#қисқа_савол_жавоблар
УШБУ КОРХОНАДА ИШЛАШИМ ЖОИЗМИ?
❓CАВОЛ: Мен бир мебел цехида ишлайман. Цех эгалари судхўрликка катта қарз олиб иш юритишади. Мен ўша цехда ишлаб, ойлик олишим мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қарз олиб, уни кўпайтириб қайтариш шариатимизда рибо (судхўрлик) саналади. Жобир ибн Абдуллоҳ разияллоҳу анҳудан нақл қилинган ҳадисда шундай дейилади:
"لعن رسول الله صلى الله عليه وسلم آكل الربا وموكله وكاتبه وشاهديه وقال: هم سواء" (رواه الإمام مسلم).
яъни: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рибо еювчини ҳам, едирувчини ҳам, уни қайд қилувчини ва унга гувоҳ бўлганларнинг барини лаънатладилар ва “улар гуноҳда тенгдир”, – дедилар” (Имом Муслим ривоятлари).
Сиз ўзингиз ишлайдиган кичик корхона эгаларига қилган ишлари динимиз кўрсатмаларига зид эканини, рибавий амалиёт сабабли икки дунёда ҳам зарар кўриши аниқ эканини тушунтиришга ҳаракат қилинг.
Ушбу кичик корхонада ишлаш масаласига келсак, бунинг икки ҳолати бор:
Биринчи ҳолат: Рибавий қарзга алоқаси бўлган ишлар, масалан: қарзни олиш, қайд этиш ёки унга гувоҳ бўлиш ёхуд қандайдир маънода ушбу амалиётга ёрдамлашиш каби ишлар. Ширкат ёки корхонанинг ушбу ишларида ишлаш шаръан жоиз бўлмайди. Аллоҳ таоло Моида сурасида шундай деган:
وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ
“Эзгулик ва тақво (йўли)да ҳамкорлик қилингиз, гуноҳ ва адоват (йўли)да ҳамкорлик қилмангиз! Аллоҳдан қўрқингиз! Албатта, Аллоҳ азоби қаттиқ зотдир” (2-оят).
Иккинчи ҳолат: Рибавий қарзларга алоқаси бўлмаган ишлар. Модомики корхонада ҳалол махсулотлар ишлаб чиқарилса, ушбу корхонанинг умумий ишларида ишлаб, ҳақ олиш жоиз бўлади. Валлоҳу аълам.
Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати
УШБУ КОРХОНАДА ИШЛАШИМ ЖОИЗМИ?
❓CАВОЛ: Мен бир мебел цехида ишлайман. Цех эгалари судхўрликка катта қарз олиб иш юритишади. Мен ўша цехда ишлаб, ойлик олишим мумкинми?
💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қарз олиб, уни кўпайтириб қайтариш шариатимизда рибо (судхўрлик) саналади. Жобир ибн Абдуллоҳ разияллоҳу анҳудан нақл қилинган ҳадисда шундай дейилади:
"لعن رسول الله صلى الله عليه وسلم آكل الربا وموكله وكاتبه وشاهديه وقال: هم سواء" (رواه الإمام مسلم).
яъни: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам рибо еювчини ҳам, едирувчини ҳам, уни қайд қилувчини ва унга гувоҳ бўлганларнинг барини лаънатладилар ва “улар гуноҳда тенгдир”, – дедилар” (Имом Муслим ривоятлари).
Сиз ўзингиз ишлайдиган кичик корхона эгаларига қилган ишлари динимиз кўрсатмаларига зид эканини, рибавий амалиёт сабабли икки дунёда ҳам зарар кўриши аниқ эканини тушунтиришга ҳаракат қилинг.
Ушбу кичик корхонада ишлаш масаласига келсак, бунинг икки ҳолати бор:
Биринчи ҳолат: Рибавий қарзга алоқаси бўлган ишлар, масалан: қарзни олиш, қайд этиш ёки унга гувоҳ бўлиш ёхуд қандайдир маънода ушбу амалиётга ёрдамлашиш каби ишлар. Ширкат ёки корхонанинг ушбу ишларида ишлаш шаръан жоиз бўлмайди. Аллоҳ таоло Моида сурасида шундай деган:
وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ
“Эзгулик ва тақво (йўли)да ҳамкорлик қилингиз, гуноҳ ва адоват (йўли)да ҳамкорлик қилмангиз! Аллоҳдан қўрқингиз! Албатта, Аллоҳ азоби қаттиқ зотдир” (2-оят).
Иккинчи ҳолат: Рибавий қарзларга алоқаси бўлмаган ишлар. Модомики корхонада ҳалол махсулотлар ишлаб чиқарилса, ушбу корхонанинг умумий ишларида ишлаб, ҳақ олиш жоиз бўлади. Валлоҳу аълам.
Манба: Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво ҳайъати