1857-yilda Yevropadagi fabrikalar, og'ir ishlarda ishlaydigan ayollarning ish soati 16 soat edi. Ayni o'sha yillardagi erkaklarning ish soati, 10 soat bo'lgan. Yevropada og'ir ishlarda asosan ayollar ishlashgan, chunki ular bekorchi, uy bekasi bo'lishgan. Muhtojlikdan har qanday ishga va oylikka rozi bo'lib ishlayverishgan.
Erkaklar turli qo'zg'olonlar sababli ish saotlarini kamaytirishgani uchun, ayollar ham bunga qo'l urishgan va aynan shu bosh ko'tarishdan keyin, ayollar jamiyati qurilgan.
Bu bosh ko'tarishlar orqali ayollar o'zlariga nisbatan hurmat, qilgan mehnatlariga yarasha maosh va qadr-qimmat xohlashgan. Qaysidir ma'noda erishishgan ham. O'sha kundan beri bu kun, butun dunyoda ayollar bayrami sifatida nishonlanadi.
Nimaga aynan bu bayramni kelib chiqishi Yevropaga borib taqaladi ?
Nimaga aynan Yevropadagi ayollar bosh ko'tarishgan ?
Chunki, musulmon ayollar o'sha vaqtda ham izzatda bo'lgan. Erkaklardan ko'p ishlamagan.
Ularning huquqlari poymol qilinmagan.
Quldek munosabatda bo'linmagan.
Islomda ayollar doim e'zozlangan, uyda farzandini tarbiya qilgan.
Hech kim ularga ko'chaga chiqib pul topib kel, demagan.
Biz zotan Islom dini kelganidan buyon izzattamiz. Biz haqimizda oyatlarda, hadislarda eslatilgan. Biz Allohning omonatimiz. Biz onamiz. Biz tarbiyachimiz.
Biz uchun yilning 365 kuni bayram.
Biz yilda 365 kun e'zozlanamiz.
Biz yilda 365 kun sevilamiz. Avval otamizning ko'z qorachig'i, keyin akamizning, keyin turmush o'rtog'imizning, oxirida farzandlarimizning qalbidagi gavharlarimiz. Bizni avvaliga otamiz avaylaydi, keyin turmush o'rtog'imiz suyadi. O'g'illarimiz esa, umrimizni oxirigacha bizni rozi qilishga harakat qilishadi.
Bugun ham bizning kun, ammo yilda bir kelib ketadigan, kutilgan emas, yilning har kunida bo'ladigandek kunimiz.
Turkiyada ham bu kun, "Dünya emekçi kadınlar günü" sifatida nishonlanadi. Ya'ni, ishchi ayollar kuni.
Ummu Zaynab