Alp-Tegin hayoti va faoliyati
Alp-tegin sotib olingan turkiy qulom g‘ulom sifatida Somoniylar qo‘riqchilari safiga qo‘shiladi va asta-sekin “hojiblar hojisi”, qo‘riqchilarning oliy qo‘mondoni darajasiga ko‘tariladi. Bu lavozimda kichik Abd al-Malik I hukmronligi davrida u amalda hukmdor sifatida harakat qilgan. Vazir Abu Ali Muhammad al-Balomiy uning ta'siri ostida tayinlangan va "uning bilimi va maslahatisiz" hech narsa qilishga jur'at eta olmagan.
Alp-teginni poytaxtdan olib tashlash uchun hukmdor uni 961 yil yanvar-fevral oylarida davlatdagi eng oliy harbiy lavozimga - Xuroson gubernatori etib tayinlaydi. Bu orada Mansur ibn Nuxning hukmdorlik lavozimidan chetlashtirilib, taxtga boshqa hukmdor keladi. Alp-Tegin yangi hummdorning taxtga oʻtirishini tan olmay Balxga boradi hamda 962-yil aprel-may oylarida Somoniylar tomonidan oʻziga qarshi yuborilgan qoʻshinni magʻlubiyatga uchratib, Gʻaznaga borib, u yerda o'z davlatini tuzadi. Uning vafot etgan yili turli yo'llar bilan berilgan. Ba'zi ma'lumotlarga ko'ra, u 963 yilda vafot etgan. Uning bilimdon oʻgʻli Abu Ishoq Ibrohim sobiq hukmdor qoʻzgʻoloniga faqat Somoniylar yordami bilan qarshilik koʻrsata oldi, buning natijasida Gʻaznadagi davlati uning davrida qaytadan Somoniylar vassali sifatida mavjud boʻlib qoldi.
Nizom al-Mulkning “Siyoset-noma”sidagi voqea esa Nizom al-Mulkning Alp-teginning keskin tarafdori bo'lganligi tufayli faktlar oʻzboshimchalik bilan kechgan Gʻaznaviylar manbasidan olingan boʻlsa kerak.
https://t.me/islombilanbirgamiz/435
Alp-tegin sotib olingan turkiy qulom g‘ulom sifatida Somoniylar qo‘riqchilari safiga qo‘shiladi va asta-sekin “hojiblar hojisi”, qo‘riqchilarning oliy qo‘mondoni darajasiga ko‘tariladi. Bu lavozimda kichik Abd al-Malik I hukmronligi davrida u amalda hukmdor sifatida harakat qilgan. Vazir Abu Ali Muhammad al-Balomiy uning ta'siri ostida tayinlangan va "uning bilimi va maslahatisiz" hech narsa qilishga jur'at eta olmagan.
Alp-teginni poytaxtdan olib tashlash uchun hukmdor uni 961 yil yanvar-fevral oylarida davlatdagi eng oliy harbiy lavozimga - Xuroson gubernatori etib tayinlaydi. Bu orada Mansur ibn Nuxning hukmdorlik lavozimidan chetlashtirilib, taxtga boshqa hukmdor keladi. Alp-Tegin yangi hummdorning taxtga oʻtirishini tan olmay Balxga boradi hamda 962-yil aprel-may oylarida Somoniylar tomonidan oʻziga qarshi yuborilgan qoʻshinni magʻlubiyatga uchratib, Gʻaznaga borib, u yerda o'z davlatini tuzadi. Uning vafot etgan yili turli yo'llar bilan berilgan. Ba'zi ma'lumotlarga ko'ra, u 963 yilda vafot etgan. Uning bilimdon oʻgʻli Abu Ishoq Ibrohim sobiq hukmdor qoʻzgʻoloniga faqat Somoniylar yordami bilan qarshilik koʻrsata oldi, buning natijasida Gʻaznadagi davlati uning davrida qaytadan Somoniylar vassali sifatida mavjud boʻlib qoldi.
Nizom al-Mulkning “Siyoset-noma”sidagi voqea esa Nizom al-Mulkning Alp-teginning keskin tarafdori bo'lganligi tufayli faktlar oʻzboshimchalik bilan kechgan Gʻaznaviylar manbasidan olingan boʻlsa kerak.
https://t.me/islombilanbirgamiz/435