#maqosid #طلب_العلم

⚡️Tolibi ilmlik muddatining eng kam miqdori qancha?

Ta'lim davri muhim 2 bosqichdan iborat bo'ladi:
1. "Taxarruj" bosqichi - bu asosan madrasalar va mahadlarning ma'lum manhaj asosida tuzgan 6-10 yillik ta'lim muddatlaridir. Bunda tolibi ilmga lozim bo'lgan eng muhim ilmlar tartib va bir biriga bog'liqlik asosida o'rgatiladi.Ta'lim muddati yakunida talabaga maxsus yozma yoki og'zaki ijozalar taqdim qilinadi. Bugungi kunimizdagi ba'zi yuqori darajali ta'lim dargohlarida bu muddat eng uzog'i 10-12 yilgacha davom etadi.

2. "Taxassus" bosqichi (ma'lum fan doirasida mutaxasislar bo'lishni xohlovchilar bosqichi). Bugungi kunimizda bu magistratura, doktorantura yoki ''Phd'' ko'rinishida keng tarqalgan.

⚡️Manbalarda kelgan "Abu Muoviya Hozim o'z ustozi A'mashni 20 yil, Imom Abu Hanifa ustozi Hammod Ibn Sulaymonni 18 yil lozim tutdi (vafotigacha), Nuaym Mujmir 20 yil Abu Hurayraning majlisjini, Nuaym ibn Isfahoniy 35-40 yil Imom Molikning majlisini lozim tutdi"- deb atalgan ''bir shayxni lozim tutish ya'ni taxassus bosqichi'' mana shu tartibda davom etadi. Ulamolar buni eng kamida 20 yil bo'ladi deb ta'kidlashgan.

⚡️''Basiyratli shayxni(ustozni) lozim tutish'' davrida quyidagi foydalar bor:

1.To'gri ilm hosil boladi:
Talaba o'zi musatqil talim olsa kitoblarni noto'g'ri tushunadi, xatosi ko'payadi.Shayx(ustoz) huzurida esa xatosi kam bo'ladi.

2.Vaqtdan yutiladi.
Talaba tartibni o'zi qo'ysa fanlar orasidagi bog'liqlikni yoqotadi.
Qaysi fandan keyin nima o'qish keragligini bilmaydi va natijada chalkash ilm yuzaga keladi. Tartibni bilmaslik sababidan kitoblarni notog'ri tanlaydi va umri zoye bo'ladi.

3.Odob hosil bo'ladi.
Abu Is'hoq Huvayniy: ''Agar birorta odobsiz tolibi ilm yoki voizni ko'rsang bilginki,uning shayxi(ustozi) faqatgina kitob bo'ladi. Bir ustozni lozim tutmasdan, ilmni faqatgina kitobdan olgan bo'ladi'', deydilar.

4.Hikmat o'rganadi.
Ilm boshqa hikmat esa umuan boshqa narsa. Ya'ni, ilm ko'p bo'lib, inson uni qayerda qanday ishlatishni, qayerda nimani gapirib, qayerda nimani gapirmaslik kerakligini bilmasa, unga nisbatan ''hakiym'' deyilmaydi.

5.Tajriba olinadi.
Mohir shayx bir necha o'n yillik uzoq ta'lim faoliyatidagi tajribani sizga o'rgatadi.Tajriba esa kitobdan olinmaydi, ustozdan o'rganiladi. Imom Navaviy aytadilar: ''Minglab kitoblarni o'qigandan ko'ra, mohir ustoz bilan qilingan 1soatlik suhbat afzalroqdir''. Chunki u sizga kitoblarda topilmaydigan muhim narsalarni sizga o'rgatadi.

6.''Sanad'' paydo bo'ladi.
Bu sanad orqali avval salafarga keyin xalaflarga va ular orqali Rosulullohga bog'laniladi. Natijada esa ildizi baquvvat "ilm daraxti" yetiladi. Bu daraxt esa har qanday ''fitna zamonida'' sobit tura oladi, ''turli shamollar' unga ta'sir qilmaydi.

⚡️Qaysi darajada ekanligingiz-u,
qaysi bosqichga intilayotganingizni o'ylab ko'rishni o'zingizga qoldirdik...

👍 Telegram | Talabaga ta'lim-adab