Bonu Sayyid

Onalik, aytishda oson ammo yashab o’tilishi qiyin va bir tomondan umuman o’zgacha hislarni in’om etuvchi jarayon bo’lsa kerak. Shu uchun ham balki “ona bo’lmaguncha onangni anglay olmaysan” deyilar…

Onalikning ilk g’amxo’rlik davrlari to farzand vujudda ekan boshlanadi. Balki aslida undan oldin ham bu ka’bi hislar insonda bo’lar. Biroq, baribir u vujuddaligini bilingandan so’ng ilk onalik instinktlari ishlay boshlasa kerak.

Bu tabiiki eng go’zal onlar bo’lishi bilan bir qatorda, insonga ikki karra qiyinchilik beradigan ondir ham. Lekin o’ta qiyin degani ham emas, gaplar ko’zimizni qo’rqitmasin. Bu ham bir davr va uni ham o’ziga yarasha zavqli taraflari bor. Hayotdagi har bir onimiz tezlik bilan o’tadi, aynan u ka’bisi esa boshqa kelmaydi. Bo’ynimizga tushadigani esa har ondan yetarli qadar baxramand bo’lib qolish. Xoh u og’riqli va qiyin davrlar bo’lsa-da.

Aslida shu qiyinchiliklar ham bizga ko’p darslarni beradi. Onalikning ilk onlari, ya’ni farzand vujudda ekani paytlari ham bundan mustasno emas. Ona u payt o’z sog’lig’idan ham ko’ra, farzandi haqida ko’proq o’ylashga o’tadi. Shu ham bo’lajak tug’iladigan farzandga nisbatan onaning mehri tushishiga ilk bosqichlar bo’lsa ajabmas.

Biz insonlar, qiyinchilik bilan erishganimiz narsalarga ko’proq mehr qo’yamiz odatda. Ayol hayotidagi eng qiyin erishiladigan baxtlardan biri esa farzand bo’lsa kerak. Shunga ham balki onalar farzandiga shu qadar mehribon-ki, har mehr kalimasi tilga olinganda beihtiyor ona keladi hayolga.

Bu davrdagi har bir tortilayotgan ruhiy va jismoniy og’riqlar faqat o’sha onaga ayyon. Uni boshqa insonga aytsa-da, his qilinishi qiyin. Ayniqsa turli havotirlarni o’zi ham, jismoniy og’riqlar o’rnini ham bosib ketadi. Ona - biz farzandlar tabiiki bu bosib o’tilgan yo’l va og’riqlarni idrok eta olmaymiz. Shu uchun ham ba’zi onlarda ularni bizni tushunmaslikda ayblasak kerak. Vaholan-ki, to vujudda paytimiz anglashga urunib, eng tushunarsiz ya’ni chaqaloq paytimiz ham biz nimaga dard chekayotganimizni tushungan yagona inson u, Ona…

Inson chindan ham ona bo’lmay turib, onasini anglashi qiyin bo’larkan.

@sokinlikuzra

Holat, o’ylar, anglata olingani qadar… Aslida anglatish uchun emas, anglash uchun yozmoqdaman. O’zimni anglash uchun.

Jarlik tomon to’xtovsiz sho’ng’ib bormoqdaman. O’zimda emasman, o’zim emasman. Jismim o’sha, ruhim boshqa. Yashash shunchalar qiyin va shunchaki oson. Qiyin yo’li edi avvaldan tanlovim. Hozir osoni ichra telbadek kezmoqdaman.

Zero bu holatimga “telba”dan boshqa mos nom topilmasa kerak. Har kuni aldayman… boshqalarni emas, eng muhimi bo’lmish o’zimni. Bu yolg’onlar oxiri bormi o’zi?… Tubi yo’q jarlik o’zi tomon chorlamoqda. Oxista qadam tashlab ketmoqdaman u tomon.

“Seni asl yo’ling u emas” deydi go’yo “eski” ruhim so’zga kirib. Yangisi beparvolarcha meni aldash, yo’lga yetaklash ila ovora. Aslida har ikkisi ham o’zim. Buni tushuna olmayapman, lekin ba’zan anglamoqdaman. Bilasizmi, anglab qilinayotgan xatolar qiyin. Uni badali haqida gapirmadim yo’q, yo’q… O’sha onni o’zidayoq insonga ulkan og’riqlarni yashatadi va shuni o’zi yetadi ham…

Kimman o’zi? Qayerdan keldim? Qayerga ketayapman?… Tafakkur olamidan chiqganimga, balki chiqarilganimga ancha vaqtlar bo’ldi. Juda sog’indim… biroq har kim ham qabul qilinaverilmaydi. Hozir o’sha har kim maqomidasan…

Yo’limni yo’qotdimmi yoki o’zimni? Aslida yo’qotilish o’zlikdan boshlanmaydimi? Inson o’zini yo’qotgani sari yo’lidan ham chiqmaydimi? Hayronman… Yoshlar oqadi tinmay, ammo bu qalbni tozalashga yetadimi? Savol esa javobsiz..

Og’ir tun… inson o’ziga savol bergani, o’zini tahlil qilgani, eski o’zini eslagani tun - og’ir tun. Yoshlikdan ustozlar tomonidan savolga tutilish qiyin edi. Hozir o’sha ustoz o’zimman o’zimga. Bunisi esa bir necha karra og’ir. Inson o’zi bilan yuzlashishi qanchalar qiyin va qanchalar zavqli… Zavq va qiyinchilik bir onda his qilinadimi?

O’zimni tushuna olmagan onlar yozishga otilaman. Hozir ham o’sha zamonlardaman demak. Yuriladi, telbalardek osmonlarda. Huddi pufaklar kabi uchiladi, keyin biror nimaga qadalib yoriladi. Yorilish onida esa yozaman ichimdagilarni...

@sokinlikuzra

Barchamiz bir yo'lchimiz

O'ylab qarasak hammamiz yo'lchimiz. Yo'lchining yo'li doim tekkis bo'ladimi? yo'q, ba'zan toshli, ba'zan tekkis, ba'zan esa umuman vayron bo'lgan yo'llardan o'tishi kerak bo'ladi. Ba'zan atrofi tikanlar ila, ba'zan esa go'zal manzara ila burkanadi.

Yo'lchi yo'limda tikan chiqdi deya shuncha bosib o'tgani yo'ldan ortga qaytadimi? yo'q, u tikanni bir chetga olib turgan holda, go'zal yechim izlab u yerdan o'tadi. Agar tikan mabodo azob bersa, azoblangan yerini malhamlaydi. Nimaga manga zarar berding? deb tikan bilan urushadimi? yo'q, unday qilmaydi. O'ziga malham izlash ila ovora bo'ladi. Agar imkoni bo'lsa, boshqa yo'lchilar ham azoblanmasligi uchun u tikanni halaqit bermaydigan tarzga keltirib qo'yadi.

Yo'lchi yo'lida toshga qoqilsa, o'sha qoqilgani yerdan turmay umrbod qolib ketadimi? yo'q, turishni va yo'lda davom etishni harakatini ko'radi. "Seni deb qoqildim" deb toshdan alamini olib, g'azabla yashaydimi? yo'q, bu ishi ma'nosiz ekanini biladi. Va keyingi safar ehtiyotroq yuradiki, yana toshga qoqilmay deb. Shu orqali yana yangi bir narsa o'rganadi.

Biz ham har birimiz yo'lchimiz. Yo'lda yurar ekanmiz turli hodisalar, insonlar ila qarshilashamiz. Ba'zilar bizga og'riq berishi mumkin, tikan og'riq bergani kabi. Ammo undan ham biror hikmatlar o'rganamiz. Aslida bekorga ozor berilmaydi. Biz o'sha ozorlarni his qilsak, boshqaga unday yondashmaslikka urunamiz. Agar tikkaning ozorini bilmasak, qanday qilib boshqaga ozor berayotganimizni faxmlaymiz-ki?

Yo'lchi yo'lida biror xarita yordamida ildamlaydi. Bizni ham xaritamiz bor. U esa Qur'on va Rosululloh sollallohu alayhi vasallam sunnatlari. Aslida qanchalar boymiz to'g'rimi? Shunday shpargalkamiz bor ekan, butun to'g'ri yashash tarzi tuzib berilgan ekan, nega g'am qilaylikki? Yana hayotimiz olamlarning eng buyugi bo'lmish, eng qudratli Zot qo'lida bo'lsa?

Yo'lchi yo'lida yegulik yemasa, yetarlicha suv ichmasa toliqadi va natijada istagani masofaga yoki yetib borolmaydi yoki kech yetadi. Bizni yeguligimiz esa Qur'on, suvimiz esa Sunnat. Agar ulardan birini iste'mol qilmas ekanmiz, yo'lda toliqamiz. Agar ikkisini tark etib qo'ysak, yarim yo'lda qolib ketamiz. Qorni och va chanqagan inson nima ham qila olardi-ki?

Yo'lchining yo'lida chiqayotgan har bir narsa, jonzot, odamzotning o'rgatadigani biror narsalar bor. Huddi bizniki kabi. Bizni ham hayotimizga kirgan har bir inson, holatlar bizga biror nimalarni o'rgatadi. Har bir dardli, alamli va og'riqli kunlar bizga saboq beradi, ertangi kunga tayyorlaydi, bizni yana-da bardoshli va kuchli qiladi. Yana ortida minglab hikmati yotadi har bir hodisani. Xo'sh, shuncha foydasi bor ekan, insonlardan almazada bo'lishimizga ne o'rin? Biz yo'lchimiz, yo'limizda davom etamiz. Agar biror hodisa ila ko'p o'ralashib qolsak, vaqtimizdan yutqazamiz.

Shunday ekan, hayotimizdagi har bir hodisa biz uchun bir katta maktab. Biz o'sha payt juda og'riqda bo'lishimiz mumkin va bu tabiiy. Lekin keyin ko'ramiz-ki, bekorga sodir bo'lmapti. Har kim, har narsa bizga biror yangi hislar yoki holatlarni o'rgatadi. Har ne-ki kelsa, Undan keladi. Undan kelgan narsalar qanday qilib xunuk, yomon bo'lsinki? U bizga yomonlikni ravo ko'rarmidi? yo'q, albatta.

Qadarga rozilik shunchalar katta baxtki. Yo'lchi o'z yo'lining qadariga roziligi uchun yo'lida charchamay davom etadi. Go'zal manzara yoki istagani yo'lga yetishish umidida har ne sinovlarga bardosh berib yuraveradi. Bizni esa uni kutayotgandan-da go'zalroq yerlar kutmoqda... Bu yo'l uchun toliqish, yiqilib qolish, nolish-u yo'lda davom etmaslik arziydimi? yo'q... Bu yo'l shunchalar ajiybki, unga eltuvchi har bir holat bizni unga kirishga, uning eng go'zal yerlariga (balandroq mavqega) kirishga tayyorlaydi. Shunday ekan, yo'limizda tikanlar, toshlar, notekkisliklar-u turli insonlar albatta chiqadi. Bizdan talab esa shunchaki yurish, yurish, yurish... Hikmatlarni qidirgan, har bir holatdan dars olgan va undan ham yomoni kelishi mumkin ekani-yu, lekin kelmaganiga shukr qilgan, taqdirga rozi bo'lgan holda...

@sokinlikuzra

Hozir qizlar kanalimda bir savol kelib qoldi, “Baxt siz uchun nima?”. Savolga oddiy qilib iymondaligim, ota-onam va yaqinlarim sog’ligi, yonimizdaligi, pulimiz borligi, farzand borligi va ko’plab yana sabablarni sanashimiz mumkin.

Ammo haqiqat shunda-ki, butun sabablarni sanamaylik, ulardan bir qanchasi bizda bo’lmay qolsa ham baxtli bo’la olamiz. To’g’ri, ular bilan yaxshiroq, ammo undan so’ng baxtsizlik tomon yuz tutamiz degani emas.

Va shundan so’ng tushunganim, demak baxt bu - Alloh bizga bergan va bermaganlariga, olganlariga rozilikda ekan. Ya’ni har qanday holatda bo’lmaylik, undan o’zimiz uchun baxtni kashf qila olamiz, ichimizda rozilik hissi bo’lsa.

Lekin eng qiyini ham shunda. Rozilik xosil bo’lishi oson emas. Turli sinovli onlarga kirib, o’zimizni yo’qotamiz, hayotimiz ma’nosi yo’qoladi. Biroq shunda ham hayot to’xtamaydi, yana davom etishni, hayotimizda yana bahor kelib gullar ochilishni boshlaydi. Bu hayot, turli sinovlari bilan ham hayot. Ba’zi kunlar og’ir sinovli, ba’zilari bizni anglashimizdagi baxtga to’la.

Aslida sinov ham suyuklilarga beriladi. Sinovning berilish sababi ham azoblanishimiz uchun emas, aksincha, yo’limizni topishimiz, yana-da ruhan ulg’ayish, o’sishimiz uchun. Demak bu ham qaysidur ma’noda baxt ekan. Faqat boshqacha ko’rinishi. Baxtligini yana bir sababi Alloh bizni o’ziga yaqin qilishni istayotgani. Chunki hammamizga ayyon, g’amga yo’liqqan insonning Unga yaqinlashishi kuchayadi…

@sokinlikuzra

Bugun bir ustozimni gaplari meni o’ylashga majbur qildi…

“Nega “Ummul Qur’on” deyiladi? Ya’ni Qur’onning onasi. Va yana shu kabi ko’plab so’zlarda tamalini, asosini anglatish uchun “umm”, “ona” so’zi ishlatiladi. Bu turk tilida ham “ana” kalimasi ila kelib, tamal ma’nosini anglatadi. Chunki ona har ishning boshlang’ichidir. Siz ayollar bir inson yetishishi uchun tamalsizlar-ki, bola qorningizda onidayoq sizdan ta’sirlanadi, sizdan o’ziga foyda oladi.

E’tibor bering, “Qur’oning otasi” deb emas, aynan onasi deb keladi. O’z o’zidan tushunishimiz mumkin-ki, farzandning yetishishida sizning o’rningiz katta…”

Chindan ham har ishning tamali onaga bog’lanadi. Bola vujudimizda ekan, xatto har bir stress va yig’imizgacha his qilib turadi va unga bularni ta’siri bo’ladi deyiladi. Huddi shu ka’bi, olayotganimiz ma’lumotlar, eshitayotgan, ko’rayotganlarimiz ham o’z o’zidan ta’sirini ko’rsatadi. Huddi yeganimizning foyda yoki zarari teyganidek.

Vujudimizda ekan, ota qanchalik o’z ustida ishlasin, farzandga bu narsa hozir to’g’ridan to’g’ri ta’sirda emas. Ammo onaniki aksi. Biz har narsaning boshlang’ichini onamizdan olamiz, har narsaning ilkini undan o’rganamiz. Shu uchun ham hayotimizning qolgan qismlaridagi so’zlar aynan “ona” ga bog’lanib ketsa kerak. Ummul Qur’on jumlasi ham mundoq qaraganda e’tiborni tortmaydi. Yaxshilab fikr yuritilsa, bu so’z o’z-o’zidan ko’p narsani ishora etishini anglasak bo’larkan…

@sokinlikuzra

Barchamiz turli xilmiz. Tashqimizdan tortib, ichki olamimizning eng nozik ruhiy qirrasigacha turfamiz. Shu uchun ham balki ba’zan bir birimizni tushunishda qiyinchilikka yo’liqamiz. Yonimizdagi insonning ichida nimalar kechayotganini anglashdan ojizmiz, toki o’zi ifoda etmagunga qadar.

Har birimizda o’zimizga yarasha qoldiq og’riqlar, baxtli onlardan xotiralar mavjud. Oilada ko’rganimiz turli tarbiya uslubi, yetishish sharoiti bor. Va bu barcha barchasi birlashgani holda bizni kimligimizni, “o’z”imizni tashkil etadi.

Ba’zilarimiz o’zimizni kashf etish yo’lida davomiymiz. Ba’zilarimiz esa tanishdan yiroq. Hayot shunday turfaliklardan iborat. Har birimiz huddiki turli shaxarlarga o’xshaymiz. Biror shaxarga borsak, undagi yaxshi va yomon taraflarini farq etib turib, ikkinchi shaxarning holati ila taqqoslab ko’ramiz. Shunda tushunamiz-ki, hech bir yer kamchilikdan holi emas, har yerning o’ziga yarasha go’zal va bizga ma’qul kelmagan taraflari mavjud.

Insonlarda ham huddi shunday. Har kim o’ziga yarasha, o’zgacha shaxs. U bizga yoqishga ham, biz ham unga yoqishga majbur emasmiz. Men ham, boshqalar ham buni unutib qo’yamiz ba’zan. Yuqorida shaxarlarni ta’riflaganim ka’bi, insonlar ham shaxardek. Ularning birida manzarasi go’zal, ammo havosi sovuq bo’lsa, bu ham uning shaxsiyati xosilidir. U shaxarni aynan shu kamchiliklari bilan ham sevamiz. Insonlar ham o’zi o’zgartirishga qodir bo’lmagan xususiyatlari bilan ham sevilishga ba’zan muxtoj. Sevilmasa-da, tushunilishga. O’zimizda shakllangan qolipga hammani sig’dira olmaymiz. Har kimning tuzilish shakli o’zgacha🤩

🤩@sokinlikuzra

Har qanday holat ichida bo’lsa-da inson, umid hech qachon so’ndirilmaydi. Chunki bo’lmaydiganni bo’ldiradigan Zot bor…

Hech umidsiz bir holat bo’lsa-da, umuman o’zgartirib yuborishga qodirdir U. Faqat bunga ishonchli qalb va duo bo’lsa yetarli…

@sokinlikuzra

Tashqaridan turib baxo berish doimo oson. Ammo asl haqiqat ichda yashirindir. Boshqaning ichidagilar esa bizga ayyon emas.

@sokinlikuzra

Bir kitobda shu mazmunda yozilibdi:

“Muammoga uchragan insonning qilishi kerak bo’lgan narsa, dardining oxiri kelguncha sabr qilishdir. Istaganingcha kurash, isyon qil, vaqti soati kelmaguncha hech biri foyda qilmaydi.

Har nima bo’lsa-da, duo qilgan insonning shoshmasligi kerak. Sabr, iltijo va Allohga taslimiyat ila qulligini ko’rsatishi shartdir”.

Chindan ham, ko’pincha dardga uchrab qolsak duo qilamiz-u, javobi bittada kelishi ilinjida juda shoshib qolamiz. Agar javob kelmasa, havotirga tushamiz va ko’pincha umidsiz holga ham tushib qolamiz. Aslida esa, har bir ishning albatta o’z xayrlu vaqti bor. Bu narsani man ham, boshqalar ham o’zimizga kerakli vaqt unutamiz-ki, o’sha payt atrofimizdagi eslatuvchilarga ehtiyoj sezib qolamiz.


Inson so’zining ma’nosi bekorga ham unutuvchi emas-ki, kulfatga yuz tutganimiz yoki duoimiz ijobati ko’rilmayaptgan onlar o’zimiz bilgan narsalar, ya’ni sabr qilish kerakligi esdan chiqadi. Aslida esa, shu ham bizning foydamizga. Mukammallik bu dunyoda yo’q ekanini har on eslatib turadi. Hayotimiz bu dunyoda to’la to’kis bo’la olmasligi, go’yo bir o’yinda ekanimizni xotirlatadi.

Duoning ijobatini, kulfat/dardning ketishini kutish oson ish emas. Lekin uni ichida bo’lganimiz onlar ham bizga katta darslarni beradi. Inson dardga yo’liqqanida o’zi bilan ko’proq yolg’iz qolishga urunadi. Yolg’iz qolgan inson, butun dunyo shovqinidan ortib, o’zini tanishga urunadi. O’zini tanigani sari esa Robbisini taniydi, Unga dardini etish va U bilangina gaplashishga ehtiyoj sezadi. Bu orqali esa hayotdagi asl yaratilish missiyasini bajaradi.

@sokinlikuzra