklar tufayli ko’ngilsiz ravishda yol’giz bo’lishga majbur bo’lgan erkaklarning norozilik (qarama-qarshi jinsga nisbatan) va nafratini ifodalashdir. Bu submadaniyat ko‘pincha salbiy va ba’zan misoginik qarashlarni rivojlantiradi, ayollar va munosabatlar haqidagi noto‘g‘ri fikrlarni targ‘ib qiladi. Biroq, bunday fikrlar ko‘pincha salbiy va toksik munosabatlarga olib kelishi mumkin. Tate degan shaxsni bunag yorqin misol sifatida keltirish mumkin. Serialda ham uning ismi tilga olingan joyi bor. Bu narsani uning harakatlariga uzviy bog’liq ekanligini tasdiqlaydi.

Serial mukammal deyishimga yana bir sabab shundaki, u sizni 4 soat davomida o’zida ushlab qola oladi. Buni esa, qotillik sababini taxmin qilish yo’llaringizni oldindan berkitish orqali amalga oshiradi. Ya’ni, serialni ko’rar ekansiz, unda bu qotillikka sabab bo’luvchi belgilarni dastlab umuman ko’rmaysiz. Hech qanday qattiqqo’l yoki yomon fe’l-atvorli ota-ona, oilaviy muammolar yoki boshqa ddoiy ehtimoliy sabablar. Shu narsaning o’zi sizni filmning asosiy message’iga fokus qilishingizga va qanday qilib 13 yoshli insonning qo’lidan bu ish kelishiga boshidan oxirigacha javob qidirishingizga sa
sababchi bo’ladi. Mana, nimada perfeksionizm!

Serialning asosiy auditoriyasi ota-onalar bo’lishini xohlagan bo’lardim. Lekin hamma o’zi uchun ko’rgani yaxshi. Chunki serial auditoriyaga o’smirlar qanday muhitda o’sayotganini qayta qayta so’roq qilishga majburlaydi.

Har doimgidek, ketqizgan vaqtingizga achinmaysiz. Serialni albatta ko’ring.

@cinephilessclub

​​Arcane: Asosiy Obrazlar Tahlili

Vi – Kuch, G'urur va Fidoyilik

Vi – kuchli xarakterga ega, qat'iyatli va himoyachi. U kichikligidan oilasiga, ayniqsa singlisi Powder'ga g'amxo‘rlik qilishni o‘zining asosiy vazifasi deb bilgan. Ammo hayot unga shafqat qilmaydi.
Uning transformatsiyasi real va og‘riqli. Avvaliga Vi qo‘rqmas, erkin va jasoratli qiz bo‘lsa, keyinchalik dushmanlariga nisbatan shafqatsiz, ammo o‘zining yaqinlariga mehri baland insonga aylanadi. Uning har bir qarori shaxsiy azoblari va mas’uliyat hissi bilan qorishib ketgan. Vi - shunchaki kuchli qahramon emas, balki ruhiy jarohatlarini o’zida kurashishga kuch topish uchun yoqilg’iga aylantira olgan obraz.

Jinx (Powder) – Telba va Nozik Yurak

Agar Vi - kuchning ramzi bo‘lsa, Jinx - ichki psixologik xaos, tushkunlikning va o‘zligini yo‘qotgan insonning eng yorqin namunasidir.
U Powder sifatida juda sezgir va Vi’ga to‘liq ishonuvchi singil edi. Ammo o‘sha birgina fojeali lahza hamma narsani o‘zgartirdi. Jinx obrazi serialning eng chuqur va murakkab qahramonlaridan biri. U singlisi Vi tomonidan tashlab ketilganini (o‘z qarashiga ko‘ra) kechirolmaydi va o‘zini Silco qo‘liga topshiradi. Uning psixologik transformatsiyasi asta-sekin sodir bo‘ladi: Powder o‘zida qudrat va erkinlikni his qilish uchun Jinx'ga aylanadi. Ammo shu bilan birga, uning ruhiy parchalanishi yanada chuqurlashadi.
Jinx obrazi shunchaki telbalik yoki yovuzlik emas. U o‘zining harakatlari bilan ichki og‘riq va ikkilanishlarni aks ettiradi. Har safar u o’z ichki ovozlari bilan kurashganida yoki Vi bilan uchrashganida, tomoshabin Jinxning murakkabligini, uning butunlay yo‘qolib ketmagan «Powder» qismini ham his qiladi.

Silco – Mukammal Yovuz, Yoki Eng Yaxshi Ota?

Silco dastlab klassik antagonistik obraz sifatida ko‘rinadi. U hokimiyat uchun intilgan, Piltover ustidan g‘alaba qilishni istagan yovuz rahbar. Ammo bu obraz antagonistik jihatlardan tashqari juda ko‘p qirralarga ega.
U Jinx'ni shunchaki qurol sifatida emas, balki qizi sifatida qabul qiladi. Uning Jinx'ga bo‘lgan munosabati serialdagi eng kutilmagan jihatlardan biri. Tomoshabin Silco'ni yomon ko‘rishi kerak, lekin qandaydir nuqtada uning hissiyotlarini tushuna boshlaydi, o’zini uning o’rniga qo’yib ko’rish orqali. Chunki Silco haqiqiy mehribon ota bo‘lishga harakat qiladi. U hatto o‘zining orzularidan ham voz kechishga tayyor bo‘ladi – faqat Jinx baxtli bo‘lsa bas. Silco - shunchaki yovuz emas, balki o‘ziga xos idealogiyaga ega bo‘lgan murakkab xarakter. Va aynan shu jihati uni serialdagi eng esda qoladigan personajlardan biriga aylantiradi.

Jayce – Hokimiyat, Mas’uliyat Va Fidoyilik O‘rtasidagi Kurash

Jayce serialning boshida idealist olim sifatida gavdalanadi. U fan orqali dunyoni yaxshilashga harakat qiladi. Ammo hokimiyatga yaqinlashgani sari u o‘z idealist qarashlari bilan real hayot o‘rtasidagi tafovutni anglay boshlaydi.
Uning xarakteri – hokimiyat odamni qanday o‘zgartirishi, unga qanday og‘ir yuk yuklashi va tanlovlar oldida qanday yo‘qolib qolishi mumkinligini tushuntiradi. Jayce tomoshabinga ba’zan ishonchli, ba’zan esa hayotda yo‘lini yo‘qotgan qahramondek tuyiladi.

Viktor – Ilm Va Hayot O‘rtasidagi Kurash

Viktor serialning eng fojeaviy, ilhomlantiruvchi va shaxsan men uchun eng muhim qahramonlaridan (Jinx’dan keyin) biri. U jismoniy nuqsonlarga ega bo‘lsa-da, o‘z aql-zakovati va ilmga bo‘lgan ishonchi orqali Piltoverni o‘zgartirishni orzu qiladi.
Uning transformatsiyasi qolgan qahramonlar ichida eng qizig’i: ilm-fanga ishonch bilan boshlagan yo‘li oxir-oqibat uni insoniylik va fan o‘rtasida tanlov qilishga majbur qiladi. Viktor o‘z maqsadlariga yetish uchun chegaralarni buzib o‘tishga majbur bo‘ladi va uning ichki ziddiyatlari serialning eng kuchli dramatik lahzalaridan birini yaratadi. Spoiler qilmadim.
Viktor obrazining go‘zalligi shundaki, u ham jasorat, ham insoniy ojizlikni aks ettiradi. U g‘alaba qozongan olimmi yoki yo‘qotilgan insonmi? Bu savolning javobi tomoshabinning perspektivasiga bog’liq. Serialni ko’rgach o’zingiz uchun hal qilasiz.

@cinephilessclub

​​Whiplash (2014)

Perfeksionizmning chegara bilmas talabi...

Damien Chazelle rejissyorligidagi Whiplash (2014) – musiqaga va san’atga bo‘lgan fidoiylik, muvaffaqiyatga erishish uchun nimalarni qurbon qilish mumkinligi haqida o‘ta intensiv va hissiyotlarga boy bo'lgan drama. Film yosh barabanchi Endryu Neyman (Miles Teller) va uning shafqatsiz ustoz-murabbiyi Terrens Fletcher (J.K. Simmons) o‘rtasidagi murakkab munosabatlarga asoslangan.

Film syujeti juda sodda ko‘ringaniga qaramay, uning ortida chuqur psixologik ziddiyatlar va mazmun yotadi. Endryu mashhur Shaffer konservatoriyasida o‘qiydi va dunyodagi eng yaxshi barabanchi bo‘lishni orzu qiladi. U Fletcher boshchiligidagi asosiy jazz ansambliga qo‘shilgach, muhim bir narsani anglaydi – bu yerdagi talablar insoniy chegaralardan tashqarida. Fletcher doimiy tahqirlar, haqoratlar va bosim orqali talabalaridan mukammallik talab qiladi. Filmni tomosha qilar ekansiz, Endryuning qollari qonash jarayonidagi og'riqqa chidab mehnat qilishini ko'rganingizdagi muvaffaqiyatga erishish yo'lidagi qiyinchiliklar to'g'risidagi qarashlaringiz biroz o'zgaradi. Shunday bo'lsada, Fletcherga hech nima yetarli emas edi.

Endryu – juda iste’dodli va intizomli yigit. Uning ambitsiyasi film davomida ekstremal darajaga yetadi, u hatto shaxsiy hayotidan voz kechishga ham tayyor bo‘ladi. Fletcher esa filmning eng qiziqarli va muhokamali qahramoni. U talabalariga haddan tashqari qattiq munosabatda bo‘ladi, ularni ruhiy va jismoniy bosim ostida saqlaydi, lekin uning asosiy maqsadi – buyuk san’atkorlarni tarbiyalash. J.K. Simmons esa bu rolni shu qadar mahorat bilan ijro etganki, uning ijrosi tomoshabinni ham hayratga soladi, ham biroz o'yalntirib qo'yadi.

Vizuallar va operatorlik ishi
Filmning vizual uslubi juda dinamik. Operator Tom Krossning montaj usuli musiqaning ritmiga moslashib, tomoshabinni ham jarayonga tortadi. Baraban chalish sahnalari tezkor montaj bilan birga shunchalik jonli ishlanganki, ularni tomosha qilish nafaqat hayratlantiradi, balki qandaydir jismoniy charchoq hissinini ham beradi.

Filmning saundtreki – alohida e’tiborga loyiq jihat. Jazz musiqasi filmning yuragi bo‘lib, har bir zarba va ritm dramatik kuchga ega. Musiqaning intensivligi ba’zan dialoglardan ham ko‘ra ko‘proq narsa aytadi.

Damien Chazelle bu film orqali iste’dod va muvaffaqiyat ortidagi qorong‘u tarafni ko‘rsatadi. Filmda aniq qahramon yoki antagonistik rol yo‘q – aksincha, tomoshabin Fletcherning metodlarini qabul qilish yoki rad etish o‘rtasida ikkilanadi. Chazelle murabbiy va shogird o‘rtasidagi murakkab dinamikani shubhasiz mahorat bilan yoritib bera olgan.

Whiplash – bu shunchaki musiqiy drama emas, balki insonning o‘z chegaralarini sindirishga qanchalik tayyor ekanligi haqida hikoya. Film tomoshabinga o‘zini yo‘qotmasdan, muvaffaqiyat sari qanday borish mumkinligi haqida savollar beradi.

Har doimgi gap. Filmni albatta ko'ring.