Odam Ato, Momo Havvo va Iblisning bolasi haqida rivoyat

Xakimi Termiziy aylab hikoyat,
Demish Odam va Havvodin rivoyat.

Ki tavba aylabon, birlashdilar so'ng,
Qo'yib jannatni, yerga tushdilar so'ng.

Chu Odam yo'q edi ul joyda bir kez,
Shoshib, Havvo qoshiga keldi Iblis.

Uni Hannos degan bir o'g'li bordi,
Uni topshirdiyu ko'zdin yo'qoldi.

Kelib Odam, chu iblisbachchani ul,
Ko'rib, qaxru g'azabga mindi butkul.

Dedi: kam erdimi ul kirdikori?
Uchibsen hiylavu makriga bori...

U iblisbachchani qonlarga qotdi,
Tanini burdalab, har yonga otdi.

Yana Odam ketib, bas keldi Iblis,
Chaqirdi o'g'lini aylab u tablis.

Ko'rindi o'g'li, ul chilpora erdi,
Yig'ib Iblis uni, joy-joyga terdi.

Chu Iblis bo'ldi g'oyib, qaytdi Odam,
U Iblis bachchaga ko'z soldi bir dam.

Boqib Havvoga so'ng qichqirdi: xotin,
Yana o'tlarga yoqmoqmi muroding?

Bu gal u boshqacha tutdi udumni,
Ollovga tashladi zuriyodi shumni.

Sovurdi kullarin, ordona etdi,
O'zi faryod solib, bir yoqqa ketdi.

Tag'in ul joyda hozir bo'ldi Iblis,
Chaqirdi o'g'lini kel deb qaro yuz.

Yig'ildi kullari, andin shu asno,
Yana zuriyodi mal'un bo'ldi paydo.

Yana etdi uni Havvoga tortiq,
Dedikim, asra, berma elga ortiq.

Qarab tur, qaytaman bir-ikki kunda,
O'zim birlan olib ketgaymen unda...

Dedi chun bo'ldi g'oyib, keldi Odam,
Yana Xannos tufayli chekdi ul g'am.

Yana Havvoni jerkib, etdi koyish,
Dedi: devi lain aqlingni olmish.

Chu bilmasmiz, o'shal shaytoni yog'u,
Ne shumlik aylagay, bizga qorong'u...

Yana o'ldirdi iblisbachchani ul,
Pishirdi o't qalab, o'tda ani ul.

Yedi Havvo ila, nonushta etdi,
Keyin bir ish bilan bir yoqqa ketdi.

Yetishdi shunda shaytoni lain boz,
Ayo Xannos, deya ul chekdi ovoz.

Javob berdi bola: men bundadirmen,
Ki Havvo onaning qornidadirmen...

Ovozi yetdi Xannosning lainga,
Dedi: maqsad muyassar bo'ldi menga.

Quvonmaymu, etardim har nafas shu
Bashar botiniga kirmoqni orzu.

Ki Odam ichiga men kirsam erdim,
Bo'lurdi odamiylar mustamandim.

Gaxi, chun o'ltirarkan unda Xannos,
Solarmen siynalarga qutqu, vasvos.

Gaxi, tanlarda shaxvat qo'zg'aturmen,
Tomirlarda gaxi qondek oqarmen.

Gaxi talqin etarmen toati xos,
Riyo kelgaydir andin, yo'qki ixlos.

Sehrbozlik qilib chun o'ngu so'ldin,
Surarmen odamiyni to'g'ri yo'ldin...

U shayton senda ham raxtini qurmish,
U bir sulton bo'lib, taxtini qurmish.

Seni etmish sehrbozlikka shaydo,
Havasni aylamish ko'nglingnda paydo.

Agar shayton chu shayton bo'lmas erdi,
Hamma mardumga sulton bo'lmas erdi.

Basharni bir-biriga qayrarmish ul,
Solib anduxga, sarson aylamish ul.

Necha dillarni ul uyquga solmish,
Necha suvlarni ul tuproqqa qormish.

Senga ham aylamish ul bo'ylakim kor,
U bois ko'zlaringda ashki hunbor.

Agar bir dona donga boqmas erdi,
Buvang ham necha yuz yil yig'lamasdi.

Qara, Iblisi g'addor ko'ksida rashk,
Damo-dam yig'lagay ko'zdin to'kib ashq...


Fariduddin Attor