"Yoningizdagina chinakam halovatni tuyaman...""
Kichkina shahzoda" asarining muallifi, mashhur yozuvchi
Antuan de Sent Ekzyuperi bu maktubni yozgan paytda hali yosh uchuvchi edi, uyidan uzoqda xizmat qilardi. Mashaqqatlardan chalg‘ish, biroz ovunish uchun yaqinlariga xat yozardi. Bunday maktublar orasida onasi Mari Buae de Fonkolombga yozgan bir nomasi e’tiborga molik.
"1922-yil.
Ayajon,
Mehrga limmo-lim kechagi xatingizni qayta o‘qib chiqdim. Ayajon, hozir sizning yoningizda bo‘lishni qanchalar istayotganimni, kundan kun sizni yanada qattiqroq yaxshi ko‘rib borayotganimni bilsangiz edi. So‘ngi kunlarda sizga xat yozolmadim, ish-tashvishlarimiz ko‘payib ketdi.
Kecha sokin, osoyishta. Mening esa, bilmadim negadir, yuragim mahzun tortgan. Avoradagi xizmat ham zerikarli darajada cho‘zildi. Sen Morisda dam olib-davolanishga va sizning parvarishingizga juda-juda muhtojman.
Qachonlardir men sabab ko‘zlaringizdan marjon-marjon yoshlar to‘kilgandi. Shularni o‘ylasam, yuraklarim ezilib ketadi.
Nimalar qilyapsiz, aya? Rasmlar chizyapsizmi?.. Shular haqida yozing. Xatlaringiz yashashimga ko‘mak beradi, ular bilan birga sarin halovat kirib keladi. Ayajon, bunaqa shirin so‘zlarni qayerdan topasiz-a? Kun bo‘yi shu so‘zlarning ta’sirida yuraman.
Xuddi bolaligimdagi kabi hozir menga juda-juda zarursiz. Qat’iy tartib, harbiy intizom, mashg‘ulotlar – bir qolipdagi, rangsiz hayot. Xayolimda mehmonxonadagi gullarga ishlov berayotganingiz gavdalanadi. Hozirgi turish-turmushimni yomon ko‘rib ketaman.
Men sizni samimiyatimga shubha bilan qarashga majbur qildim. Lekin hozir ko‘nglimdagi hislarni anglata olsam edi...
Hayotimdagi eng ezgu, yorug‘ nur – sizsiz. Ayni dam uyimizni xuddi go‘dakday orziqib sog‘inyapman. Tasavvurimda jonlanasiz: mana, u yoqdan-bu yog‘ga yuribsiz, nimalar haqidadir gapiryapsiz. Biz hozir birga bo‘lishimiz mumkin edi, afsuski, qaynoq mehringizdan olisdaman, o‘g‘il bo‘lib xizmatingizni ham qilolganim yo‘q.
To‘g‘risi, bu kecha yig‘laguday alpozdaman. Bunday damlarda menga yagona yupanch siz ekaningiz ham ayni haqiqat. Bolalik paytim katta xaltamni ko‘targancha, ho‘ngrab kelganim esimda. Yodingizdami, Mansda bo‘lgandi bu. Meni jazolashganidan xo‘rligim kelib yig‘lardim. O‘shanda peshonamdan mayingina o‘pib qo‘ydingiz – men hamma narsani paqqos unutdim. Siz o‘qituvchilar-u murabbiylardan beqiyos himoya qo‘rg‘onim edingiz. Uyda o‘zimni mutlaqo xavfsiz sezardim. U yerda sizdan boshqa hech kim bo‘lmasdi. Qanday damlar edi-ya!..
Hozir ham hammasi o‘sha-o‘sha – sizning yoningizdagina chinakam halovatni tuyaman. Faqatgina siz hamma narsani bilasiz, faqatgina siz bor tashvish-u o‘ylarimni unutishga, boixtiyor va beixtiyor o‘zimni yosh bola deb his etishga majbur qila olasiz.
Ko‘rishguncha, aya. Ishim boshimdan oshib-toshib yotibdi... Bu yerda ham Sen Morisdagi kabi baqalar vaqillaydi. Lekin bular juda yoqimsiz!
Ertaga siz tomonga, Sen Morisga qarab ellik kilometr uchaman. Biroz bo‘lsa-da, haqiqatan ham yoningizga ketayotganday zavqlanaman, yayrayman.
Qo‘llaringizni o‘pib, ko‘zimga surib xayrlashaman.
Katta bo‘lib qolgan o‘g‘lingiz Antuan".@bibliofilllll