Identity crisis (shaxsiyat inqirozi) – bu inson o‘z shaxsini, kimligini, qadriyatlarini yoki hayotiy maqsadlarini anglashda noaniqlik yoki ikkilanish holatiga tushishi. Bu holat odatda hayotning muhim bosqichlarida (o‘smirlik davri, kasb tanlash, turmush qurish, keksayish) yoki katta o‘zgarishlar (yo‘qotish, migratsiya, ish yoki jamiyatdagi mavqe o‘zgarishi) natijasida yuzaga keladi.

Identity crisisni birinchi bo‘lib psixolog Erik Erikson tushuntirib bergan bo‘lib, u inson hayoti davomida kim ekanligini aniqlash muhimligini ta’kidlagan. Ushbu inqirozdan o‘tish uchun inson o‘z e’tiqodi, qiziqishlari va qadriyatlarini chuqur o‘rganishi va o‘z shaxsiy o‘zligini mustahkamlashi kerak.

Misol: O‘smir yigit maktabni tugatgach, qaysi kasbni tanlashni bilmay, o‘zini yo‘qotgandek his qiladi. U ota-onasining istaklari, do‘stlarining ta’siri va o‘z qiziqishlari orasida ikkilanib, kim ekanligini va hayotda qaysi yo‘nalishda ketishi kerakligini tushunishga harakat qiladi. Bu – identity crisisning oddiy misolidir.