Forward from: Tarix va Tahlil
Quyidagi fikrlardan bilib olishimiz mumkunki “Shayboniyxon bilan kirib kelgan yuz minglab dasht o’zbeklari o’zbek xalqi shakllanishida hech qanaqa rol o’ynamagan” degan qarashlar o’zbek tarixchilarida hukmrondir.O’zbek tarixshunosligida bu migratsiyaning ahamiyati inkor qilinadi va ularning hissasi kamsitilinadi. Davlat rahbarining o’zi shu haqida yozganidan keyin boshqalar undan namuna olishgan.
1.Sovet tarixshunoslarining yozishicha, goʼyo XVI asrda bizning zaminimizni Dashti Qipchoq xonlari ishg’ol qilgandan keyin oʼzbek nomi paydo boʼlgan emish. Biz sovet zamonidan qolgan bu aqidani qabul qilsak, millatimiz tarixi mana shu navbatdagi bosqinchilar davridan boshlangan, degan notoʼgʼri xulosa kelib chiqmaydimi? Unda bizning necha ming yillik tariximiz qaerda qoladi? Samarqand ham, Buxoro ham, Xiva ham oʼzbeklarniki ekan, bu yerlarda oʼzbek davlati boʼlgan ekan, nega endi oʼz tariximizni XVI asrdan, kimdir kelib-ketib, nomini qoldirib ketgan davrdan boshlashimiz kerak?
I.A.Karimov. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q.T.1998.17-bet.
2.XVI-XVIII asrda Dashti Qipchoq o’zbeklarining Movarounnahr va Xorazmga kelib joylashishi XI-XII asrlarda shakllangan o’zbek xalqining etnik tarkibini o’zgartira olmadi. Ammo ular mahalliy turkiyzabon aholiga “o’zbek” nomini berdi. A.Asqarov. O’zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixi. T.2007. 278-bet.
3.XVI asr va undan keyingi asrlar Dashti Qipchoqdan Movarounnahr va Xorazmga ko’chib kelgan ko’chmanchi o’zbeklar o’zbek elatining tarkibiga kirgan navbatdagi etnik komponentlar edilar xolos. Bular mahalliy o’zbek xalqining turmush tarziga, ananalariga, madaniyatiga,xo’jalik faoliyatiga ta’sir ko’rsata olmaganlar. Lekin aholiga “o’zbek” nomini berganlar. K.Shoniyozov. “O’zbek xalqining shakllanish jarayoni”. T.2001.419-bet.
4.Ular o’troq hayotga moslashib, shu turmush tarziga xos hamma ijobiy jihatlarni qabul qildilar va bora-bora Movarounnahr va Xorazmda avvaldan yashab kelayotgan qarindoshlari tarkibiga singib ketganlar.Faqat hukmron qabila sifatida ulardan mahalliy aholiga “o’zbek” degan etnik nom o’tgan xolos. Bundan o’zbek xalqi XVI asrda shakllangan, degan xulosa chiqmasligi lozim. 8-sinf. O’zbekiston tarixi. Darslik. T.2014. 13-bet.
Xullas bu gaplardan angashiladiki Shayboniyxon va o’zbeklar bu yerga faqat o’zbek nomini olib kelishgan. Ulargacha o’zbek xalqi bo’lgan va ularning kelishi hech narsani o’zgartirmagan. Davlat rahbari esa ulardan ana shu nomni olib kelgan degan maqomni ham yulib tashlashga fatvo bergan. O’zingiz guvohsiz.
✅@Tarix_va_Tahlil ✅
1.Sovet tarixshunoslarining yozishicha, goʼyo XVI asrda bizning zaminimizni Dashti Qipchoq xonlari ishg’ol qilgandan keyin oʼzbek nomi paydo boʼlgan emish. Biz sovet zamonidan qolgan bu aqidani qabul qilsak, millatimiz tarixi mana shu navbatdagi bosqinchilar davridan boshlangan, degan notoʼgʼri xulosa kelib chiqmaydimi? Unda bizning necha ming yillik tariximiz qaerda qoladi? Samarqand ham, Buxoro ham, Xiva ham oʼzbeklarniki ekan, bu yerlarda oʼzbek davlati boʼlgan ekan, nega endi oʼz tariximizni XVI asrdan, kimdir kelib-ketib, nomini qoldirib ketgan davrdan boshlashimiz kerak?
I.A.Karimov. Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q.T.1998.17-bet.
2.XVI-XVIII asrda Dashti Qipchoq o’zbeklarining Movarounnahr va Xorazmga kelib joylashishi XI-XII asrlarda shakllangan o’zbek xalqining etnik tarkibini o’zgartira olmadi. Ammo ular mahalliy turkiyzabon aholiga “o’zbek” nomini berdi. A.Asqarov. O’zbek xalqining etnogenezi va etnik tarixi. T.2007. 278-bet.
3.XVI asr va undan keyingi asrlar Dashti Qipchoqdan Movarounnahr va Xorazmga ko’chib kelgan ko’chmanchi o’zbeklar o’zbek elatining tarkibiga kirgan navbatdagi etnik komponentlar edilar xolos. Bular mahalliy o’zbek xalqining turmush tarziga, ananalariga, madaniyatiga,xo’jalik faoliyatiga ta’sir ko’rsata olmaganlar. Lekin aholiga “o’zbek” nomini berganlar. K.Shoniyozov. “O’zbek xalqining shakllanish jarayoni”. T.2001.419-bet.
4.Ular o’troq hayotga moslashib, shu turmush tarziga xos hamma ijobiy jihatlarni qabul qildilar va bora-bora Movarounnahr va Xorazmda avvaldan yashab kelayotgan qarindoshlari tarkibiga singib ketganlar.Faqat hukmron qabila sifatida ulardan mahalliy aholiga “o’zbek” degan etnik nom o’tgan xolos. Bundan o’zbek xalqi XVI asrda shakllangan, degan xulosa chiqmasligi lozim. 8-sinf. O’zbekiston tarixi. Darslik. T.2014. 13-bet.
Xullas bu gaplardan angashiladiki Shayboniyxon va o’zbeklar bu yerga faqat o’zbek nomini olib kelishgan. Ulargacha o’zbek xalqi bo’lgan va ularning kelishi hech narsani o’zgartirmagan. Davlat rahbari esa ulardan ana shu nomni olib kelgan degan maqomni ham yulib tashlashga fatvo bergan. O’zingiz guvohsiz.
✅@Tarix_va_Tahlil ✅