O’zbekistonning istiqbolli strategiyasi: raqobat emas, balki integratsiya orqali yetakchilik
So’nggi yillarda Markaziy Osiyoda mintaqasida yetakchilik masalasi tobora ko’proq muhokama qilinyapti. Muhim iqtisodiy, madaniy va siyosiy salohiyatga ega bo’lgan O’zbekiston muqarrar ravishda ushbu munozaralarning markazida bo’lmoqda. Bu kontekstda, bizning fikrimizcha, o’z buyukligini ochiqchasiga e’lon qilish va mintaqa yetakchisi kim bo’lishi kerakligi haqidagi bahslarga qo’shilish o’rniga, O’zbekiston uchun quyidagilar sababli yanada istiqbolli pozitsiyani egallash o’ta muhim:
Birinchidan, O'zbekistonda uning yetakchilik rolini tasdiqlash uchun zarur bo’lgan barcha narsalar mavjud: jadal o’sayotgan aholi (ayniqsa yosh aholi faktori), geosiyosiy mavqe, diversifikatsiyalangan iqtisodiyot, xalqaro va mintaqaviy tashabbuslarda faol ishtirok etish. O’zbekiston ichki va tashqi siyosatni modernizatsiya qilish bo’yicha kuchli rivojlanish va sa’y-harakatlarni namoyish etyapti, bu esa uning mintaqadagi mavqeini avtomatik ravishda mustahkamlamoqda. O’zining ustunligi haqidagi ommaviy bayonotlar faqatgina qo’shnilar bilan keskinlikni keltirib chiqarishi va Markaziy Osiyo xavfsizligi va barqarorligi uchun juda muhim bo’lgan ko’p tarmoqli siyosatni beqarorlashtirishi mumkin.
Ikkinchidan, raqobat tuzog’iga tushishni oldini olish kerak. AQShning Xitoyni o’zining asosiy raqibi deb e’lon qilishiga qaramay, Pekin bu mantiqsiz o’yinda ishtirok etishdan bosh tortdi. Buning o’rniga Xitoy o’z maqsadlariga erishishga va milliy manfaatlarini ilgari surishga e’tibor qaratib, o’zining siyosiy donoligini yana bir bor namoyish etdi. O’zbekiston ham xuddi shunday mintaqaning boshqa mamlakatlari uchun tahdid sifatida qabul qilinishi mumkin bo’lgan to’g’ridan-to’g’ri liderlik to’g’risidagi gaplardan qochishi va buning o’rniga uzoq muddatli strategiyalarini amalga oshirishga harakat qilishi kerak.
Mintaqaviy integratsiya O’zbekiston uchun ustuvor yo’nalish bo’lishi kerak. Global o’zgarishlar va tahdidlar zamonida raqobat g’oyasini kuchaytirishdan ko’ra hamkorlik g’oyasini ilgari surish ancha manfaatli. O’zbekiston allaqachon transport yo’laklarini yaratish, xavfsizlikni ta’minlash va qo’shnilar bilan qo’shma iqtisodiy loyihalarni rivojlantirish yo’nalishida faol ish olib bormoqda. Ushbu kurs o’zgarishsiz qolishi kerak, chunki u mintaqaviy o’zaro hamkorlikni kuchaytiradi va barqarorlikni ta’minlaydi.
Xulosa qilib aytganda, balandparvoz bayonotlar tuzog’iga tushmaslik va mintaqani haddan tashqari raqobatlashuvini oldini olish bo’yicha maksimal choralarni ko’rish kerak. O’zbekiston uchun Markaziy Osiyoning umumiy farovonligi uchun xizmat qiladigan mintaqaviy integratsiya va hamkorlikni ilgari suruvchi strategik o’yinchi pozitsiyasini egallash ancha foydali.
Strategic Focus: Central Asia
So’nggi yillarda Markaziy Osiyoda mintaqasida yetakchilik masalasi tobora ko’proq muhokama qilinyapti. Muhim iqtisodiy, madaniy va siyosiy salohiyatga ega bo’lgan O’zbekiston muqarrar ravishda ushbu munozaralarning markazida bo’lmoqda. Bu kontekstda, bizning fikrimizcha, o’z buyukligini ochiqchasiga e’lon qilish va mintaqa yetakchisi kim bo’lishi kerakligi haqidagi bahslarga qo’shilish o’rniga, O’zbekiston uchun quyidagilar sababli yanada istiqbolli pozitsiyani egallash o’ta muhim:
Birinchidan, O'zbekistonda uning yetakchilik rolini tasdiqlash uchun zarur bo’lgan barcha narsalar mavjud: jadal o’sayotgan aholi (ayniqsa yosh aholi faktori), geosiyosiy mavqe, diversifikatsiyalangan iqtisodiyot, xalqaro va mintaqaviy tashabbuslarda faol ishtirok etish. O’zbekiston ichki va tashqi siyosatni modernizatsiya qilish bo’yicha kuchli rivojlanish va sa’y-harakatlarni namoyish etyapti, bu esa uning mintaqadagi mavqeini avtomatik ravishda mustahkamlamoqda. O’zining ustunligi haqidagi ommaviy bayonotlar faqatgina qo’shnilar bilan keskinlikni keltirib chiqarishi va Markaziy Osiyo xavfsizligi va barqarorligi uchun juda muhim bo’lgan ko’p tarmoqli siyosatni beqarorlashtirishi mumkin.
Ikkinchidan, raqobat tuzog’iga tushishni oldini olish kerak. AQShning Xitoyni o’zining asosiy raqibi deb e’lon qilishiga qaramay, Pekin bu mantiqsiz o’yinda ishtirok etishdan bosh tortdi. Buning o’rniga Xitoy o’z maqsadlariga erishishga va milliy manfaatlarini ilgari surishga e’tibor qaratib, o’zining siyosiy donoligini yana bir bor namoyish etdi. O’zbekiston ham xuddi shunday mintaqaning boshqa mamlakatlari uchun tahdid sifatida qabul qilinishi mumkin bo’lgan to’g’ridan-to’g’ri liderlik to’g’risidagi gaplardan qochishi va buning o’rniga uzoq muddatli strategiyalarini amalga oshirishga harakat qilishi kerak.
Mintaqaviy integratsiya O’zbekiston uchun ustuvor yo’nalish bo’lishi kerak. Global o’zgarishlar va tahdidlar zamonida raqobat g’oyasini kuchaytirishdan ko’ra hamkorlik g’oyasini ilgari surish ancha manfaatli. O’zbekiston allaqachon transport yo’laklarini yaratish, xavfsizlikni ta’minlash va qo’shnilar bilan qo’shma iqtisodiy loyihalarni rivojlantirish yo’nalishida faol ish olib bormoqda. Ushbu kurs o’zgarishsiz qolishi kerak, chunki u mintaqaviy o’zaro hamkorlikni kuchaytiradi va barqarorlikni ta’minlaydi.
Xulosa qilib aytganda, balandparvoz bayonotlar tuzog’iga tushmaslik va mintaqani haddan tashqari raqobatlashuvini oldini olish bo’yicha maksimal choralarni ko’rish kerak. O’zbekiston uchun Markaziy Osiyoning umumiy farovonligi uchun xizmat qiladigan mintaqaviy integratsiya va hamkorlikni ilgari suruvchi strategik o’yinchi pozitsiyasini egallash ancha foydali.
Strategic Focus: Central Asia